هرچند همچون هر سال به دلایل متعدد استانی و کشوری فروش بلیط در نخستین روز جشنواره با مشکلاتی روبرو بود، اما استقبال سینمادوستان مشهدی از فیلمهای اکران شده تا چهارمین روز جشنواره خوب بود تا جاییکه سینما به فروش 83 میلیونی رسید و فیلم "دختر" با بیش از 15 میلیون تومان فروش رکورددار فروش فیلمها بود و "بادیگارد" با بیش از 11 میلیون تومان فروش در رتبه دوم قرار داشت.
اکرانهای جشنوارهای در سه سانس 17:30، 19:30 و 21:30 در دو سینمای هویزه و آفریقا برگزار می شد و علاوه بر این بخش جنبی و انیمیشن جشنواره در ساعات صبح سینما هویزه و بخش کودک و نوجوان در سالن شهید اصغر زاده اکران می شدند. همچنین سه کارگاه آموزشی در حاشیه جشنواره برگزار شد و سه برگزیده انیمیشن، مستند و هنر و تجربه هم با پیگیری های فراوان در روزهای پایانی جشنواره در سانس 15:30 سینما هویزه اکران شدند.
سانس ویژه خبرنگاران در جشنواره فرصت است؛ محدودیت نیست
دومین روز از جشنواره فیلم فجر مشهد در حالی سپری شد که خبرنگاران برای نخستین بار در تاریخ جشنواره مشهد، اکران اختصاصی اهالی رسانه را تجربه کردند و دو فیلم "مالاریا" و "کفشهایم کو" را دیدند و "کفشهایم کو" با فاصله تقریبا 4 میلیونی در فروش از مالاریا پیشی گرفت.
این تغییر برنامه ناگهانی و اختصاص سالن 4 سینما هویزه در دو سانس 19:30 و 21:30 به اکران اختصاصی برای اهالی رسانه، موجبات نارضایتی خبرنگاران را فراهم کرده بود.
در حالیکه شاهد برگزاری سیزدهمین جشنواره فیلم فجر در مشهد هستیم، به نظر می رسد نه تنها مدیریت جشنواره پس از 13 سال برگزاری به بلوغ نرسیده، اصحاب رسانه نیز به بلوغ شایسته و بایسته خود نرسیده اند و بجای استقبال از اکران اختصاصی که زمینه دیدن فیلمها در فضایی آرام را فراهم می کند و قلم به دست گرفتن و نوشتن پیرامون فیلم را بدنبال دارد، به حاشیه ها اکتفا می کنند و ترجیح می دهند گزارشگر حاشیه هایی باشند که در خلال اکران فیلمها رخ می دهد. در حالیکه رسالت رسانه در قرن بیست و یکم صرفا اطلاع رسانی نیست و اصحاب رسانه باید علاوه بر اطلاع رسانی، آگاهی بخشی به مخاطبان را نیز مد نظر داشته باشند.
البته شیوه مدیریت جشنواره در مشهد نیز با
ایراداتی روبرو است که به نظر می رسد با گذشت 13 سال از اجرای جشنواره در مشهد حداقل
می بایست برخی از این ایرادات مرتفع شود؛ هرچند اکران اختصاصی اصحاب رسانه اتفاق مبارکی
بود که باید مورد استقبال رسانه ها قرار می گرفت، اما هنوز نقاط ضعف بسیاری وجود دارد
از جمله اینکه در جشنواره مشهد جلسات نقد فیلم وجود ندارد
با نگاهی به شیوه برگزاری جشنواره فجر در
تهران، اکرانهای اختصاصی اهالی رسانه و هنر در کاخ جشنواره با هدف فراهم آوردن فضایی
جهت تعامل بهتر و آسانتر میان اصحاب رسانه و اصحاب هنر بدور از دغدغه های مرسوم جشنواره
اعم از تهیه بلیط صورت می گیرد. همچنین برگزاری نشستهای خبری و جلسات نقد و بررسی فضایی
برای تدارک پوشش رادیویی و تلویزیونی جشنواره و محلی برای مرکزیت ستاد خبری آن ایجاد
می کند که به پیشبرد اهداف رسانه ای و هنری جامعه نیز یاری می رساند.
برج میلاد یا به عبارت دیگر کاخ جشنواره در ایام برگزاری جشنواره فجر به اهالی رسانه اعم از خبرنگاران، عکاسان، نویسندگان و منتقدان و هنرمندان اختصاص دارد و با صدور کارت برای این افراد، دغدغه تهیه بلیط عملا از میان برداشته شده است.
