لحظه‌های تلخ و شیرین مامایی در گل و لای سیل/ وقتی نجات جان مادر و نوزاد همه زندگیت می‌شوند

به طور حتم لحظه اول زندگی بسیاری از افراد با تماشای مادری مهربان به نام ماما عجین شده است و او عاشقانه و با نوازش کودک را در بغل می گیرد و به موجود کوچک و نازی خوش آمد می گویند و او را به  آغوش مادرش می سپارند، لحظات شیرین و تکرار نشدنی که  مادران و ماماها در اتاق زایمان هرگز از خاطر نمی برند، گریه هایی که شیرین ترین گریه های دنیا هستند و سلام زندگی را دیکته می کنند.

به مناسبت پاس داشت مقام ماما پنجم ماه می ‌مصادف با 15 اردیبهشت، «روز جهانی ماما» نامگذاری شده است و برای نخستین بار در سال 1980 این روز به عنوان روز جهانی ماما پیشنهاد شد و در  سال 1992 به صورت رسمی این روز به عنوان روز جهانی ماما نام گرفت .

هدف از بزرگداشت روز جهانی ماما افزایش آگاهی و تبادل اطلاعات در راستای سلامتی مادر و نوزادو بیان دغدغه هایی ماماهاست.

روز جهانی ماما فرصت مغتنمی است تا توجه هر چه بیشتر مردم و مسئولان را نسبت به جایگاه و نقش حرفه ای ماماها در ارتقای سلامت خانواده و جامعه و رشد جمعیت  دانست.

شعار روز جهانی ماما در سال 2019 «ماماها، مدافع حقوق زنان» انتخاب شده است واین مسئله نقش پررنگ ماماها در سلامت زنان و نسل آینده کشورها را نشان می دهد.

تاریخچه مامایی در ایران

قدمت رشته مامایی در ایران به شکل آموزش عالی پس از تحصیلات دبیرستان، به 100 سال قبل برمی‌گردد و امسال جشن صد سالگی تحصیلات آکادمیک مامایی گرفته شد.

اولین آموزشگاه مامایی به نام «مدرسه قابلگی» در بیمارستان بانوان (زنان) سابق شهر تهران با 10 شاگرد سال 1298 تاسیس شد و پس از گذشت 10 سال، اولین آموزشگاه عالی مامایی در سال 1308 و با اعطای مدرک معادل لیسانس به عنوان یکی از شعب مدرسه طب شروع به کار کرد.

در سال 1313 دانشگاه تهران و بعدها دانشکده پزشکی راه اندازی شد وچند سال بعد در سال 1319  بیمارستان زنان به دانشکده پزشکی پیوست و تا سال1331  در مجموع 462 نفرتوانستند دوره تحصیلی خود را تکمیل کنند و در نهایت از 1362 مدرسه عالی مامایی در کشور راه اندازی شد .

 در سال 1365 پس از انتقال آموزش پزشکی از آموزش عالی به وزارت بهداشت، دانشکده‌های پرستاری و مامایی تاسیس شدند و در بهمن ماه سال 68 این مصوبه اجرایی شد و هم‌اکنون ماماها از دانشکده های مامایی فارغ التحصیل می شوند و ارائه خدمت می‌کنند.

ابتدای سال 98 کشور رنگ و بوی متفاوتی به خود گرفت و به جای سبزی و گل چهره برخی شهرها و خانه ها با گل تزئین شدند و بسیاری از هموطنان خانه به دوش شدند و در این بین گروههای مختلف با سیل مهربانی به کمک سیل زدگان شتافتند، یکی از خدمات مهم در زمان بحران هایی چون سیل و زلزله خدمات مامایی و مراقبت از مادر بارداری است که به اصطلاح بار شیشه دارند.

به بهانه روز جهانی ماما خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، با گلنار لرستانی ماما جوان و نمونه لرستانی در مناطق سیل زده در پل دختر به گفت و گو پرداخته است و در ادامه می توانید شرح این گفت و گو را بخوانید.

باشگاه خبرنگاران جوان: کمی از خودتان و سابقه شغلی تان بگویید.

مامای نمونه لرستانی: من گلنار لرستای راد، کارشناس رشته مامایی هستم که 7 سال سابقه خدمت در رشته شریف و مقدس مامایی را دارم و در مرکز بهداشت شهرستان پل دختر فعالیت ی کنم و پس از زلزله کرمانشاه در این منطقه به خانم های باردار خدمت رسانی می کردم.

باشگاه خبرنگاران جوان: کمی از حضور و تجارب خود در زلزله کرمانشاه و سیل لرستان برایمان بگویید.

 لرستانی: 12 فروردین در پل دختر سیل امد و از فردا ی سیل کار ما آغاز شد و من مدتی در بیمرستان صحرایی حضور داشتم و شب ها اقلام بهداشتی، دارو، شیرخشک، مکمل های بارداری و غیره را بسته بندی می کردیم و با تیم هیئت کوهنوردی در مناطق صعب العبور توزیع می کردیم و من و همه همکارانم شاید در روز کمتر از 3 ساعت استراحت می کردیم و جمعه این هفته تنها جمعه ای بود که به ما تعطیلی دادند البته من به حسب عادت به محل کار رفتم و با در بسته مواجه شدم و تازه فهمیدم که این جمعه تعطیل هستیم.

