باشگاه خبرنگاران جوان - در این گفتار، قصد داریم به یکی از بحران‌های اخیر در فوتبال جهان یعنی «بحران شرط‌بندی» پرداخته و آن را از جنبه‌های مختلف نقد و تحلیل کنیم. بحرانی که مدتی است در ترکیه افشا شده و نه تنها موجی از محرومیت‌ها را در پی داشته، بلکه تهدیدی جدی برای سلامت فوتبال این کشور محسوب می‌شود. 

آبروریزی در فوتبال ترکیه

مدتی است فوتبال ترکیه شاهد یک بحران بزرگ به دلیل موج گسترده محرومیت‌ها و مجازات‌ها به دلیل شرط‌بندی غیرقانونی است. این بحران به‌ویژه در لیگ‌های پایین‌تر و حتی در سطح داوری مشاهده می‌شود. بر اساس گزارش‌ها، بیش از ۶۰۰ بازیکن از لیگ‌های مختلف فوتبال ترکیه به دلیل مشارکت در شرط‌بندی‌های غیرقانونی به تعلیق و محرومیت‌های شدید محکوم شده‌اند.

برخی از این افراد شامل بازیکنان، داوران و مدیران فوتبال ترکیه هستند که در گذشته یا در حال حاضر به دلیل دست داشتن در شرط‌بندی غیرقانونی، با مجازات‌هایی روبه‌رو شده‌اند.

چندین عامل سبب وقوع این بحران شده است که در زیر به آنها پرداخته می‌شود:

الف) افزایش شرط‌بندی‌های غیرقانونی: با گسترش فضای مجازی و پلتفرم‌های آنلاین، امکان دسترسی به سایت‌های شرط‌بندی بیشتر از هر زمان دیگری فراهم شده است. فوتبال ترکیه نیز از این پدیده مستثنی نبوده و بسیاری از بازیکنان و داوران به طور غیرقانونی در این نوع شرط‌بندی‌ها دخیل شده‌اند. در واقع، طبق گزارش‌ها، شرط‌بندی‌های غیرقانونی در ترکیه به اندازه‌ای گسترش یافته که دیگر نه فقط محدود به لیگ‌های پایین‌تر، بلکه حتی در لیگ‌های برتر و سطح ملی نیز مشاهده می‌شود.

ب) تبانی و تغییر نتایج مسابقات: شرط‌بندی‌های غیرقانونی معمولاً با تبانی و دستکاری در نتایج مسابقات همراه هستند. در این فرآیند، گروهی از بازیکنان، داوران و حتی مدیران باشگاه‌ها ممکن است با هم هم‌دست شوند تا نتیجه مسابقات را به نفع شرط‌بندی‌های خود تغییر دهند. این تغییرات در نتایج می‌تواند اعتبار مسابقات و حتی جایگاه فوتبال ترکیه در سطح جهانی را زیرسؤال ببرد.

ج) فساد ساختاری در فدراسیون و باشگاه‌ها: یکی از عواملی که به گسترش بحران شرط‌بندی کمک کرده، فساد ساختاری در درون فدراسیون فوتبال ترکیه و باشگاه‌های مختلف است. این فساد می‌تواند از ناتوانی در کنترل دقیق نتایج مسابقات و نیز ضعف در نظارت و قوانین مربوط به شرط‌بندی‌ها ناشی شود. در بسیاری از موارد، مسئولان فدراسیون یا باشگاه‌ها ممکن است به دلیل منافع مالی از شدت برخورد با این تخلفات کاسته و اجازه دهند که این بحران به گسترش خود ادامه دهد.

واکنش فدراسیون فوتبال ترکیه

با توجه به این بحران گسترده، فدراسیون فوتبال ترکیه تصمیم گرفت اقدامات جدی و قاطعی را برای مقابله با این پدیده انجام دهد. «ابراهیم حاجی‌عثمان‌اوغلو» رئیس فدراسیون فوتبال ترکیه، به وضوح اعلام کرده که قصد دارد فوتبال این کشور را از این فساد و آلودگی پاکسازی کند. این رویکرد نشان‌دهنده عزم راسخ فدراسیون برای برخورد با فساد و گسترش شفافیت در فوتبال ترکیه است.

