گمرک ها آئینه تمام نمای پویایی اقتصاد/مسیر سبز رونق تولید در جاده های گمرک/ گنج قارون در مرز دوغارون

به گزارش خبرنگارگروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد  ،  کشور‌هایی که خواهان پیشرفت و پای نهادن در صنعت جهانی هستند همواره باید ارتباط خود را از طریق صادرات مواد و کالا با بازار‌های جهانی حفظ کنند، ارتباطی که به واسطه گمرک‌های هر کشور حفظ می‌شود.

به تعبیر دیگر فعالیت گمرک‌ها می‌تواند آیینه‌  تمام نمایی از تکاپوی اقتصادی در هر کشور باشند به صورتی که اگر در این فرآیند کفه‌ی ترازو در سمت صادرات، سنگینی نماید حضور در بازار‌های بین المللی اجتناب ناپذیر و چراغ ارز آوری در شرایط تحریم برای کشورمان پرفروغ خواهد بود.

موقعیت استراتژیک استان خراسان رضوی در کشور همچنین ظرفیت‌های متعدد به دلیل دارا بودن پنج گمرک در لطف آباد، سرخس، باجگیران، دوغارون و دو بازارچه مرزی در تایباد (مرز افغانستان) و باجگیران (مرز ترکمنستان) این استان را به یکی از شاهراه‌های اصلی برای تبادلات مرزی کشورمان تبدیل کرده است.

تحلیل گران اقتصادی بر این باورند که در رده‌بندی فضای کسب‌وکار، یکی از شاخص‌های بسیار مهم و اساسی که مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تجارت برون‌مرزی است، تجارتی که در راستای آن تراز تجاری و صادرات با رشد فزاینده‌ای در زنجیره‌ی تجارت بین الملل همراه باشد.

حال اگر گمرک‌ها به عنوان حلقه واسط توسعه‌ی اقتصادی در عرصه‌  تجارت جهانی، عملکرد خود را به استاندار‌های بین‌المللی نزدیک کنند و فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در مبادلات خود به اجماع و هم‌افزایی دست یابند، آغاز فصلی جدید در تجارت فرامرزی و جذب سرمایه‌های خارجی رقم خواهد خورد.

تسریع و تسهیل فرآیند مبادلاتی کالا در گمرک‌ها و برداشته شدن گام‌هایی به منظور مکانیزه شدن این فرآیند با استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی از جمله ایکس ری کامیونی، سبب شده که سرعت فعالیت در این دروازه‌های مبادلاتی، رشد چشمگیری داشته باشد، رشدی که شهرام سنجابی یکی از رانندگان باسابقه ترانزیت به آن اذعان دارد و می‌گوید: سال‌های بسیاری در جاده ها، بخصوص مسیر‌های منتهی به گمرک و مرزها، کالا‌های متنوعی را جابه جا کردم و به جرات می‌توان گفت که سرعت تبادل کالا در گمرک ها، عامل مهمی است که در این سال‌ها کار من و همکارانم را تسهیل کرده است.

 

وی تصریح می‌کند: سال‌ها قبل شاید کم‌ترین زمانی که برای صادرات کالا در گمرک‌ها معطل می‌شدم، حداقل دو روز کاری بود که تمام این زمان صرف کاغذ بازی‌ها و صادر کردن مجوز‌ها از سوی گمرک و کشور مقصد می‌شد.

این راننده ترانزیت با اشاره به مکانیزه شدن این فرآیند در گمرک‌ها ادامه می‌دهد: اکنون این فاصله زمانی برای کالا‌های صادراتی، حداقل به چند ساعت و نهایتا یک روز کاری، کاهش یافته که این زمان را مدیون فناوری‌هایی به کار رفته در بازرسی و الکترونیکی شدن بارنامه‌ها هستیم.

