صنایع پولساز جهان، خاورمیانه و ایران در سال ۲۰۲۵
شناسایی روند‌های اقتصادی و صنایع درآمدزا در جهان و منطقه در کنار آگاهی از ظرفیت‌های منحصر‌به‌فرد کشورمان، مسیر پیش روی رشد و توسعه را مشخص می‌کند.
باشگاه خبرنگاران جوان - در دنیای امروز، پرسش همیشگی اقتصاددانان و تحلیلگران این است که چرا برخی صنایع با سرعت رشد و سودآوری بالا همچون ستاره‌های درخشان می‌درخشند، در حالی که دیگر بخش‌ها برای بقا می‌کوشند. سال ۲۰۲۵، با وجود پس‌لرزه‌های همه‌گیری کرونا و تنش‌های ژئوپلیتیکی همچون جنگ اوکراین و تحولات خاورمیانه، فرصت‌های چشمگیری برای برخی صنایع فراهم کرده است.
صنایع پولساز فقط بر اساس حجم درآمد ارزیابی نمی‌شوند؛ معیار‌هایی مانند حاشیه سود، ثبات رشد و توانایی سازگاری با تغییرات جهانی نیز در تعیین موقعیت آنها اهمیت دارد. فناوری‌های نوین و دیجیتال‌سازی، مسیر فعالیت صنایع سنتی را متحول ساخته و پنجره‌های تازه‌ای برای کسب سود ایجاد کرده است.
وضعیت کلی اقتصاد جهانی و سهم صنایع
بر اساس داده‌های موسسه‌های «فوربز» و «استاتیستا»، شرکت‌های بزرگ جهان در سال ۲۰۲۵ بیش از ۵۲.۹ تریلیون دلار درآمد و حدود ۴.۹ تریلیون دلار سود خالص داشته‌اند. این ارقام نشان می‌دهند که اقتصاد جهانی، با وجود رکود‌های منطقه‌ای، همچنان پویا است و برخی صنایع توانسته‌اند سهم قابل توجهی از این «کیک اقتصادی» را به دست آورند.
صنایع خدماتی و فناورانه، با تکیه بر نوآوری، انعطاف‌پذیری و تقاضای مستمر، بیشترین سودآوری را داشته‌اند. در ادامه، این صنایع به تفکیک بررسی می‌شوند:
صنایع پیشرو و پولساز در سال ۲۰۲۵،
۱. خدمات مالی و حسابداری
صنعت حسابداری و خدمات مالی با رشد ۷.۳ درصدی و حاشیه سود ۱۵ تا ۲۰ درصد، یکی از بخش‌های کلیدی اقتصاد جهانی است. شرکت‌ها در دنیای پیچیده امروز، برای مدیریت مالیات، گزارش‌های مالی و سرمایه‌گذاری به مشاوران حرفه‌ای نیاز دارند.
ارزش بازار جهانی این صنعت حدود ۵۵۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود. حتی شرکت‌های بزرگ فناوری مانند «آمازون»، بدون حضور حسابداران حرفه‌ای، نمی‌توانستند از بحران‌های اقتصادی عبور کنند. این بخش نمونه‌ای روشن از آن است که چگونه خدمات ضروری می‌توانند سود پایداری داشته باشند.
۲. روابط عمومی و تبلیغات
در عصر شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های دیجیتال، رقابت برند‌ها برای دیده شدن شدید است. آژانس‌های روابط عمومی و تبلیغاتی با رشد ۶ درصدی و حاشیه سود ۱۲ تا ۱۸ درصد نقش حیاتی در ارتقای برند‌ها دارند.
ارزش بازار روابط عمومی نزدیک ۴۰۰ میلیارد دلار و تبلیغات دیجیتال ۳۵۰ میلیارد دلار است. کمپین‌های موفق مانند تبلیغات ویروسی شرکت‌های بزرگ، مستقیماً به افزایش فروش منجر می‌شوند و این باعث شده است که این صنایع، حتی در شرایط اقتصادی دشوار، دوام بیاورند.