اتفاقات تلخ و شیرینی بسیاری را پشت سر گذاشتیم و خوشبختانه در این مدت همراهی اقشار مختلف مردم بود که ما را دل گرم می کرد و گذران زندگی را برایمان اسان.

در زلزله کرمانشاه نیز تجربه شیرینی دارم که هرگز آن را فراموش نمی کنم در لحظه های اول حضورم در کرمانشاه یک مادر باردار اورژانسی زایمان کر و من توانستم به مادر باردار کمک کنم و جان او و فرزندش  را نجات دهم و این خانواده برای تشکر انتخاب اسم فرزند را به عهده من گذاشتند و من نام سنا را بر آن دختر کوچک گذاشتم و همچنان با این خانواده در ارتباط هستم و شب های یلدا به کرمنشاه می روم و بلندترین شب یلدا را در کنار انها می گذرانم.

شاید جالب باشد بدانید بعد از وقوع سیل در همان روزهای اول این خانواده را دیدم که به محموله ای از کمک ها به پل دختر آمده بودند نمی دانید چقدر برایم شیرین بود که آها را در شرایطی که همه زندگیمان را گِل و آلای بود و حال خوشی نداشتیم آنها را ببینم، انها با وجود اینکه هنوز در کانکس زندگی می کنند خود نیازمند کمک هستند با محموله کمکی به پل دختر امده بودند و اینها همه نشانه ایرانی بودن و همدل بودن است و من در سیل اخیر پل دختر تصاویری باوردنکردنی دیدم که به ایرانی بودنم افتخار می کنم.

در روز 17 فروردین نقطه ای را در پل دختر شناسایی کردیم که کمتر رسیدگی شده بود و به کمک خواهر که عوض تیم هیئت کوهنوردی است از هیئت کوهنوردی درخواست کردیم تا به ما کمک کنند و به این منطقه برویم و به مادران باردار در این مناطق رسیدگی کنیم.

 وقتی در مسیر حرکت میکردیم متوجه شدیم پل شکسته است و باید سوار بر وسیله ای شویم و با طناب از روی رودخانه عبور کنیم، منتظر بودم که نوبت به من برسد که ناگهان یکی از آقایان سقوط کرد و دست و پایش شکست، ترس وجودم را گرفته بود و به من گفتند که خطرناک است نرو اما می دانستم کسانی هستند که به کمک من نیاز دارند و در نهایت سوار گفتم نه من باید برم و سوار شدم و خوشبختانه به سلامت از روی رودخانه رد شدیم و پس از 12 کیلومتر پیاده روی به منطقه رسیدیم و به مادران باردار و زنان امدادرسانی کردیم و این تجربه وحشتناک بود که هرگز آن را فراموش نمی کنم.

باشگاه خبرنگاران جوان: درباره نقش ماماها و حضور آنها برای خدمت رسانی  در سیل های اخیر توضیح دهید.

 لرستانی: حضور ماماها به قدری موثر و پر رنگ بود که در یکی از مناطق سیل زده در لرستان، گلستان و خوزستان یک مورد مرگ مادر باردار و نوزاد نداشتیم و این برای من ماما موجب است، ما در پل دختر بیش از 70 زایمان داشتیم و سلامت این مادران و نوزادانشان همه نشان دهنده حضور پررنگ ماماهاست.

ماماها در مناطق سیل زده مرتب سلامت مادران و زنان را مورد بررسی قرار می دهند و با اقدامات صورت گرفته و پیشگیری از عفونت هایی که ممکن است به دلیل مصرف و شست و شو با آب ناسالم به وجود بیاید ما تا به امروز در هیچ کدام از مناطق سیل زده به اذعان وزیر بهداشت طغیان بیماری های عفونی نداشتیم در حالی که ما حتی در روزهای اول بعد از سیل آب سالم برای خوردن نداشتیم.

باشگاه خبرنگاران جوان: اهمیت مامایی در بحران برای خدمت رسانی به زنان و مادران باردار و نوزادان چیست؟

لرستانی: ما در روزهای اول سیل پل دختر آب و برق و امکانات نداشتیم و آب سالم برای خوردن نبود چه برسد برای شست و شو و حال انکه خطر شست و شوی با آب ناسالم امکان عفونت در بارداری را افزایش می دهد و سلامت مادر و جنین را به خطر می اندازد و این زمان است که ما با آموزش به مادران بادار و زنان تلاش می کنیم تا از عفونت ها زنانه جلوگیری کنیم.

همچنین به دلیل شُک سیل، بسیاری از خانم ها دچار اختلال قاعدگی می شوند و کنترل خونریزی از اهمیت بالایی بخوردار است و خطر سقط جنین نیز به دلیل شُک روی افزایش پیدا می کند و ماماها با اموزش های درست به زنان از بروز عفونت و انتقال آن جلوگیری می کنند تا سلامت خانواده را تضمین کنند.