یکی از نخستین اقدامات مهم فدراسیون، محرومیت ۶۳۷ بازیکن از ۶۴ تیم حاضر در لیگ دسته چهارم فوتبال ترکیه بود که به دلیل تخلفات شرط‌بندی با این مجازات روبه‌رو شدند. پیش از آن هم ۲۵ بازیکن از لیگ دسته یک و بیش از ۳۵۰ بازیکن از لیگ دسته‌های دوم و سوم به دلایل مشابه مجازات شده بودند. این تصمیم باعث شد تا حتی مسابقات لیگ‌های پایین‌تر برای مدت دو هفته متوقف شود تا فدراسیون بتواند بررسی‌های دقیق‌تری انجام دهد. این نشان می‌دهد که فدراسیون فوتبال ترکیه در برخورد با فساد جدی است و نمی‌خواهد این بحران تنها محدود به لیگ‌های پایین‌تر باشد.

چالش‌های مقابله با بحران شرط‌بندی

اگرچه فدراسیون فوتبال ترکیه با همه توان خود در حال مبارزه با بحران شرط‌بندی است، اما هنوز هم چالش‌های زیادی در این زمینه وجود دارد. یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها، نبود زیرساخت‌های مناسب برای نظارت دقیق بر روند مسابقات است. برای مقابله با شرط‌بندی‌های غیرقانونی، نیاز به سامانه‌های نظارتی قوی و تیم‌های تخصصی در فدراسیون فوتبال وجود دارد که بتوانند به صورت مستمر این مسائل را کنترل کنند.

الف) ناتوانی در کنترل شرط‌بندی‌های آنلاین: در دنیای امروز، شرط‌بندی‌های آنلاین به یکی از بزرگ‌ترین مشکلات تبدیل شده‌اند. این سایت‌ها معمولاً از مرز‌های قانونی فراتر رفته و به راحتی در دسترس بازیکنان و داوران قرار می‌گیرند. نبود نظارت بر این سایت‌ها و فعالیت‌های شرط‌بندی، به گسترش بحران کمک کرده است. برای حل این مشکل، نیاز است که فدراسیون‌ها با همکاری نهاد‌های دولتی و بین‌المللی، ابزار‌های نظارتی پیشرفته‌ای را توسعه دهد.

ب) تغییرات در قوانین و ارتقای آموزش: مبارزه با شرط‌بندی‌های غیرقانونی در فوتبال فقط از طریق برخورد‌های قضایی و محرومیت‌ها ممکن نیست؛ بلکه باید در سطح کلان‌تر نیز تغییرات اساسی در قوانین و شیوه‌های آموزشی بازیکنان و داوران انجام شود. آموزش‌های پیشگیرانه درباره پیامد‌های قانونی شرط‌بندی و تبانی می‌تواند از ورود افراد به این نوع فعالیت‌های غیرقانونی جلوگیری کند.

مقایسه وضعیت ترکیه با ایران

در مقایسه با شرایط فوتبال ترکیه، وضعیت فوتبال ایران در مواجهه با بحران‌های مشابه بسیار متفاوت است. در حالی که فدراسیون فوتبال ترکیه اقداماتی قاطعانه و مؤثر در برابر بحران شرط‌بندی و تبانی انجام داده، اما در ایران این نوع بحران‌ها به بهانه‌های مختلفی همچون نداشتن اسناد و مدارک و ... پیگیری نشده یا از سوی مسئولان به درستی مدیریت نشده و نادیده گرفته می‌شود. در ایران، علاوه بر فساد‌های مدیریتی، فقدان نظارت مؤثر و نبود سامانه‌های پیشرفته برای مقابله با تخلفات، باعث شده که فوتبالمان از اعتبار جهانی کمتری برخوردار شود.

چه باید کرد؟

بحران شرط‌بندی در فوتبال ترکیه نشان‌دهنده اهمیت مدیریت دقیق و برخورد قاطعانه با فساد در دنیای ورزش است. اگرچه فدراسیون فوتبال ترکیه اقدامات قابل توجهی انجام داده، اما هنوز هم چالش‌های زیادی پیش روی این کشور قرار دارد. در ایران نیز باید با درک دقیق‌تر از این بحران‌ها، ضروری است اقدامات مشابهی انجام تا فوتبال کشور از آلودگی‌های مختلف پاک شود. این بحران‌ها نه فقط تهدیدی برای اعتبار و سلامت فوتبال هستند، بلکه می‌توانند تأثیرات منفی زیادی بر جامعه و فرهنگ ورزش در کشور‌ها داشته باشند.

منبع: ایرنا