۳. خدمات منابع انسانی و جذب نیروی کار
با کمبود نیروی متخصص در سطح جهانی، خدمات منابع انسانی و استخدام با رشد ۵.۸ درصدی و حاشیه سود ۱۰ تا ۱۵ درصد اهمیت یافته‌اند. ارزش بازار این بخش نزدیک ۶۰۰ میلیارد دلار است و شرکت‌ها میلیون‌ها دلار برای جذب استعداد‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.
۴. هوافضا و صنایع نظامی
با افزایش تنش‌های جهانی، صنعت هوافضا و تولید تجهیزات نظامی با رشد ۵.۷ درصدی و حاشیه سود ۸ تا ۱۲ درصد رونق یافته است. شرکت‌هایی مانند «بوئینگ» و «لاکهید مارتین» با قرارداد‌های دولتی کلان، بازار ۸۰۰ میلیارد دلاری این صنعت را در اختیار دارند.
۵. فناوری ارتباطات و اینترنت
صنعت ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی با رشد ۵ درصدی و حاشیه سود تا ۲۵ درصد، بازار ۱.۲ تریلیون دلاری دارد. گستردگی اینترنت پرسرعت، فیبر نوری و فناوری ۵ G، زمینه سودآوری شرکت‌های بزرگ مانند «گوگل» و «ورایزن» را فراهم کرده است.
۶. صنایع مصرفی و طراحی
تولید نوشیدنی‌ها: حاشیه سود ۲۰ تا ۳۰ درصد و رشد ۴.۷ درصدی، بازار ۵۰۰ میلیارد دلاری
طراحی گرافیک: رشد ۴.۴ درصدی و حاشیه سود ۱۰ تا ۱۵ درصد، بازار ۲۰۰ میلیارد دلاری
ترمینال‌های دریایی و حمل‌ونقل جهانی: رشد ۴.۳ درصدی و حاشیه سود ۸ تا ۱۲ درصد، بازار ۷۰۰ میلیارد دلاری
صنایع سنتی: مانند تنباکو با حاشیه سود ۳۲ درصدی در آمریکا و خودروسازی با بازار ۴.۳۵۷ تریلیون دلاری
عوامل کلیدی حفظ سودآوری
دیجیتال‌سازی و فناوری
همه‌گیری کرونا تحولی بود که روند دیجیتال‌سازی را تسریع کرد. نرم‌افزار‌های موسوم به B ۲ B با نرخ رشد ترکیبی سالانه ۱۶.۱۷ درصد تا ۲۰۳۰، نیاز شرکت‌ها به ابزار‌های مدیریت ارتباط با مشتری و حسابداری ابری را نشان می‌دهند.
نرم‌افزار‌های B ۲ B ابزار‌هایی هستند که برای تسهیل تعامل، فروش، مدیریت و خدمات بین کسبوکارها طراحی شده‌اند.
انرژی‌های تجدیدپذیر و همساز با تغییرات اقلیمی
صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر با رشد ۱۷.۲ درصدی تا سال ۲۰۳۰ قادر است تولید برق را تا ۹۰ درصد افزایش دهد. دولت‌ها با ارائه یارانه و مشوق‌های سبز، سرمایه‌گذاری در این حوزه را جذاب کرده‌اند. شرکت‌هایی مانند «نکست‌اِرا انرژی» نمونه موفق این روند هستند.
سلامت و فناوری‌های پزشکی
صنایع و فناوری‌های مرتبط با حوزه سلامت با رشد ۱۳.۱ درصدی، تا سال ۲۰۳۳ به ارزشی بیش از ۳.۱۴ تریلیون دلار خواهد رسید. جراحی رباتیک با رشد ۱۳.۵۴ درصدی، نمونه‌ای از نوآوری در این حوزه است که جان انسان‌ها را نجات داده و سودآوری بالایی دارد.
امنیت سایبری
با افزایش حملات سایبری، هزینه حفاظت از داده‌ها تا سال ۲۰۳۰ به ۵۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. شرکت‌هایی مانند «پالو آلتو نتورکز» پیشتاز این حوزه هستند.