اتفاق جدیدی که در جشنواره سی و چهارم رخ داد این بود که پردیس سینمایی ملت به کاخ مردمی جشنواره معروف شد تا مردم، هم در سینما فیلمها را ببینند و هم با آداب خاصی با هنرمندان روبرو شوند؛ بطوریکه قبل از اکران هر فیلم از پوستر فیلمها رونمایی می شد و هنرمندان با عبور از فرش قرمز امکان عکاسی علاقمندان را فراهم می کردند. البته بلیط در پردیس ملت به مراتب گران تر از سینماهای معمولی بود و برای مردمی که ثبت نام کرده بودند، کارت صادر شده بود.
حجت طباطبایی، سرپرست سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با بیان اینکه سانس ویژه اهالی رسانه با پیگیری مدیرکل ارشاد برگزار شد، ولی متاسفانه شاهد نارضایتی اصحاب رسانه بودیم و امیدواریم آن دسته از خبرنگارانی که مایلند کنار مردم فیلم را ببنند، امکان دیدن فیلم در آن شرایط برایشان فراهم باشد و قبل و بعد از تماشای فیلم با مردم مصاحبه کنند. صدور کارت به منزله این نیست که بلیط صادر شده است؛ مگر در اکرانهای اختصاصی.
در این میان خبرنگاران نظرات مخالف و مختلفی دارند؛ خبرنگارانی معتقدند مساله خبرنگار، صرفا فیلم دیدن نیست؛ بلکه مهم این است که اینگونه فیلم دیدن بصورت اختصاصی، حرفه ای نیست و خبرنگار باید کنار مردم فیلم را ببیند و عکس العمل مردم را دریافت کنند و برای دریافت بلیط بدنبال مسئول بلیط نباشند تا بتواند به سالن راه پیدا کند؛ بهتر است شان خبرنگار در نظر گرفته شود.
این در حالی است که فیلمساز و منتقدین مشهدی معتقد اند تخصیص سالن اختصاصی برای اصحاب رسانه کار دشواری بود و ازین بابت زحمت زیادی کشیده شده است و اتفاق خوبی بود.
اکران تحمیلی فیلمها، نابودگر3 روز جشنواره/ "خماری" و "نقطه کور" بدترین های فجر مشهد
در سومین و چهارمین روز از جشنواره فیلمهای "سیانور"، "نیمه شب اتفاق افتاد"، "خانه ای در خیابان 41" و "دختر" اکران شد که تا حدی مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت و از میان این 4 فیلم، دختر در رتبه نخست فروش، نیمه شب اتفاق افتاد در رتبه دوم، سیانور در رتبه سوم و خانه ای در خیابان 41 رتبه چهارم را از آن خود کردند.
اما در پنجمین روز از جشنواره با اکران "آخرین بار سحر را کی دیدی؟" و "پل خواب" روند استقبال بشدت کاهش یافت و فروش سیر نزولی پیدا کرد؛ بطوریکه فروش کمی در روز پنجم رقم خورد و به عدد 9 میلیون و 330 هزار تومان رسید.
روز ششم جشنواره با عدم استقبال از "هفت ماهگی" و "متولد 65" روبرو بود، اما اکران انیمیشن "در مسیر باران" شور و هیاهو را به سینما بازگرداند و این فیلم با استقبال خوبی از سوی مخاطبان روبرو شد به گونه ای که بسیاری در سالن یک سینما هویزه برای دیدن فیلم روی پله نشسته یا ایستاده بودند.
هرچند آمار فروش در روزهای پایانی جشنواره خوب نبود و فروش روز ششم به 8 میلیون و 750 هزار تومان رسید، خبر اکران دو فیلم برتر جشنواره سی و چهارم و تمدید جشنواره تا 29 بهمن شور و هیجان دیگری به جشنواره بخشید و تنور آن را گرم کرد. از سوی دیگر اکران فیلم "چهارشنبه"، برگزیده بخش هنر و تجربه جشنواره در روز سه شنبه و اکران مستند "آزادی" نامزد دریافت جایزه در روز چهارشنبه حال و هوای خوبی به جشنواره داد.
همچنین خبر اکران مجدد "بادیگارد" در آخرین ساعات جشنواره سیزدهم، سیل مشتاقان سینمای حاتمی کیا را تا صبح چهارشنبه لحظه به لحظه منتظر فروش بلیط تک سانس بادیگارد نگاه داشت.
در روز هفتم جشنواره، مخاطبان سینما "خماری" را در خماری گذاشتند و از آن استقبال نکردند؛ همچنین فیلم "نقطه کور" با استقبال کمی روبرو شد و روز هفتم با کمترین فروش جشنواره ای با 3 میلیون و 390 هزار تومان به پایان رسید.
پایان خوش جشنواره با معرفی برترین ها/هیجان جشنواره به مشهد بازگشت
روز نهم جشنواره و آخرین روز اکران ها در هویزه فیلم "چهارشنبه" و"جشن تولد" در هویزه و "ایستاده در غبار" در آفریقا اکران شد. هرچند استقبال از "ایستاده در غبار" به اندازه "ابد و یک روز" نبود اما فروش نسبتا خوبی داشت و با رکورد 14 میلیون و 430 هزار تومانی خود فروش آخرین شب جشنواره را به 20 میلیون و 310 هزار تومان رساند تا در مجموع فروش جشنواره سیزدهم به مرز 154 میلیون تومان برسد.
