
باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهسا حنیفه - چهار کشور اروپایی، اسپانیا، ایرلند، اسلوونی و نروژ، در بیانیهای مشترک خواستار پذیرش فلسطین بهعنوان عضو کامل سازمان ملل متحد شدهاند، گامی که میتواند نقطه عطفی در مسیر بهرسمیتشناختن حقوق ملت فلسطین باشد. این کشورها که پیشتر نیز بهصورت رسمی دولت فلسطین را به رسمیت شناخته بودند، اکنون با این اقدام، پیام روشنی به جامعه جهانی ارسال کردهاند: مسئله فلسطین نهتنها یک بحران منطقهای، بلکه یک مسئولیت بینالمللی است که نیازمند توجه و اقدام فوری است. این موضعگیری در حالی مطرح میشود که رژیم صهیونیستی با تشدید اقدامات نظامی و گسترش شهرکسازی در کرانه باختری، بهدنبال تحمیل واقعیتهای جدیدی بر فلسطینیان است.
حمایت این چهار کشور از عضویت فلسطین در سازمان ملل، نشانهای از تغییر تدریجی در رویکرد برخی کشورهای اروپایی نسبت به مسئله فلسطین است که میتواند فشار دیپلماتیک بر رژیم صهیونیستی را افزایش دهد. با این حال، این اقدام با موانع جدی مواجه است، از جمله حق وتوی احتمالی آمریکا در شورای امنیت، که بارها مانع از پیشرفت چنین ابتکاراتی شده است. واکنش تند مقامات صهیونیستی، مانند یوآو کاتص، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی که این اقدام را به سخره گرفته و تهدید به ساخت ۲۲ شهرک جدید در کرانه باختری کرده، نشاندهنده عمق شکاف میان مواضع اروپا و رژیم صهیونیستی است. این موضعگیری نهتنها بیانگر مقاومت رژیم صهیونیستی در برابر فشارهای بینالمللی است، بلکه نشان میدهد که این رژیم همچنان به سیاستهای توسعهطلبانه خود پایبند است، سیاستی که به گفته حماس، با هدف تداوم اشغال و سرکوب ملت فلسطین دنبال میشود. این تحولات، پرسشی اساسی را مطرح میکند: آیا جامعه جهانی قادر خواهد بود در برابر این سیاستها ایستادگی کند و حقوق ملت فلسطین را تضمین نماید؟
پیشنهاد آتشبس ارائهشده توسط استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا، که از طریق میانجیگران به جنبش حماس تحویل داده شده، بار دیگر مذاکرات برای پایان دادن به درگیریها در نوار غزه را در مرکز توجه قرار داده است. این پیشنهاد که شامل آتشبس ۶۰ روزه، تبادل اسرا، و ورود کمکهای بشردوستانه به غزه است، در نگاه اول گامی مثبت به نظر میرسد، اما بررسی دقیقتر مفاد آن نشاندهنده تفاوتهای اساسی با پیشنهاد قبلی است که حماس آن را پذیرفته بود.
پیشنهاد جدید، برخلاف نسخه پیشین، تعهد روشنی برای توقف دائمی جنگ ارائه نمیدهد و به رژیم صهیونیستی اجازه میدهد تا کنترل بیشتری بر کمکهای بشردوستانه و حتی ترتیبات امنیتی در غزه داشته باشد. به عنوان مثال، در حالی که پیشنهاد اولیه بر ورود بیقید و شرط کمکهای بشردوستانه تأکید داشت، پیشنهاد جدید فرمولی مبهم ارائه میدهد که به گفته حماس، راه را برای تداوم محاصره و محدودیتهای رژیم صهیونیستی باز میگذارد. علاوه بر این، تفاوت در تعداد اسرا و زمانبندی تبادل آنها، و همچنین عدم تعهد آمریکا به تضمین آتشبس دائمی، نشاندهنده عقبنشینی از وعدههای پیشین است. حماس این پیشنهاد را به دلیل عدم پاسخگویی به مطالبات اصلی مردم فلسطین، از جمله توقف کامل جنگ و رفع محاصره، ناکافی دانسته و در حال رایزنی با دیگر گروههای فلسطینی برای بررسی آن است.