بلاکچین و فین‌تک
بازار بلاکچین (زنجیره رمزنگاری) با رشد ۵۸.۳ درصدی و ارزش ۳۰۶ میلیارد دلار در حال گسترش است. فین‌تک (فناوری‌های خدمات مالی) با رشد ۷.۲ درصدی، ساختار بانکداری سنتی را متحول کرده است.
چشم‌انداز جهانی تا سال ۲۰۳۰
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال ۲۰۳۰، جهان با چالش‌هایی مانند تورم، تغییرات جمعیتی و نوسانات اقتصادی روبه‌رو خواهد بود. صنایع آی تی (فناوری اطلاعات)، مالی و سلامت به ترتیب رشد اشتغال ۳۷، ۳۳ و ۲۷ درصدی را تجربه خواهند کرد.
بازار هوش مصنوعی از ۱۸۴ میلیارد دلار در ۲۰۲۴ به ۸۲۶ میلیارد دلار در ۲۰۳۰ افزایش می‌یابد. انرژی‌های تجدیدپذیر، خودرو‌های برقی، امنیت سایبری و تجارت الکترونیک نیز روند رشد پایدار خود را ادامه می‌دهند.
صنایع سنتی با راهبرد بازگشت تولید به کشور مبدأ (reshoring) و افزایش تقاضا برای فلزاتی مانند مس و لیتیوم برای خودرو‌های برقی، فرصت‌های جدیدی ایجاد می‌کنند.
نگاهی به راهبرد کشور‌ها برای رسیدن به صنایع پولساز
چین و هند: سرمایه‌گذاری در انرژی‌های خورشیدی و بادی با نرخ رشد مرکب سالانه ۱۷.۲ درصد
آمریکا و اروپا: آموزش نیروی کار، مراکز داده و توسعه نرم‌افزار B ۲ B
کشور‌های در حال توسعه: توسعه فناوری‌های نوین سلامت، دارو‌های ژنریک یعنی دارو‌هایی که همان ماده مؤثره، دوز و اثربخشی داروی اصلی را دارند، اما با نام غیرتجاری و معمولاً با قیمت کمتر عرضه می‌شوند، لجستیک هوشمند و تجارت الکترونیک.
در کنار این موارد، اصلاح نظام بانکی، تقویت بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری در علوم و فناوری، از ستون‌های اصلی توسعه پایدار هستند.
صنایع پولساز در خاورمیانه در ۲۰۲۵
خاورمیانه با جمعیت بیش از ۴۰۰ میلیون نفر و منابع غنی انرژی، در حال تنوع‌بخشی به اقتصاد است. رشد اقتصادی منطقه MENA (خاورمیانه و شمال آفریقا) در سال ۲۰۲۵ حدود ۳.۲ درصد پیش‌بینی شده و صنایع پولساز شامل انرژی تجدیدپذیر، املاک، فین‌تک یا همان کاربرد نوآورانه فناوری در ارائه خدمات مالی و زیرساخت‌ها هستند.
نمونه‌ها در این زمینه گویا هستند:
رشد بازار املاک و توسعه مناطق آزاد تجاری در امارات متحده عربی: بازار املاک دبی در سال ۲۰۲۵ با رشد سالانه حدود ۱۰ درصد، به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده است. پروژه‌هایی مانند دبی اکسپو و توسعه مناطق آزاد تجاری، نقش مهمی در جذب سرمایه‌گذاران بین‌المللی ایفا کرده‌اند.
تمرکز عربستان سعودی بر حوزه‌های سرگرمی و شهر‌های هوشمند: در چارچوب برنامه ویژن ۲۰۳۰، عربستان میلیارد‌ها دلار در حوزه‌های گردشگری، سرگرمی و زیرساخت‌های فرهنگی سرمایه‌گذاری کرده است. این اقدامات شامل ساخت شهر‌های هوشمند، مراکز تفریحی، و توسعه میراث فرهنگی برای جذب گردشگران جهانی است.