خراسان رضوی به عنوان قلب صادرات ایران به کشور‌های آسیای میانه، افغانستان و ترکمنستان و بواسطه موقعیت استراتژیک این استان به عنوان دروازه ورود به کشور‌های CIS همواره نقشی کلیدی در بین گمرک‌های کشور را ایفا می‌کند که در این رابطه با امید جهان خواه ناظر گمرک‌های خراسان رضوی و مدیر کل گمرک مشهد به گفتگو پرداختیم.

 

وی با اشاره به رشد ۶۲ درصدی صادرات کالا نسبت به مشابه سال گذشته ادامه می‌دهد: صادرات استان طی سه ماهه نخست سال ۹۸ معادل ۹۵۶ هزار تن کالا به ارزش ۴۰۸ میلیون دلار به ۶۸ کشور جهان است که عمده‌ترین مقاصد آن کشور‌های افغانستان، عراق و ترکمنستان می‌باشد.

جهان خواه با بیان اینکه مهم‌ترین کالا‌های صادراتی استان زعفران، فرآورده‌های سوختی، میوه، مقاطع فلزی، مصالح ساختمانی است، تصریح می‌کند: تراز تجاری استان طی سه ماهه نخست سال ۹۸، مثبت ارزیابی شده و رقمی معادل ۳۱۸ میلیون دلار می‌باشد که در مقابل کالا‌هایی همچون پنبه، ابریشم خام، مواد شیمیایی، حبوبات، برنج از کشور‌هایی همچون چین، ازبکستان، ترکیه و امارات به استان وارد می‌شود.

ناظر گمرک‌های خراسان رضوی با تاکید بر افزایش صادرات کالا، در خصوص چشم انداز‌ها  پیش روی گمرک خراسان رضوی می‌گوید: با توجه به تحریم‌های ظالمانه به کشور و عمل به فرمایشات مقام معظم رهبری و نام گذاری امسال به عنوان سال رونق تولید، در این راستا گمرک‌های خراسان رضوی برنامه‌هایی را در جهت کاهش زمان و هزینه ترخیص، کاهش حضور ذینفعان در گمرک و استفاده از بستر‌های الکترونیکی و تسهیلاتی برای فعالین مجاز اقتصادی برای بهبود فضای کسب و کار تدوین و در دستور کار خود قرار داده است.

 

گمرک دوغارون یکی از قدیمی‌ترین و فعال‌ترین گمرک‌های کشور بشمار می‌رود و با کشور‌های آسیای میانه که اهم آن کشور افغانستان است هم مرز می‌باشد، گمرکی صادراتی که کم وبیش اخبار گوناگون مبنی برکشف و به دام انداخته شدن قاچاقچیان به شیوه‌های گوناگون مثل کشف مواد مخدر داخل پوست گردو به گوش می‌رسد که کشف آن‌ها توسط ماموران گمرک از ذیر ذره بین بودن عبور و مرور با تجهیزات مدرن گمرکی از جمله دستگاه ایکس ری در این گمرک حکایت دارد.

 

محمد کوهگرد مدیر کل گمرک دوغارون با بیان اینکه این گمرک یکی از پیشرفته‌ترین گمرک‌های مرزی کشور است گفت: گمرک دوغارون به عنوان گمرکی پایلوت در سطح کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد بدین صورت که ظرفیت‌های موجود  این گمرک سبب شده که پروژه‌های اولیه بصورت آزمایشی، اجرا شده و در صورت موفقیت آمیز بودن پروژه در سایر گمرک‌های مرزی کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه روزانه حداکثر ۴۰۰ کامیون باری، از این مرز عبور می‌کند تصریح می‌کند: اهم این کالا‌ها صادراتی هستند که همین امر نه تنها در حوزه کالا بلکه بیشترین تردد مسافری معادل ۳۵۰۰ تا چهار هزار نفر را به دنبال دارد و ارز آوری بیشتر ماحصل تمایز این گمرک با سایر گمرک‌های کشور شده است.

