باشگاه خبرنگاران جوان؛ مریم حسینی -  تنها چند ساعت پس از حمله اسرائیل به قطر در هفته گذشته - که توسط ایالات متحده به عنوان "متحد اصلی غیر ناتو" و یکی از نزدیکترین شرکای خلیج فارس واشنگتن تعیین شده است - مفسران طرفدار اسرائیل به سرعت توجه خود را به ترکیه معطوف کردند.

در واشنگتن، مایکل روبین، عضو ارشد موسسه راست‌گرای امریکن انترپرایز، اظهار داشت که ترکیه می‌تواند هدف بعدی اسرائیل باشد و هشدار داد که نباید برای محافظت از خود به عضویت خود در ناتو تکیه کند.

در رسانه‌های اجتماعی، مئیر مصری، چهره دانشگاهی و سیاسی اسرائیل پست گذاشت: «امروز قطر، فردا ترکیه». آنکارا به شدت پاسخ داد. مشاور ارشد رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور با لحنی غیرمعمول و تند نوشت: «به سگ اسرائیل صهیونیستی... به زودی جهان با پاک شدن شما از نقشه، صلح را خواهد یافت.»

ماه‌هاست که رسانه‌های طرفدار اسرائیل به طور پیوسته لفاظی‌های خود را علیه ترکیه تشدید کرده‌اند و آن را به عنوان «خطرناک‌ترین دشمن اسرائیل» به تصویر می‌کشند. مفسران اسرائیلی همچنین حضور ترکیه در شرق مدیترانه را به عنوان یک «تهدید» و نقش آن در بازسازی سوریه پس از جنگ را به عنوان یک «خطر نوظهور جدید» توصیف کرده‌اند.

با تشدید تجاوز منطقه‌ای اسرائیل و عدم پایان جنگ آن علیه غزه، هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه در ماه اوت با تعلیق روابط اقتصادی و تجاری با اسرائیل این امر را تلافی کرد.

عمر اوزکیزیلچیک، عضو غیرمقیم شورای آتلانتیک به الجزیره گفت: «در آنکارا، این لفاظی [ضد ترکی] جدی گرفته می‌شود و اسرائیل به دنبال هژمونی منطقه‌ای است.»

اوزکیزیلجک افزود: «ترکیه به طور فزاینده‌ای احساس می‌کند که تجاوز اسرائیل هیچ محدودیتی ندارد و از حمایت آمریکا برخوردار است.»

حملات به قطر همچنین احتمالاً تردید‌های آنکارا را در مورد تضمین‌های امنیتی ایالات متحده به عنوان یک متحد ناتو برجسته کرد. با وجود جایگاه ویژه دوحه به عنوان متحد واشنگتن، اسرائیل با هیچ واکنش منفی قابل مشاهده‌ای از سوی ایالات متحده مواجه نشد و این امر منجر به سوالاتی در مورد اینکه آیا ایالات متحده واقعاً هرگونه حمله به ترکیه را حمله به خود می‌داند، همانطور که منشور ناتو دیکته می‌کند، شد.

با این حال، برخلاف بسیاری از کشور‌های عربی، اوزکیزیلجک گفت: «ترکیه مدت‌ها پیش فهمیده است که نمی‌تواند برای منافع امنیت ملی خود به ایالات متحده یا ناتو تکیه کند.»

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل اکنون به طور فزاینده‌ای به توهم توسعه‌طلبانه منطقه‌ای این رژیم می‌بالد. در ماه اوت، وقتی از او پرسیده شد که آیا به ایده «اسرائیل بزرگ» اعتقاد دارد، پاسخ داد: «کاملاً.»

برای آنکارا، چنین لفاظی‌هایی فقط نمادین نیست - بلکه نشان‌دهنده دیدگاه متوهم اسرائیل برای تسلط بر خاورمیانه است که به طور بالقوه با دیدگاه منطقه‌ای خود ترکیه در تضاد است.

روز یکشنبه، فیدان به الجزیره گفت که دیدگاه «اسرائیل بزرگ» اسرائیل - که برخی از صهیونیست‌های مذهبی معتقدند تا سوریه، لبنان، مصر و اردن امروزی امتداد دارد - با هدف «ضعیف و ناکارآمد نگه داشتن کشور‌های منطقه و به ویژه ایجاد تفرقه در کشور‌های همسایه» است.

تام باراک، سفیر ایالات متحده در ترکیه و فرستاده ویژه به سوریه اعتراف تکان‌دهنده‌ای کرد: اینکه اسرائیل سوریه‌ای تکه‌تکه و تقسیم‌شده را ترجیح می‌دهد.

او گفت: «دولت‌های ملی قوی یک تهدید هستند - به‌ویژه کشور‌های عربی که [آنها] تهدیدی برای اسرائیل تلقی می‌شوند.» 