باسم نعیم، عضو دفتر سیاسی حماس، تأکید کرده که این پیشنهاد با نیازهای فوری مردم غزه، بهویژه در زمینه رفع گرسنگی و بازسازی، همخوانی ندارد. این موضع حماس که ریشه در تجربههای پیشین مذاکرات ناکام دارد، نشاندهنده عمق بیاعتمادی به میانجیگریهایی است که به نظر میرسد بیش از آنکه به دنبال حل بحران باشند، منافع رژیم صهیونیستی را تأمین میکنند. در این میان، نقش میانجیگرانی مانند مصر و قطر نیز مورد توجه است، اما فقدان ضمانتهای بینالمللی برای اجرای توافق، همچنان مانعی بزرگ در مسیر تحقق صلح پایدار است.
همزمان با مذاکرات آتشبس، حملات سنگین رژیم صهیونیستی به نوار غزه ادامه دارد و ابعاد فاجعه انسانی در این منطقه را عمیقتر کرده است. بمبارانهای بیوقفه جنگندهها و بالگردهای صهیونیستی، نهتنها زیرساختهای باقیمانده در غزه را ویران کرده، بلکه جان صدها غیرنظامی، از جمله زنان و کودکان، را به خطر انداخته است. حماس هشدار داده که وضعیت انسانی در غزه به مرحلهای بحرانی رسیده و گرسنگی گسترده، بهویژه در میان کودکان و سالمندان، در حال تشدید است.
این جنبش، روند کنونی ورود کمکهای بشردوستانه را "بازی مجرمانه" توصیف کرده که به نفع رژیم صهیونیستی طراحی شده و نیازهای اولیه مردم غزه را برآورده نمیکند. در حالی که شورای امنیت سازمان ملل بارها در برابر این بحران سکوت اختیار کرده، حماس از این نهاد خواسته است تا به مسئولیت خود عمل کند، حملات را متوقف سازد و محاصره غزه را بشکند. این درخواست، در کنار دعوت حماس از آزادگان جهان برای افزایش فشار بر رژیم صهیونیستی، نشاندهنده تلاش این جنبش برای جلب توجه جهانی به فاجعهای است که در غزه در جریان است.
با این حال، تداوم بیتفاوتی جامعه جهانی و نبود فشار مؤثر بر رژیم صهیونیستی، این پرسش را مطرح میکند که آیا نهادهای بینالمللی قادر به ایفای نقش خود در دفاع از حقوق بشر هستند یا خیر.
در حالی که تلاشهای دیپلماتیک برای حمایت از حقوق فلسطینیان در جریان است، رژیم صهیونیستی با تصویب ساخت ۲۲ شهرک جدید در کرانه باختری، پیامی خصمانه به جامعه جهانی ارسال کرده است. یوآو کاتص، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی، این تصمیم را پاسخی مستقیم به حمایت کشورهای اروپایی از فلسطین توصیف کرده و آن را "انداختن کاغذ بهرسمیتشناختن فلسطین به سطل زباله" نامیده است.
این موضعگیری، همراه با اظهارات ایتامار بنگویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی که امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، را به "چاپلوسی برای حماس" متهم کرده، نشاندهنده رویکرد تهاجمی این رژیم در برابر هرگونه تلاش برای بهرسمیتشناختن حقوق فلسطینیان است.
تحولات اخیر در مسئله فلسطین، از حمایت دیپلماتیک اروپا گرفته تا پیشنهادهای آتشبس و تشدید حملات رژیم صهیونیستی، نشاندهنده پیچیدگی و عمق این بحران است. در حالی که گامهای کشورهای اروپایی برای بهرسمیتشناختن فلسطین و حمایت از حقوق این ملت، امیدی برای تغییر در معادلات جهانی ایجاد کرده، موانع پیشرو، از جمله وتوی احتمالی آمریکا و سیاستهای توسعهطلبانه رژیم صهیونیستی، همچنان چالشهای بزرگی هستند. پیشنهاد آتشبس ویتکاف، اگرچه در ظاهر گامی برای کاهش تنشهاست، اما به دلیل فقدان تعهدات روشن و تداوم کنترل رژیم صهیونیستی بر غزه، از سوی حماس با تردید مواجه شده است. در این میان، فاجعه انسانی در غزه و تشدید شهرکسازی در کرانه باختری، ضرورت اقدام فوری جامعه جهانی را بیش از پیش آشکار میسازد.
در پایان باید پرسید که آیا جهان قادر خواهد بود در برابر این بیعدالتیها ایستادگی کند و راهی برای صلح پایدار و عادلانه در فلسطین هموار سازد؟