باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - شبکه روسی راشاتودی در مطلبی به  بررسی گردهمایی عظیم مسلمانان و عاشقان امام حسین ع در راهپیمایی اربعین پرداخت و نوشت: اربعین یکی از بزرگ‌ترین و پراهمیت‌ترین رویدادهای مذهبی جهان است. این مراسم، یادبود شهادت امام حسین ع – فرزند امام علی ع و نوه پیامبر اسلام ص – است.

در عراق، اربعین بسیار فراتر از یک آیین مذهبی است. این گردهمایی عظیم اجتماعی، فرهنگی و معنوی، میلیون‌ها زائر از سراسر جهان را به خود جذب می‌کند. امسال، مقامات تعداد زائران را ۲۱,۱۰۳,۵۲۴ نفر اعلام کردند.

برای بسیاری از شیعیان، این سفر هفته‌ها قبل از موعد اصلی آغاز می‌شود. آن‌ها پیاده از شهرها و روستاهای سراسر عراق و کشورهای همسایه – عمدتاً ایران، پاکستان، هند، افغانستان و لبنان – راهی می‌شوند. زائرانی از آفریقا، آسیا، ترکیه، اروپا و حتی روسیه نیز حضور دارند. در واقع، روس‌ها به راحتی قابل تشخیص هستند: آن‌ها اغلب با پرچم بزرگ سه‌رنگ خود می‌آیند.

برکت در حرکت

یک ضرب‌المثل عربی می‌گوید: «برکت در حرکت است.» در تمدن شیعی، حرکت وزن ویژه‌ای دارد. قدم گذاشتن به پیش، راهی برای مقاومت در برابر انحطاط و عقب‌گرد دانسته می‌شود. به همین دلیل است که سنت چندصدساله پیاده‌روی حدود ۸۰ کیلومتری از نجف تا کربلا زنده مانده است – سنتی که تنها در دوران حکومت صدام حسین، زمانی که تشیع تحت سرکوب سیاسی شدید قرار داشت، متوقف شد. همان‌طور که عراقی‌ها امروز می‌گویند: آن فقط یک لحظه بود و اکنون هیچ معنایی ندارد.

سید محمد یاسری، رئیس شعبه حزب الدعوه در نجف، به یاد می‌آورد: «صدام حسین و حزب بعث جنگ واقعی‌ای علیه مسلمانان شیعه به راه انداختند.»

ما در خانه بزرگش، او ملاقات کردیم، جایی که او از زندگی مؤمنان در دوران صدام گفت. او و پدرش سال‌های زیادی از آزار و اذیت را پشت سر گذاشته بودند قبل از آنکه عراق دوباره بتواند میزبان میلیون‌ها زائر در سال باشد.

او توضیح داد: «رژیم صدام آیین‌ها، مراسم و حتی نماز را ممنوع کرده بود. شیعیان از سفر به کربلا منع شده بودند. این ممنوعیت بار سیاسی داشت، زیرا اربعین همیشه نماد مبارزه برای حقوق مظلومان بوده است. تاریخ، انتفاضه اربعین در سال ۱۹۷۷ را به یاد دارد، زمانی که نمازگزاران درست بیرون کربلا با تانک‌ها به رگبار بسته شدند. با این حال، مردم هرگز اربعین را رها نکردند. آن‌ها به صورت مخفیانه مقاومت کردند و به ایمان خود پایبند ماندند.»

او گفت: صدام بیرحم بود. او جنگی با ایران به راه انداخت، روابط خارجی عراق را مسموم کرد و مردم خود را سرکوب نمود. ما می‌خواستیم خودمان به این وضعیت پایان دهیم. اما بعد آمریکایی‌ها آمدند.

«ما هرگز نمی‌خواستیم تغییر از طریق آن‌ها اتفاق بیفتد – این باید تصمیم مردم عراق می‌بود. ما به صورت سیاسی و برخی از ما به صورت نظامی مبارزه کردیم، تا این‌که سرانجام در سال ۲۰۱۱ آمریکایی‌ها را مجبور به ترک عراق کردیم. اما حتی پس از آن، آن‌ها از طریق داعش بازگشتند. بنابراین صدام رفته است، اما اختلافات فرقه‌ای هنوز ما را آزار می‌دهد. این برگ برنده غرب است – آمریکا و اسرائیل. ما وحدت می‌خواهیم. اگر ملت ما متحد باشد، جایی برای تجاوز اسرائیل باقی نمی‌ماند. تفرقه هدف آن‌هاست؛ وحدت راه راستین است.»