انرژی‌های تجدیدپذیر: پارک خورشیدی محمد بن راشد در امارات با ظرفیت ۵ گیگاوات، یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های خورشیدی جهان است. نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) این بخش تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱۵ درصد پیش‌بینی شده است، که نشان‌دهنده تمرکز منطقه بر انرژی پاک و پایداری زیست‌محیطی است.
فین‌تک و بانکداری دیجیتال: تا سال ۲۰۲۵، حجم معاملات آنلاین در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) به حدود ۱ تریلیون دلار خواهد رسید. رشد سریع اپلیکیشن‌های پرداخت، کیف پول‌های دیجیتال و بانکداری بدون شعبه، نشان‌دهنده تحول در رفتار مالی کاربران است.
سرمایه‌گذاری قطر و امارات در حوزه گردشگری منطقه‌ای: کشور‌های قطر و عمان با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های گردشگری، رشد سالانه حدود ۸ درصد را تجربه کرده‌اند. این رشد شامل توسعه هتل‌ها، جاذبه‌های فرهنگی و تسهیل ورود گردشگران بین‌المللی است.
صنایع سنتی: با وجود تمرکز بر فناوری و انرژی‌های نو، نفت و منابع طبیعی همچنان نقش کلیدی دارند. عربستان سعودی در سال ۲۰۲۵ حدود ۴۰ میلیارد دلار در استخراج و تولید اولیه منابع طبیعی سرمایه‌گذاری کرده است تا امنیت شریان انرژی خود را حفظ کند.
چشم‌انداز اقتصادی خاورمیانه ۲۰۳۰–۲۰۲۵
دیجیتال‌سازی و دیتاسنترها: با رشد تقاضا برای هوش مصنوعی، رایانش ابری و خدمات دیجیتال، بازار دیتاسنتر‌های خاورمیانه تا سال ۲۰۳۰ به ۱۹.۸۹ میلیارد دلار خواهد رسید. این رشد با نرخ مرکب سالانه (CAGR) ۱۴ درصد پیش‌بینی شده است و کشور‌هایی مانند عربستان، امارات و ترکیه در صدر توسعه زیرساخت‌های دیجیتال قرار دارند.
پروژه‌های هوشمند: پروژه نئوم در عربستان سعودی، نمونه‌ای برجسته از شهر‌های آینده است که بر پایه انرژی‌های تجدیدپذیر، فناوری‌های پیشرفته و طراحی پایدار بنا شده است. این شهر قرار است الگویی جهانی برای توسعه شهری هوشمند باشد.
تنوع‌بخشی اقتصادی: کشور‌های منطقه در حال حرکت به‌سوی اقتصاد‌های متنوع‌تر هستند؛ ترکیه با سرمایه‌گذاری در خودرو‌های الکتریکی و تولید داخلی باتری‌ها، عراق با تمرکز بر کشاورزی پایدار و امنیت غذایی و کویت با توسعه فین‌تک و خدمات مالی دیجیتال برای جذب سرمایه‌گذاران جوان و نوآور.
توسعه زیرساختی و سرمایه‌گذاری خارجی: کشور‌های خاورمیانه با توسعه بنادر، حمل‌ونقل هوشمند، هتل‌های سبز و آموزش نیروی کار دیجیتال در تلاشند تا زیرساخت‌های خود را برای آینده آماده کنند. این اقدامات نه‌تنها سودآورند، بلکه تاب‌آوری اقتصادی منطقه را افزایش می‌دهند.
بازار زیرساخت MENA: ارزش بازار زیرساخت در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) تا سال ۲۰۳۰ به ۲۶۶ میلیارد دلار خواهد رسید. این رشد ناشی از پروژه‌های بزرگ در حوزه انرژی، حمل‌ونقل، فناوری و آموزش است.