باشگاه خبرنگاران جوان: وقتی به شما خبر دادند خطر سیل در پل دختر وجود دارد، چگونه برای خدمت رسانی به مادران باردار بسیج شدید؟

لرستانی:  پل دختر از 2 ضلع تشکیل شده است که یک پل واسط این دو بخش بود و ما اصلا تصور نمی کردیم چنین سیلی بیاید و بیمارستان در ضلغ غربی قرار داشت و برای اینکه احتمال میدادمی ارتباط به دلیل بالا آمدن سطح آب قطع شود با 178 زن باردار در ضلع غربی تماس گرفتیم و از انها خخواستیم به دلیل دسترسی به بیمارستان به خانه یکی از اقوام یا دوستان در ضلع شرقی بروند یا اگر جایی ندارند به محل اسکان در بیمارستان بروند و خوشبختانه یک مادر باردار در نقاط سیل زده گرفتار نشده بود البته مادران بارداری در ناطق صعب العبور روستاها بودند که با بالگردها منتقل شدند.

باشگاه خبرنگاران جوان: اولین اقدام شما برای زایمان چیست؟

لرستانی: من همیشه در حین زایمان آیه الکرسی می خوانم و می بینم که چطور این آیه الکرسی خوانده به روند زایمان کمک می کند  حال روحی مادر باردار نیز بهتر می شود.

باشگاه خبرنگاران جوان: یکی از چالش های کنونی کشور فرار از زایمان طبیعی و آمار بلای سزاری است، فکر می کنید چرا ما با این چالش مواجه هستیم.

 لرستانی: خانم های جوان اطلاع درستی از فواید زایمان طبیعی ندارند، پس از ازیمان طبیعی مادر خود از تخت پایین می آید، نوزادش را در اغوش می کشد و به او شیر می دهد در حالی که مادر سزارینی حتی قادر نیست فرزند خود را به اغوش بگیرد و شیر دادن در ساعات اولیه برای او بسیار دشوار است .

از طرفی زایمان طبعی خطر سرطان های سینه و رحم را کم  و از ابتلای نوزاد به بیماری های ریوی و تنفسی جلوگیری می کندو شکم خانم سزارینی با هیچ رژیمی به شکل اولیه بر نمی گردد.

بسیاری از خانم ها از درد زایمان طبیعی می ترسند در حالی که با شرکت در کلاس های رایگان زایمان فیزیولوژیک در هفته 20 بارداری مادر می تواند زایمانی آسان و با درد بسیار کم و شیرین را تجربه کند.

باشگاه خبرنگاران جوان: اولین کودکی را که به دنیا آوردید به خاطر دارید؟

لرستانی: من اولین کودکی که به دنیا اوردم دانشجوی مامایی بودم و همسایه ما به سرعت به منزلمان آمد و گفت به کمکت نیاز دارم من فکر نمی کردم باید کار خاصی بکنم اما وقتی سر رسیدم فرآیند زایمان شروع شده بود و شروع کردم به گریه کردن اما پس از چند دقیقه به خودم گفتم از این به بعد به همه درس ها خوب گوش می دهم و خوشبختانه توانسم کودک را بگیرم و بند ناف را کات و کلمپ کنم.

باشگاه خبرنگاران جوان: از مهمترین چالش هایی حوزه مامایی برایمان بگویید.

خانم لرستانی: مهمترین مشکل ما تحت پوشش بیمه نبودن خدمات مامایی است که به اقتصاد خانواده ها و ارزش حرفه مامایی صدمه می زد و کار ماماها را بی ارزش نشان می دهد، وقتی ماما نمی تواند یک آزمایش یا سونوگرافی ساده بنویسد خوب برای خانم ها دو بار هزینه است یک بار باید به ماما بروند و ماما به انها بگوید به پزشک مراجعه کن تا برایت نسخه بنویسد و این مسئله بسیار ناراحت کننده است.

چالش دوم بحث مراقبت سلامت است، ماماها مراقب سلامت نیستند اما در 2 سال اخیر اسم مراقب سلامت را به ماما داده اند و من خود به عینه دیده ام که مادر بارداری صبح به مرکز بهداشت مراجعه کرده و بعدازظهر به مطب ماما می رود و وقتی سوال می کنیم می گویند که  در خانه بهداشت مراقب سلامت هست و آنها که ماما نیستند و ما را چند پیشه ای کرده اند و خدماتی باید بدهیم که تحصیلات تخصصی آنها را نداریم.

باشگاه خبرنگاران جوان: حرف پایانی.

لرستانی: از همه مردم برای کمک رسانی به سیل زده تشکر و قدردانی می کنیم و به ایرانی بودنم می بالم و امیدوارم امشال هیچ چیزش لز بهارش پیدا نباشد و ملت ایران سال خوبی داشته باشند.

انتهای پیام/