مدیر کل گمرک دوغارون با تاکید بر ایجاد بستر مناسب در حوزه تجارت بین الملل با کشور‌های هم مرز می‌گوید: در این راستا سال گذشته ارزش خروجی کالا دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار است که این رقم در مقایسه با واردات ۱۳ میلیون دلاری اختلاف قابل ملاحظه‌ای خواهد بود.

کوهگرد با اشاره به اینکه بازارچه مرزی، پایانه مرزی، منطقه ویژه اقتصادی دوغارون از جمله مهم‌ترین کانون‌های اقتصادی این گمرک محسوب می‌شود، اظهار می‌کند: همجواری این شهرستان با کشور افغانستان فرصت طلایی در زمینه‌های مختلف اشتغالزایی محسوب می‌گردد و روزانه بیش از ۴ هزار نفر در دومین بازارچه مرزی استان مشغول به کارند.

از مهرماه سال ۹۱ مرز باجگیران با ناملایمات فراوانی از سوی کشور ترکمنستان دسته پنجه نرم می‌کند این کارشکنی‌ها در حالی است که این کشور با دلایل مختلفی همچون محدودیت عبور و مرور ترانزیتی در وزن و تعداد کامیون‌ها یا نوع کالا‌های گمرکی و تبادلاتی سنگ اندازی می‌کند که در مقاطعی منجر به تعطیلی این مرز وتردد کم‌تر در بازارچه مرزی آن شده است.

از سوی دیگر این روند بر فعالیت‌های این مرز مهم و استراتژیک اثر گذار بوده در صورتی که ظرفیت های موجود در این گمرک و بازارچه آن می‌تواند به نقطه استراتژیک مرزی برای تبادلات اقتصادی از منظر کالایی و حتی تردد مسافرین و گردشگران خارجی تبدیل شود.


امیر فتاحی مدیر گمرک با جگیران در این رابطه می‌گوید: علیرغم وجود ارتباطات بسیار خوب با کشور ترکمنستان، این کشور با ایجاد محدودیت‌هایی موجب توقف محصولات در مرز، عدم امکان استفاده از ظرفیت کامل امکانات و زیر ساخت‌های ایجاد شده در مرز‌های استان با کشور ترکنمستان شده است.

وی با اشاره به برخی از محدودیت‌های ایجاد شده در مرز باجگیران تصریح می‌کند: ایجاد محدودیت تعدادی و وزنی برای محمولات متردد از مرز باجگیران، پرداخت عوارضی که از کامیون‌های ایرانی توسط ترکمنستان برای عبور از این کشور اخذ می‌شود که برای تجار توجیه اقتصادی ندارد، ایجاد محدودیت تردد کالا از مرز سرخس و نیز محدودیت برای محمولاتی که مقصد آن‌ها کشور تاجیکستان است از مهم‌ترین محدودیت‌های اعمال شده توسط کشور ترکمنستان است.

 

 

وی تصریح کرد: اکنون جمعیت ساکن در باجگیران به ۱/۳ کاهش یافته است و لازم است بیش از گذشته مشکلات ساکنان این مرز مورد توجه قرار گیرد.


توسعه گمرک‌ها و بهره گیری مثبت از ظرفیت‌های آن در مرز‌ها در چندین سال اخیر، مساله‌ای انکار ناپذیر است، اما زمانی روند تبادلات تجاری در مرز‌ها می‌تواند سیر صعودی به خود بگیرد که سازو کار‌هایی همچون تبادل کامل اطلاعات گمرکی با کشور‌های هدف صادراتی، افزایش سرعت عمل و ارزش گذاری سریع کالا‌ها، ارتقاء شفافیت وایجاد بستر‌های الکترونیکی برای جلوگیری از قاچاق کالا و مواد مخدر عملیاتی شود.

 

انتهای پیام// ز.م

گزارشگر: زهرامعتمدی راد