فرصت‌ها و چالش ایران در مسیر اقتصاد پولساز
وقتی به وضعیت اقتصاد ایران و خاورمیانه نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که منطقه‌ای با منابع غنی و جمعیت جوان، همواره در تقاطع فرصت‌ها و چالش‌ها قرار دارد. سال ۲۰۲۵، همچنان اثرات تحولات جهانی مانند تغییرات آب‌وهوایی، افزایش دیجیتال‌سازی و نوسان‌های بازار‌های انرژی، در منطقه حس می‌شود.
ایران، با منابع طبیعی و جمعیت تحصیل‌کرده، می‌تواند از این شرایط به نفع خود استفاده کند، به شرطی که تمرکز بر بخش‌هایی باشد که هم پایداری دارند و هم سودآورند. در واقع ایران با منابع غنی و موقعیت جغرافیایی ممتاز، ظرفیت بالایی برای ورود به صنایع نو دارد. برنامه توسعه هفتم کشور با هدف رشد ۸ درصدی و ایجاد یک میلیون شغل، شامل ۲۶ بسته اقتصادی است. البته این منوط به عبور موثر از تنگنا‌های تحریمی است.
کشاورزی در ایران، نه تنها یک صنعت تاریخی است، بلکه می‌تواند پایه استقلال اقتصادی و امنیت غذایی کشور باشد البته در صورتی که منطق با واقعیات اقلیمی و فناوری‌های نوین این حوزه باشد.
به طور کلی، صنایع خاورمیانه از انرژی گرفته تا گردشگری و فناوری، مسیر رشد غیرنفتی و توسعه پایدار را نشان می‌دهند.
اولویت اول ایران: امنیت غذایی
کشاورزی، ستون اقتصاد ایران و پایه اقتصاد مقاومتی است. خاک حاصلخیز و تنوع آب‌وهوایی کشور – از دشت‌های شمال تا کویر‌های مرکزی – این امکان را می‌دهد که محصولاتی با ارزش افزوده بالا تولید شوند.
برای سال ۲۰۲۵، صادرات کشاورزی ایران بالغ بر ۶ میلیارد دلار برآورد شده، اما اگر زیرساخت‌های مدرن و تکنولوژی‌های بهینه مورد استفاده قرار گیرند، پتانسیل واقعی می‌تواند تا ۳۰ میلیارد دلار برسد. این آمار، علاوه بر نشان دادن رشد اقتصادی، بازتابی از اهمیت کشاورزی برای اشتغال روستایی و ثبات اقتصادی است.
اهمیت امنیت غذایی
با بحران‌های جهانی و اختلالات زنجیره‌های تأمین، ایران نمی‌تواند وابسته به واردات اقلام مختلف باقی بماند. حدود ۸۰ درصد نیاز‌های غذایی داخلی توسط تولیدکنندگان داخلی تأمین می‌شود، اما برای خودکفایی کامل، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و زیرساخت‌های پایدار ضروری است.
به عنوان یک نمونه علمی، آبیاری هوشمند با سنسور‌ها و کنترل دقیق مصرف می‌تواند مصرف آب را تا ۵۰ درصد کاهش دهد؛ امری حیاتی برای کشوری که میانگین بارش سالانه‌اش ۲۵۰ میلی‌متر است که ۸۰۰ میلی‌متر پایین‌تر از متوسط جهانی است. در استان‌هایی مثل خراسان و فارس، کشاورزان هنوز از روش‌های سنتی استفاده می‌کنند، اما با یارانه‌های دولتی برای پمپ‌های خورشیدی و سیستم‌های قطره‌ای، تولید می‌تواند به شکل چشمگیری افزایش یابد.
فرصت‌های صادراتی و فناوری
ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده پسته جهان با حدود ۲۰۰ هزار تن در سال و تأمین‌کننده بیش از ۹۰ درصد زعفران جهانی است. اما چالش اصلی، بسته‌بندی و زنجیره سرد است. بدون سردخانه و حمل‌ونقل سریع، کیفیت محصول کاهش می‌یابد و رقابت‌پذیری در بازار‌های جهانی پایین می‌آید.