در ماه ژوئن در تجاوزی آشکار اسرائیل به ایران حمله کرد و جرقه جنگ ۱۲ روزه را زد که به تأسیسات نظامی و هسته‌ای ایران حمله کرد، فرماندهان ارشد و دانشمندان هسته‌ای را به شهادت رساند و زمانی که با پاسخ متقابل و شدید ایران مواجه شد پای آمریکا را به ماجرا باز کرد.

اسرائیل اکنون ممکن است ترکیه را به عنوان چالش بالقوه بعدی برای هژمونی منطقه‌ای خود ببیند و موضع قاطع خود را مبنی بر اینکه به آنکارا اجازه داده نخواهد شد پایگاه‌های جدیدی در سوریه ایجاد کند که "می‌تواند اسرائیل را تهدید کند" - همانطور که نتانیاهو قبلاً گفته است - توضیح دهد.

جم گوردنیز، دریاسالار بازنشسته ترکیه و معمار دکترین میهن آبی، یک استراتژی دریایی که از ترکیه می‌خواهد حاکمیت خود را اعمال کند و از منافع خود در دریا‌های اطراف - اژه، مدیترانه شرقی و دریای سیاه - محافظت کند، هشدار می‌دهد: "اولین جلوه اصطکاک ترکیه و اسرائیل به احتمال زیاد در جبهه سوریه در زمین و هوا ظاهر خواهد شد. "

گوردنیز به الجزیره گفت: «به موازات این، نفوذ نظامی و اطلاعاتی فزاینده اسرائیل در قبرس، که تحت حمایت آمریکا با یونان و دولت قبرس یونانی‌نشین در هم تنیده شده است، در آنکارا به عنوان تلاشی عمدی برای ایجاد شکاف و مهار «میهن آبی» تلقی می‌شود.»

وی با اشاره به روابط ترکیه با جمهوری خودخوانده ترک‌نشین قبرس شمالی که فقط ترکیه آن را به رسمیت می‌شناسد و بقیه قبرس که توسط قبرسی‌های یونانی‌نشین اداره می‌شود، افزود: «از نظر آنکارا، این یک موضع دفاعی از سوی اسرائیل نیست، بلکه یک استراتژی محاصره تهاجمی است که می‌تواند هم آزادی دریایی ترکیه و هم امنیت مردم قبرس ترک‌نشین را تهدید کند.»

تجزیه قبرس منبع اصلی نارضایتی بین ترکیه، یونان و قبرس است.گزارش‌هایی مبنی بر اینکه قبرس هفته گذشته سیستم‌های دفاع هوایی اسرائیل را دریافت کرده است، احتمالاً باعث نگرانی آنکارا خواهد شد.

در مورد سوریه، گیدئون ساعر، وزیر امور خارجه اسرائیل در نشستی در بروکسل در ماه فوریه به رهبران اروپایی گفت که اسرائیل سوریه‌ای را باثبات می‌داند که «فقط بتواند یک سوریه فدرال» با «خودمختاری‌های مختلف» باشد.

از سوی دیگر، ترکیه از دولت جدید سوریه حمایت می‌کند که بر یک دولت متمرکز و واحد اصرار دارد.

گوخان چینکارا، مدیر مرکز مطالعات جهانی و منطقه‌ای دانشگاه نجم‌الدین اربکان در ترکیه می‌گوید: «در حال حاضر، تنش‌های بین اسرائیل و ترکیه را می‌توان «کنترل‌شده» توصیف کرد.» چینکارا به الجزیره گفت: «در حال حاضر، خطرناک‌ترین سناریو برای ترکیه، وقوع کنترل‌نشده درگیری بین گروهی در سوریه خواهد بود. به همین دلیل، آنکارا احتمالاً به دولت جدید سوریه توصیه می‌کند که با درجه‌ای از عمل‌گرایی منطقی عمل کند.»

او افزود: «نارسایی دستگاه امنیتی سوریه، مهار هرگونه درگیری احتمالی بین گروهی را دشوارتر می‌کند و خطر تبدیل آن به درگیری‌های قومی و فرقه‌ای طولانی را افزایش می‌دهد. بنابراین، در کوتاه‌مدت، اتخاذ یک مدل واحد دشوار به نظر می‌رسد.»

مراد یسیلتاس، مدیر تحقیقات سیاست خارجی در SETA، یک اندیشکده در آنکارا با روابط نزدیک با دولت، می‌گوید: «با این حال، ترکیه خطوط قرمز مشخصی در سوریه دارد.»

یسیلتاس به الجزیره گفت: «تلاش آمریکا و اسرائیل برای تغییر شکل نظم منطقه‌ای خطرات و ریسک‌های مختلفی را به همراه دارد و باعث تعمیق چندپارگی در خاورمیانه می‌شود.»

در ماه مارس، مؤسسه مطالعات امنیت ملی (INSS)، اندیشکده امنیتی اسرائیل مقاله‌ای منتشر کرد که در آن نسبت به روند صلح نوپا بین ترکیه و حزب کارگران کردستان (PKK) هشدار داد. پ ک ک به دنبال بستن فصلی در یک پرونده چهارجانبه است.

منبع: الجزیره