پیامدهای حضور نظامی قطر و امارات در خاک افغانستان

به گزارش خبرنگار حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران جوان، پس از گذشت ۱۷ سال از حضور نظامیان خارجی در افغانستان، اکنون دو کشور عربی قطر و امارات نیز خود را برای حضور نظامی در این کشور جنگ زده آماده می کنند؛ اتفاقی که می تواند سرآغاز دوره جدیدی از صحنه جنگ های نیابتی در افغانستان باشد و بن بست جنگ در این کشور را پیچیده تر نماید.

مساله حضور نظامی قطر و امارات در افغانستان پس از ماه ها رایزنی مقامات این کشورها با سران ناتو، اکنون رنگ جدی تری به خود گرفته است و احتمالا به زودی اولین گروه از نظامیان قطر و امارات وارد معرکه جنگ افغانستان خواهند شد. دولت وحدت ملی نیز علیرغم مخالفت مجلس و تحلیلگران نظامی، یک ماه پیش رسما با فعالیت نظامی قطر و امارات در خاک افغانستان توافق کرد و اکنون همه مقدمات برای مواجهه افغانستان با صحنه جدیدی از درگیری ها و رقابت های منطقه ای فراهم شده است.

حضور نظامی قطر و امارات در خاک افغانستان بازی خطرناکی است که پیامدهای آن، سال ها موضوع صلح افغانستان را به تاخیر خواهد اندخت و تبعات مخربی برای این کشور بر جای خواهد گذاشت. این نوشتار به برخی از پیامدهای حضور نظامیان قطر و امارات در خاک افغانستان پرداخته است:

چرا ناتو به دنبال تقویت حضور کشورهای اسلامی در جنگ افغانستان است؟

قطر و امارات اولین کشورهای مسلمانی نیستند که پا به جنگ افغانستان گذاشته اند؛ پیش از آنها ترکیه نیز که عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است به عنوان تنها کشور مسلمانِ حاضر در جنگ افغانستان جایگاه خود را به عنوان یکی از بازیگران اصلی در افغانستان تثبیت کرده است. با این حال، علیرغم حضور فعال ترکیه در مسائل افغانستان، نظامیان این کشور هیچگاه کوچکترین درگیری با گروه های مسلح مخالف دولت نداشته و همچنین هیچ حمله ای از سوی مخالفین مسلح نیز علیه نظامیان ترکیه به ثبت نرسیده است. با این وصف، به نظر نمی رسد حضور نظامیان قطر و امارات متحده عربی در افغانستان گره گشایی در بن بست جنگ افغانستان داشته باشد و بتواند باری از دوش دولت و نیروهای امنیتی این کشور در صحنه جنگ بردارد.

از سوی دیگر، آمریکا با درک حساسیت های مردمی درباره حضور نظامیان خارجی در کشور به این نتیجه رسیده است که با ورود کشورهای اسلامی به صحنه جنگ، فضای حاکم علیه غرب اندکی تلطیف خواهد شد و تیغ تیز هجمه های مذهبی که ناتو را به عنوان یک نیروی اشغالگر در کشور اسلامی افغانستان و فعالیت های آنها را استیلای کفار بر مسلمانان معرفی می کند خنثی می شود.

مطمئنا سران کشورهای عضو ناتو و در راس آنها ایالات متحده آمریکا نیز توقعی بیش از این از حضور نظامی امارات و قطر در افغانستان ندارند؛ به عبارتی دیگر، زدودن نوع نگاه مردم افغانستان و احساسات دینی که مردم را علیه نیروهای خارجی متحد می کند، یکی از مهمترین اهداف پذیرش این دو کشور در ماموریت حمایت قاطع ناتو می باشد. با این وصف نمی توان انتظار داشت حضور نظامی قطر و امارات در جنگ افغانستان تغییر محسوسی در میدان جنگ این کشور به وجود آورد.

افزایش رقابت های منطقه ای در افغانستان

در حالی که نظامیان امارات و قطر هنوز پای خود را به خاک افغانستان نگذاشته اند، گزارشات حاکی از آن است که عربستان سعودی از همین حالا تکاپوی شدیدی برای جا نماندن از این رقابت منطقه را آغاز کرده است. این خبر به اندازه ای وحشتناک است که می تواند تمام امیدها برای پایان یافتن درگیری های چندین دهه اخیر در افغانستان را به صفر برساند.

عربستان سعودی که در ماه های اخیر تلاش زیادی برای ثتبیت جایگاه خود در افغانستان از طریق دیدار با مقامات آمریکایی و افغان و همچنین مداخله در روند صلح با طالبان داشته است، اکنون پروژه حضور نظامی در افغانستان را کلید زده و از سوی دیگر، ترامپ نیز بدش نمی آید بخشی از نیروی انسانی و هزینه مالی حضور غرب در کشور را از خزانه کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج فارس تامین کند. برخی گزارشات حاکی از آن است که سران ناتو به سفارش ترامپ برای تامین منابع مالی و انسانی جنگ افغانستان، به حمایت امارات، عربستان سعودی و قطر چشم دوخته است.

اگرچه عربستان سعودی مدت ها است در باتلاق جنگ یمن زمین گیر شده و حضور در یک جنگ فرسایشی دیگر در افغانستان می تواند به شدت این کشور را تضعیف نماید، اما منافعی از قبیل رقابت با قطر، حضور در نزدیکی مرزهای جمهوری اسلامی ایران و حمایت از داعش به بهانه حضور نظامی در افغانستان می تواند به اندازه کافی برای عربستان وسوسه کننده باشد تا در جنگ افغانستان حضور یابد.

در هر صورت، آنچه مشخص است این است که باز شدن پای نظامیان امارات و قطر به افغانستان می تواند زمینه ساز رقابتی غیر قابل کنترل میان کشورهای عربی و در راس آنها عربستان سعودی باشد و در این میان، تنها کسانی که خسارت خواهند دید ملت افغانستان خواهند بود.

نقض متضاد قطر! میزبانی از دفتر سیاسی طالبان و نبرد علیه این گروه

پس از برپایی حاکمیت طالبان در افغانستان، عربستان سعودی، امارات و پاکستان تنها کشورهایی بودند که دولت طالبان را به رسمیت شناختند. پس از تهاجم آمریکا و متحدینش به افغانستان و سقوط طالبان، امارات متحده عربی تلاش های زیادی کرد تا میزبان دفتر سیاسی طالبان باشد اما در نهایت کشور قطر به عنوان کشوری به ظاهر بی طرف در سال 2013 به عنوان میزبان دفتر سیاسی طالبان شناخته شد.

دفتر سیاسی طالبان در قطر، تنها مرکز رسمی این گروه در جهان و محلی برای گفتگوهای صلح و حل و فصل بحران افغانستان از طریق مسالمت آمیز می باشد، اما قطعا اعزام نظامیان قطری به افغانستان؛ وجهه بی طرفی قطر در جنگ افغانستان را به هم خواهد زد و دفتر سیاسی طالبان و متعاقبا پیگیری مذاکرات صلح با چالشی مهم و اساسی مواجه خواهد شد.

با توجه به آنچه گذشت، حضور نظامی قطر و امارات به جنگ افغانستان نه تنها تغییری مثبت در تحولات جنگ کشور به وجود نخواهد آورد، بلکه موجب تشدید درگیری، افزایش رقابت های منطقه ای و جنگ های نیابتی، تلطیف فضا به نفع آمریکا و از همه مهمتر، تاریک تر کردن فضای غبار آلود صلح افغانستان خواهد شد.

سید مصطفی موسوی مبلغ

انتهای پیام/