باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - در شهر بروجرد، مسجد نهتنها جایگاه عبادت، بلکه مرکز زندگی اجتماعی، فرهنگی و حتی هنری مردم بوده است. هر مسجد در بروجرد، روایتگر بخشی از تاریخ و هویت این دیار است؛ تاریخی که از دوران ساسانیان تا صفویان و قاجاریه امتداد یافته و در سیمای گنبدهای فیروزهای، کاشیکاریهای پرنقش و دلانگیز و شبستانهای آرام، تجلی یافته است.
مسجد جامع بروجرد؛ قلب تپندهی تاریخ
قدیمیترین و شاید باشکوهترین مسجد این شهر، مسجد جامع بروجرد است؛ بنایی که ریشههایش به سدههای نخست اسلامی میرسد و بر پایهی آتشکدهای کهن ساخته شده است. این مسجد نهتنها از نظر معماری، بلکه از نظر معنوی، همچون شناسنامهی شهر است. طاقهای بلند، مقرنسکاریهای زیبا، و آجرکاریهایی که گویی با دستانی عاشقانه چیده شدهاند، در سکوت شبستانها، زمزمهی قرون را به گوش میرسانند. در این مسجد، تاریخ نه در کتاب، که در سنگ و آجر تنیده شده است.
مسجد امام خمینی و دیگر مساجد محلی
در کنار این دو بنای بزرگ و تاریخی، بروجرد پر است از مساجدی کوچکتر، اما پرمعنا: مسجد امام خمینی (سابقاً مسجد شاهزاده عبدالعظیم)، مسجد آقاغلامرضا، مسجد حاجشیخ علی، و دهها مسجد محلی که در هر محله، چون نگینی ساده و صمیمی میدرخشند. در این مساجد، مردم نه فقط نماز میخوانند، بلکه گرد هم میآیند، گفتوگو میکنند، و روح جمعی شهر را زنده نگاه میدارند.
ثبت جهانی مسجد جامع و مسجد امام خمینی (ره) بروجرد
گودرزی رئیس اداره میراث فرهنگی بروجرد بیان کرد: ثبت جهانی مسجد جامع و مسجد امام خمینی (ره) بروجرد فرصتی تکرارنشدنی است که باید با همکاری دستگاههای اجرایی و خدماترسان برای رفع موانع موجود تلاش کرد.
وی گفت: ثبت جهانی این آثار در صورتی که انجام شود نه تنها هویت فرهنگی بروجرد را تقویت میکند، بلکه گامی تعیینکننده در توسعه گردشگری و رونق اقتصادی منطقه خواهد بود.
گودرزی گفت: ثبت جهانی مسجد جامع و مسجد امام خمینی (ره) بروجرد، فراتر از یک اعتبار فرهنگی، فرصتی راهبردی برای تثبیت جایگاه این شهر در مدار توسعه گردشگری ملی و بینالمللی است، این اقدام، میراث هزارساله بروجرد را از سطح «حفاظت تاریخی» به مرحله «احیای اقتصادی و اجتماعی» ارتقا میدهد؛ جایی که گذشته در خدمت آینده قرار میگیرد و خشتهای کهن این مساجد، پیوندی زنده میان ایمان، هنر و پویایی شهری میسازند. چنین رویدادی، با مدیریت هوشمند و مشارکت مردم، میتواند بروجرد را به الگویی ملی در پیوند میراث و توسعه پایدار تبدیل کند.
مساجد بروجرد تنها آثار تاریخی نیستند؛ آنها هنوز زندهاند، هنوز صدای اذان از گلدستههایشان بلند است و هنوز در حیاطهایشان کودکان بازی میکنند. همین زندهبودن، وجه تمایز بروجرد است. در بسیاری از شهرها، مساجد تاریخی به موزه تبدیل شدهاند، اما در بروجرد، مسجد همچنان قلب تپندهی اجتماع است.
در نگاه کلی، مساجد بروجرد نه فقط بناهای مذهبی، بلکه متنهایی از سنگ و آجر هستند که با زبان هنر، ایمان و تاریخ، سخن میگویند. هر گنبد و مناره در این شهر، نشانی است از تداوم فرهنگ ایرانی ـ اسلامی، از پیوند میان خاک و آسمان، و از روحی که قرنهاست در این سرزمین زنده است.