فناوری کشاورزی می‌تواند این شکاف را پر کند. شرکت‌های دانش‌بنیان با ایجاد اپلیکیشن‌هایی که محصول را از مزرعه تا بازار ردیابی می‌کنند، هم هدررفت محصولات را کاهش می‌دهند و هم ارزش صادرات را بالا می‌برند.
زیرساخت‌ها و پروژه‌های کلیدی
آبیاری مدرن و انتقال آب: پروژه انتقال آب از خلیج فارس به کویر‌های مرکزی و طرح تحول کویر‌ها می‌تواند هزاران هکتار زمین را حاصلخیز کند.
زنجیره سرد: در حال حاضر، حدود ۳۰ درصد محصولات کشاورزی ایران به دلیل نبود سردخانه هدر می‌رود؛ سرمایه‌گذاری هدفمند می‌تواند این رقم را به کمتر از ۱۰ درصد برساند.
سرمایه‌گذاری در محصولات ارگانیک و روستایی: تولید زعفران و محصولات سالم ارگانیک برای بازار‌های اروپایی و آمریکایی با تقاضای بالای مصرف‌کننده‌های جوان، فرصت بزرگی فراهم می‌کند.
چالش‌ها و فرصت‌های داخلی
تحریم‌ها دسترسی به فناوری‌های خارجی را محدود کرده‌اند، اما این محدودیت، فرصتی برای نوآوری داخلی ایجاد کرده است. برای مثال، شرکت‌های ایرانی در پارک پردیس موفق شده‌اند بذر‌هایی مقاوم به خشکی تولید کنند. اگر این روند ادامه یابد، تا ۲۰۳۰، کشاورزی می‌تواند تا ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی ایران را تشکیل دهد، در حالی که اکنون حدود ۱۰ درصد است.
سایر اولویت‌ها در ایران
دارویی و بیوتک: بیش از ۱۰۰ شرکت دارویی داخلی فعالیت می‌کنند و ۹۷ درصد دارو‌ها در داخل تولید می‌شود. فرصت صادرات ژنریک‌ها به کشور‌های همسایه و نیاز به آزمایشگاه‌های پیشرفته و حفاظت از مالکیت معنوی وجود دارد.
انرژی تجدیدپذیر: ایران بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال دارد. در شمال کشور، توربین‌های بادی می‌توانند با بهره‌گیری از جریان‌های هوایی پایدار، برق ارزان و پاک تولید کنند. مدل‌های سرمایه‌گذاری مانند ساخت-بهره‌برداری-انتقال (BOT) برای پروژه‌های خورشیدی و بادی، راهکاری مؤثر برای جذب سرمایه‌گذاری خصوصی و توسعه زیرساخت‌ها هستند.
نرم‌افزار به عنوان خدمت برای کسب و کارها: در فضای رقابتی امروز، بیش از ۳ میلیون کسب‌وکار کوچک به دنبال راهکار‌هایی برای مدیریت مؤثر مشتریان و امور مالی خود هستند. نرم‌افزار‌های B ۲ B SaaS (نرم‌افزار به‌عنوان خدمت برای کسبوکارها) نقش کلیدی در این تحول ایفا می‌کنند. این ابزار‌ها نه‌تنها ارتباط با مشتری را بهبود می‌بخشند، بلکه فرآیند‌های فروش، حسابداری و خدمات پس از فروش را نیز ساده‌سازی می‌کنند. محلی‌سازی و قابلیت آفلاین مهم هستند.
لجستیک هوشمند: موقعیت ایران در مسیر آسیا-اروپا و بندر چابهار، همراه با انبار‌های خودکار و ردیابی ناوگان، فرصت‌های رشد‌ای‌کامرس را فراهم می‌کند.
