توجه به جلب رضایت قدرت‌ها و غفلت از سایر بازار‌های پرسود و ارزآور جهان

رهبر معظم انقلاب در سخنرانی ابتدای سال خود در حرم مطهر رضوی از لزوم پیگیری جدی‌تر سیاست‌های اقتصادی خصوصا معطوف به رشد تولید فرمودند و تصریح کردند که بهترین و موثریت راهمار برای مهار تورم، رشد تولید است. «رشد تولید» در زمینه‌های مختلف، از تقویت صنعت‌های بزرگ مانند خودروسازی گرفته تا توجه بیشتر به کارگاه‌های کوچکتر حتی در ابعاد و اندازه کارگاه‌های خانگی. رشد تولید که به مهار تورم گره خوده است حتی می‌تواند به تعبیری متفاوت متوجه صادرات خدمات فنی و مهندسی هم شود.

کشورمان کانون مهندسان خِبره و با مهارت است و فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های فنی ایران در زمره بهترین‌های جهان قرار دارند. شرکت‌های فراوان خصوصی و نیمه خصوصی در حیطه فندی و مهندسی از سدسازی گرفته تا راه‌سازی در کشورمان هم وجود دارند که توانایی‌های آنان موجب شده در‌های بازار‌های جهانی به روی مهندسان ایرانی باز شود. گویا دست حمایت‌گرانه دولت از این بخش مهم اقتصادی و البته ارزآور در کشور متناسب با ظرفیت‌ها نیست و اگر توجه بیشتری به این بخش شود هم نام ایران درخشان‌تر از قبل سر زبان مردم جهان می‌افتد و هم گام بلندتری در خصوص خنثی‌سازی تحریم‌ها انجام خواهد پذیرفت.

به همین دلیل به سراغ یکی از مشاوران یکی از شرکت‌های بزرگ فنی‌ومهندسی در کشور رفتیم که اتفاقا فعالیت گسترده در خارج از مرز‌ها هم دارد. برآن شدیم تا از آقای علیرضا طالبی که هم پیشینه مهندسی دارد و هم از اصول حقوقی مطلع است، بپرسیم که چرا فعالیت‌ها و اقدامات حمایتی در این حوزه متناسب با ظرفیت‌ها نیست.
باشگاه خبرنگاران: رهبر انقلاب سال جاری رو بعنوان سال رشد تولید و مهار تورم نامگذاری کردند، حوزه فنی و مهندسی را تا چه اندازه در فرآیند تولید موثر می‌دانید؟

کارشناس: تصور می‌کنم که انتخاب شعار سال از سوی رهبر حکیم انقلاب با هدف سنجش نقاط ضعف و چالش‌های پیش رو و در عین حال بسیج امکانات و ظرفیت‌های کشور در جهت رفع موانع توسعه و تعالی همه جانبه ایران اسلامی انجام می‌شود؛ لذا رویکرد انتخاب شعار سال از سوی معظم له ترسیم نقشه راه حرکت عظیم ملت ایران در مسیر فتح قله‌های پیشرفت است. نقش حوزه فنی مهندسی در رشد تولید یک نقش راهبردی و بنیادین است. در عصر فناوری، توسعه پایدار با کاهش قیمت تمام شده محصولات همراه است که این نتیجه جز با فناوری و تکنولوژی حاصل نمی‌شود.

وقتی تولید بر پایه فناوری و تکنولوژی انجام شود قیمت تمام شده رقابتی خواهد بود که منجر به افزایش درآمد و ثروت ملی می‌شود. ارتقا دانش فنی تولید محور، زیربنای توسعه عدالت محور است که این مهم با حمایت از شرکت‌های دانش بنیان و خلق فرصت برای شرکت‌های توانمند داخلی صورت می‌گیرد. این رویکرد کلید واژه بیانات رهبری معظم بوده و به نظر می‌رسد در دولت سیزدهم پررنگ‌تر ظاهر شده است. همین جا مناسب است یادآور شوم که اسفند ماه سال گذشته همزمان با افتتاحیه واحد دوم نیروگاه سیکل ترکیبی پارس جنوبی که با حضور رئیس جمهور محترم از طریق ویدیو کنفرانس انجام پذیرفت، سنکرون این واحد با همت متخصصان گروه فراب و بدون حضور سوپروایزر‌های خارجی برای نخستین بار بومی سازی و با موفقیت انجام شد. این بومی سازی که نتیجه‌ی رشد دانش فنی است باعث جلوگیری از خروج ارز و ذخیره ثروت ملی شد. 