با نگاهی به فروش تک تک فیلمها به این نتیجه می رسیم که "ابد و یک روز" صدرنشین جشنواره سیزدهم بود و "دختر"، "بادیگارد"، "ایستاده در غبار"، "نیمه شب اتفاق افتاد" و "سیانور" و "خانه ای در خیابان 41" پنج فیلم پرفروش جشنواره فجر مشهد بودند و بالای 10 میلیون فروش داشتند.
با تحلیل نتایج بدست آمده می توان گفت اگر شورای عالی تهیه کنندگان در تهران رویکرد متفاوتی نسبت به مشهد که دومین شهر پرفروش سینما در کشور بشمار می آید داشته باشد، شاهد برگزاری جشنواره در سطح بالاتری خواهیم بود. هرچند مشکلات مدیریتی و سازماندهی و سیاستگذاری هم در مشهد وجود دارد که باید با آسیب شناسی 13 دوره جشنواره برگزار شده از وقوع این مشکلات در جشنواره بعدی جلوگیری کرد.
البته به اعتقاد مدیران ارشاد، جشنواره زیر سایه اعمال سلیقه شورای تهیه کنندگان فیلمها در تهران و مسائل مالی با جنگندگی فراون برگزار می شود و این شورا فیلمهای برتر را برای اکران جشنواره ای به مشهد ارسال نمی کند و با ارسال پکهایی متشکل از انواع فیلمها جشنواره استانی را قربانی نگاه سلیقه ای و منافع خود میکند.
همدلی در عمل و همزبانی در تصمیمگیری، پیشنیاز جشنواره چهاردهم فجر
از جمله این راهکارها در گام اول آسیب شناسی 13 دوره جشنواره برگزار شده در مشهد و برنامه ریزی برای رفع مشکلات احتمالی دوره چهاردهم در طول سال است؛ گام دوم داشتن دبیرخانه و دبیر ثابت برای جشنواره است که نزد شورای عالی تهیه کنندگان که قطعا منافع این شورا را تامین می کند، از اعتبار برخوردار باشد تا بتواند بهترین راهکار را در برخورد با نگاه سلیقه ای آنها در پیش بگیرد. همچنین برگزاری اکران اختصاصی برای اهالی رسانه و هنرمندان در ساعات مناسب تا هنرمندان در فضایی آرام و صمیمی در کنار اصحاب رسانه و نویسندگان و منتقدین آراء و نظرات خود را پیرامون فیلمهای ویترین سینمای کشور یعنی جشنواره فجر اعلام کنند و موجبات ارتقاء هنر و صنعت سینما را فراهم آورند.
از سوی دیگر اختلاف نظر میان مسئولان فرهنگی استان در برگزاری همزمان جشنواره با تهران نیز وجود دارد؛ به گونه ای که رفائی، رئیس حوزه هنری خراسان رضوی معتقد است جشنواره یا باید همزمان با تهران برگزار شود یا برگزار نشود.
نبی زاده، معاون هنری ارشاد مشهد معتقد است برگزاری همزمان به ضرر مشهد است و مشهد را عملا تابع تصمیمات تهران می کند و فیلمها به مشهد نمی رسند.
یوسفی، سرپرست اداره ارشاد مشهد نیز برگزاری همزمان جشنواره با تهران را مطالبه به حق مشهد می داند و معتقد است باید این امکان فراهم شود.
کریمی، مدیر امور سینمایی حوزه هنری و مدیر پردیس سینمایی هویزه نیز معتقد است جشنواره فجر در مشهد نمی تواند از نظر زمانی کاملا همزمان با تهران برگزار شود اما می توان با فاصله کم از تهران جشنواره را آغاز کرد تا شور و هیجان موجود در جشنواره از بین نرود و به اکران عمومی تبدیل نشود!
به نظر می رسد اگر مسئولان فرهنگی اختلافات را کنار گذاشته و به تصمیم واحدی برسند بهتر می توانند در مقابل این مافیای قدرتمند در سینما ایستادگی کنند و انحصارگرایی را در تهران شکسته و در حوزه مسائل فرهنگی تمرکز زدایی کنند.
و آنچه مهمتر است این که سازمان سینمایی کشور باید با عزم جدی نسبت به برگزاری استانی جشنواره بویژه در خراسان رضوی امکان جذب سرمایه و اعتبار برای این رویداد سینمایی را در مشهد فراهم کند و در روند اجرای جشنواره داعیه مطالبه بحق سینما دوستان و هنرمندان مشهدی را داشته باشد.
انتهای پیام//