ایران با قرار گرفتن در مسیر ترانزیتی آسیا به اروپا و دسترسی به بندر چابهار در اقیانوس هند، از موقعیتی راهبردی برای تبدیل شدن به یک مرکز لجستیکی منطقه‌ای برخوردار است. این موقعیت جغرافیایی، ایران را به حلقه‌ای کلیدی در کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب تبدیل کرده است. با توسعه زیرساخت‌های بندری و سرمایه‌گذاری در انبار‌های خودکار، ردیابی دیجیتال ناوگان حمل‌ونقل و سیستم‌های مدیریت هوشمند کالا، ایران می‌تواند نقش مهمی در تسهیل تجارت الکترونیک ایفا کند. این فناوری‌ها نه‌تنها بهره‌وری زنجیره تأمین را افزایش می‌دهند، بلکه امکان تحویل سریع‌تر و دقیق‌تر کالا‌ها را نیز فراهم می‌کنند.
امنیت سایبری: با گسترش زیرساخت‌های دیجیتال و افزایش وابستگی سازمان‌ها به فناوری‌های آنلاین، نیاز به تقویت امنیت سایبری به‌شدت افزایش یافته است. در این مسیر، استفاده از فایروال‌های محلی برای محافظت از داده‌ها و جلوگیری از نفوذ‌های خارجی، به یکی از اولویت‌های اصلی تبدیل شده است.
خدمات عمومی مانند مراقبت از سالمندان: تا ۲۰۳۰، ۱۵ درصد جمعیت بالای ۶۰ سال خواهند بود؛ پلتفرم‌های نظارت خانگی با سنسور‌ها فرصت بزرگی ایجاد می‌کنند.
گردشگری فرهنگی: میراثی مانند پرسپولیس و صنایع دستی با تجارت الکترونیک و فستیوال‌های هیبریدی، می‌تواند گردشگران را جذب کند.
این اولویت‌ها با هم می‌توانند رشد سالانه ۸ درصدی برنامه توسعه هفتم را تحقق بخشند و فرصت‌های اشتغال و توسعه دانش‌بنیان ایجاد کنند. ایران، با کشاورزی قوی، انرژی تجدیدپذیر، فناوری و لجستیک، می‌تواند از تجربیات همسایگان بهره ببرد و رشد مشترک منطقه‌ای داشته باشد. خاورمیانه در حال تحول است و با همکاری و سرمایه‌گذاری هدفمند، فرصت‌های اقتصادی بزرگی فراهم می‌شود.
جمع‌بندی
آنچه مشخص است صنایع پولساز جهانی همچنان حول محور فناوری، خدمات حرفه‌ای، انرژی و سلامت می‌چرخند. در بخش فناوری، نرم‌افزارها، خدمات ابری، امنیت سایبری و راهکار‌های دیجیتال به سرعت در حال رشد هستند و شرکت‌های پیشرو در این حوزه‌ها نه تنها درآمد کلان کسب می‌کنند، بلکه نوآوری‌هایشان صنایع دیگر را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
خدمات حرفه‌ای، شامل حسابداری، مشاوره مالی و حقوقی با حاشیه سود بالا و تقاضای مداوم، یکی دیگر از ستون‌های پایدار اقتصاد جهانی است؛ حوزه‌هایی که البته با تهدید جایگزینی هوش مصنوعی مواجهند. همچنین انرژی‌های تجدیدپذیر و صنایع سلامت، به‌ویژه در کشور‌هایی با جمعیت پیر و نیاز‌های پزشکی گسترده، رشد قابل توجهی دارند و آینده اقتصاد جهانی را شکل می‌دهند.
در خاورمیانه، سرمایه‌گذاری گسترده در زیرساخت‌ها، انرژی‌های نو و گردشگری، فرصت‌های اقتصادی جدیدی ایجاد کرده است. کشور‌هایی مانند امارات و عربستان با پروژه‌های کلان مانند شهر‌های هوشمند، مزارع خورشیدی و شبکه‌های دیجیتال پیشرفته، نه تنها وابستگی خود به نفت را کاهش می‌دهند، بلکه زمینه را برای توسعه صنایع نوآورانه و جذب سرمایه‌گذاری خارجی فراهم می‌کنند. فین‌تک، تجارت آنلاین و گردشگری، نقش محوری در تحول اقتصادی منطقه ایفا می‌کنند و این روند تا سال ۲۰۳۰ ادامه خواهد داشت.
منبع: ایرنا