باشگاه خبرنگاران: به نظر شما قرار گرفتن دو عامل مهار تورم و رشد تولید در کنار یکدیگر چه پیامی می‌تواند داشته باشد و آیا این موضوع به حوزه فنی مهندسی ارتباط دارد؟

کارشناس: بله دقیقاً، رشد تولید بدون توجه به زیرساخت‌ها و لایه‌های زیرین اجتماعی به هیچ وجه جز اهداف انقلاب نیست؛ لذا توجه به هر دو مولفه مهار تورم و رشد تولید مورد تاکید حکیمانه رهبری است و زیرساخت‌های فنی مهندسی تولید محور، بومی و دانش بنیان ما را به این قله می‌رساند. 

باشگاه خبرنگاران: بزرگترین چالش‌های پیش‌رو در مسیر پیمانکار ایرانی برای انجام پروژه‌های داخلی و به فعلیت رساندن تولید چیست؟

کارشناس: مهمترین نکته نوسانات ارزی و عدم ثبات قیمت‌ها در ماه‌های اخیر بود، که برآورد پروژه‌ها و قیمت‌های پیشنهادی پیمانکاران و حتی قرارداد‌های نوشته شده را دچار اختلال کرد. در خصوص قرارداد‌های ارزی هم اختلاف فاحش بین قیمت سامانه سنا -که معمولاً نرخ ارز مرجع در قرارداد‌ها است- و قیمت بازار آزاد باعث شد نرخ تسعیر معمول در قرارداد‌ها جوابگوی هزینه‌های ارزی آن‌ها نباشد و بسیاری از پیمانکاران در ماه‌های اخیر از دریافت پیش پرداخت امتناع کرده و درخواست تعدیل کردند. با توجه به شعار امسال، باید عرض کنم که اساساً مهمترین آسیب تورم صدمه به بخش‌های تولیدی است، لذا این موضوع فرایند توسعه پروژه‌های عمرانی و زیربنایی را کند کرده و به امنیت سرمایه گذاری در بخش‌های فنی مهندسی صدمه وارد می‌کند. اما نکته دیگری که در تکمیل پاسخ به پرسش شما باید عرض کنم و اهمیت آن از موارد بیان شده نه تنها کمتر نیست بلکه راهبر اصولی و تمدن ساز ایران اسلامی عصر جدید است، تقویت احساس اعتماد به نفس ملی و بهاء دادن به جوانان نخبه و ترویج روحیه جهادی و انقلابی ست؛ که به فرموده رهبری معظم انقلاب؛ هر جا به نسل جوان اعتماد کردیم و حداقلِ امکانات را در اختیارش گذاشتیم، پیش رفتیم. (۲۴/۲/۱۳۹۸، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام) به اعتقاد من زیربنای علمی و دانش فنی دانشگاه‌های ما قوی است لذا با حمایت و بسترسازی مناسب و رفع موانع توسط دولت با توکل بر خدای متعال به توانمندی لازم برای جهش تولید دانش بنیان و صنعتی خواهیم رسید. 

باشگاه خبرنگاران: صادرات خدمات فنی یکی از راه‌های موثر برای ارزآوری در کشور است. چالش‌های این مسیر که از سوی دولت قابل حل است از نگاه شما چیست؟

کارشناس: به نظرم ابتدا لازم است کانال‌های ارتباطی مالی دو جانبه یا چند جانبه با کشور‌های همسو خصوصاً با کشور‌های همسایه برقرار کنیم تا اولاً پیمانکاران ایرانی بتوانند در پروژه‌های عمرانی این کشور‌ها مشارکت فعال تری داشته باشند و ثانیاً برای مبادلات مالی خود بتوانند تحریم‌ها را بی اثر کنند. از سوی دیگر برای دست یافتن به این موفقیت مهم باید دستگاه‌های دیپلماسی و اجرایی کشور با همکاری هم موضوع را پیگیری نمایند که با شروع دولت سیزدهم و خصوصاً در هفته‌های اخیر سیگنال‌های بسیار خوبی در این راستا دریافت شده است.

با دقت در مناسبات بین المللی دنیای امروز آشکار می‌شود دستگاه دیپلماسی در مناسبات بین المللی در راستای جذب پروژه‌های فرا ملی و ارزآوری برای کشور‌ها نقش بسیار راهبردی دارد، متاسفانه با نگاهی به آمار‌ها متوجه می‌شویم در مقایسه با رقیب دیرین خود یعنی ترکیه در موضوع حضور فعال در پروژه‌های عمرانی کشور‌های همسایه خصوصاً پروژه‌های کشور‌هایی با استراتژی راهبردی مشترک وضعیت مطلوبی نداریم. شاید توجه بیش از اندازه به جلب رضایت قدرت‌های بین المللی ما را از مناسبات دو جانبه و چند جانبه با کشور‌هایی که امکان برقراری مناسبات ارزآور و سودده با آن‌ها بیشتر است، غافل کرده است.