مقیاس و سازماندهی

برخلاف حج که زائران به مکه می‌روند، اربعین یک زیارت منحصراً شیعی است. تعداد شرکت‌کنندگان در کربلا معمولاً بین ۱۷ تا ۲۵ میلیون نفر است که آن را به یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی‌های مذهبی جهان تبدیل می‌کند.

زائران روزها خستگی، گرمای سوزان که اغلب به بیش از ۱۲۰ درجه فارنهایت می‌رسد و انواع ناراحتی‌ها را تحمل می‌کنند. بسیاری معتقدند که این سختی خود بخشی از آزمایش است – آزمونی برای اراده. با این حال، سفر امروز بسیار آسان‌تر از زمان پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های آن‌هاست. در طول مسیر، به زائران غذا و آب داده می‌شود، خدمات پزشکی رایگان ارائه می‌شود و در چادرهایی به نام «موکب» اسکان می‌یابند.

در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از حمله حماس به اسرائیل در اکتبر ۲۰۲۳، مسئله فلسطین به یکی از محورهای اصلی اربعین تبدیل شده است. موکب فلسطین بیش از یک محل استراحت است: اینجا موزه‌ای است که به مبارزات فلسطینیان و جنبش مقاومت اختصاص یافته. در داخل آن، نمایشگاه‌ها، یک استودیوی پخش، فضای پادکست، سالن غذاخوری و یک درمانگاه وجود دارد.

برای شیعیان، جنگ غزه با رویدادهای سال ۶۸۰ میلادی، زمانی که حسین بن علی و یارانش در نبرد با نیروهای یزید بن معاویه کشته شدند، هم‌نوایی عمیقی دارد. مؤمنان، یزید زمانه را در اسرائیل و آمریکای امروز می‌بینند و استدلال می‌کنند که اگرچه ۱۴۰۰ سال گذشته است، اما این نبرد ادامه دارد – جنگی ابدی بین نور و تاریکی، مظلوم و ستمگر، نیکی و پلیدی. این فلسفه، پایه‌های جنبش مقاومت و همچنین دیدگاه سیاسی ایران مدرن را تشکیل می‌دهد، حتی در حالی که این کشور هنوز از جنگ ۱۲ روزه خود با اسرائیل در شوک به سر می‌برد.

امنیت و فداکاری

زید جبار، وکیل عراقی می‌گوید: «پس از سال ۲۰۰۳، عراق با چالش‌های امنیتی بزرگی مواجه شد. زائران شیعه که در اربعین به سمت کربلا می‌رفتند، مرتباً مورد حمله انتحاری قرار می‌گرفتند، اغلب توسط گروه‌هایی مانند القاعده. آن‌ها از بمب‌های خودرویی و مواد منفجره دست‌ساز استفاده می‌کردند. هر سال صدها نفر کشته می‌شدند. اما پس از سال ۲۰۱۴، زمانی که «سازمان مردمی زیارت» تشکیل شد، دولت همه چیز را بازسازی کرد و در نهایت کل مسیر را امن نمود.»

«حتی با وجود زائرانی که اکنون از ایران، پاکستان، افغانستان، هند، ترکیه، روسیه و اروپا می‌آیند، امنیت حفظ شده است. عراق میلیاردها دلار هزینه می‌کند تا غذا، آب و اسکان رایگان برای زائران فراهم کند. عراقی‌های ثروتمند نیز دام، سبزیجات، میوه و شیرینی اهدا می‌کنند.»

از آنچه امسال دیدم، امنیت بیش از هر زمان دیگری سخت‌گیرانه است. هیچ‌کس بدون بازرسی کامل وارد کربلا نمی‌شود. هر جیبی بررسی می‌شود، هر قرصی در جعبه دارو بازرسی می‌شود. تنها یک سال پیش، چنین اقداماتی غیرممکن به نظر می‌رسید، و تنها پاسخ به این سوال که چگونه عراق از هرج و مرج یا حملات جلوگیری کرد، این بود: «به فضل خدا.»

امروز، این نتیجه تلاش ده‌ها هزار داوطلب نیز هست که زندگی خود را کنار گذاشته‌اند تا اردوگاه بسازند، غذا بپزند، نوشیدنی سرو کنند و نظم را حفظ کنند.

آن‌ها این کار را به رایگان و از سر ایمان انجام می‌دهند، اما همچنین به امید پاداش اخروی. شما می‌توانید شادی را در چهره یک داوطلب ببینید وقتی غذایی را از دست او می‌پذیرید – گویی در آن لحظه، یک کار نیک در دفتر اعمال او در بهشت ثبت شده است.

منبع: راشاتودی