تنگ شدن عرصه بر گلافان هرمزگانی/ چه شد که شناور‌های فایبرگلاس جایگزین لنج های چوبی شدند

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان  از بندرعباس ، لنج سازی سنتی از دیرباز در هرمزگان رونق داشته است و گلافان یا جلافان (لنج سازان) بندرکنگ و جزیره قشم در ساخت لنج چوبی دارای شهرت جهانی بودند. بیشتر لنج‌های چوبی کوچک و بزرگ که صیادان و بازرگانان جنوب کشور از آنها برای رفت و آمد در آب‌های خلیج‌فارس، دریای عمان یا حتی اقیانوس هند استفاده می کردند،  هنر دست لنج سازان جنوب کشور به ویژه لنج سازان هرمزگانی بوده است.

در طول تاریخ، ایرانی‌ها بواسطه این لنج‌ها با جهان ارتباط داشتند و جهان نیز از این طریق این لنج‌ها، با فرهنگ ایرانی آشنا می‌شدند.هنوز وسیله کار گلافان بسیار ابتدایى است که همین موضوع سبب کندى کار و کمى تولید مى‌شود.مواد اولیه و اصلی برای ساخت این قایق‌های بی نظیر چوب‌های جنگلی مقاوم در برابر رطوبت و تخته‌های مرغوب هندی به نام سای ، چوب ساج و  تنه درختانی مثل کهور، کنار، توت و چنار  است.

غیر از استفاده از چوب‌های مخصوص، وسایل فلزی مانند پیچ و مهره و میخ برای ساختن لنج‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.عمر برخی از این غول‌های دست ساز اعجاب انگیز به ۱۰۰ سال هم می‌رسید که امروزه برخی از آنها هنوز  امواج دریاها را می شکافند.این در صورتی است که برخی از لنج‌هایی که امروزه از جنس فایبر گلاس ساخته می‌شوند عمر مفیدشان به ۲۰ سال هم نمی‌رسد. اکنون با ورود لنج های فایبر گلاس به بازار عرصه بر لنج داران چوبی و سنتی تنگ شده است.

کشور‌های حاشیه خلیج فارس مشتریان لنج‌های چوبی

بارانی مسئول یکی از کارگاه‌های لنج سازی در بندرکنگ که زیر و بم لنج‌سازی را می‌داند و در این صنعت سنتی چیره دست است در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان  از بندرعباس ،گفت: هزینه ساخت و مدت زمان اتمام هر لنج بستگی به ظرفیت بارگیری و طول و عرض شناور دارد.

وی افزود: اندازه هر لنج از طول ۵ و عرض ۲ متر شروع و تا ۸۰ متر طول و ۳۰ متر عرض و ارتفاع ۱۰  ساخته می شود.

مسئول کارگاه‌ لنج سازی در بندرکنگ گفت: ساخت لنج بستگی به سفارس و نقدینگی مشتری دارد و اگرسفارش و نقدینگی خوب باشد هر سال سه فروند شناور با ظرفیت ۱۰۰ تا ۵۰۰ تن ساخته می‌شود.

بارانی گفت: بیشتر مشتریان لنج‌های ما کشور‌های حاشیه خلیج فارس هستند.

وی به لزوم حمایت مسئولان از این صنعت اشاره کرد و افزود: هر موقع از مسئولان درخواست همکاری کردم نداشتن بودجه سرلوحه جواب آنها بوده و با توجه به مشکلات زیادی که امروز در این صنعت داریم هیچ گونه حمایتی از مسئولان نداشتم.

مسئول کارگاه‌ لنج سازی در بندر کنگ گفت:کشور‌هایی از جمله پاکستان و هند که هم اکنون سازنده بزرگ‌ترین لنج‌های چوبی در دنیا هستن مثل ما مشکل اقتصادی ندارند و سازندگانشان را تشویق به ساختن شناور‌های چوبی بزرگ می‌کنند تا نام کشورشان در ساخت لنج‌های چوبی مطرح شود و در این صنعت رقابت می‌کنند.

بارانی گفت: در سال ۷۰ تا ۹۰ حدود ۳۰ نفر نیروی کار در کارگاه داشتم و امروز کارگاهم رونق گذشته را ندارد.

بارانی همچنین به مشکلاتش در خصوص افزایش هزینه ها  اشاره کرد و گفت: خرید قطعات ساخت لنج قبل از افزایش ارز از کشور‌های آفریقایی انجام می شد، به طور مثال چوب برمه که در بدنه شناور استفاده می‌شود پنج سال پیش هر متر مکعب به صورت الوار به مبلغ ۱۲ میلیون تومان بود ولی اکنون ۱۸ میلیون تومان شده است.

لنج های فایبرگلاس جایگزین لنج های چوبی شده است

 لیلا خشان رئیس اداره صنایع فلزی سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان  در گفتگو باخبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان   بندرعباس ،گفت: هزینه ساخت لنج با ظرفیت باربری ۵۰۰ تن حدود ۱۰ میلیارد ریال است که حدود ۴ تا ۵ میلیارد ریال هم باید هزینه خرید موتورشود.

رئیس اداره صنایع فلزی سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان افزود: با احتساب سود سازنده بهای یک لنج چوبی حدود ۲ میلیارد تومان  است.

لیلا خشان گفت:کشور‌های حاشیه خلیج فارس، صیادان، تجار، سرمایه گذاران بخش گردشگری از مشتریان لنج‌های چوبی هستند.

وی گفت: ۲۶ کارگاه ساخت لنج‌های فایبر گلاس با اشتغال ۳۷۱ نفر و سرمایه گذاری ۷۴ میلیارد و ۷۰۱ هزار ریال و ظرفیت تولید اسمی سالیانه هزار فروند در استان فعالیت دارند.

رئیس اداره صنایع فلزی سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان به برنامه‌های در نظرگرفته شده برای رونق این صنعت اشاره کرد و گفت: شناسایی متقاضیان ساخت شناور در حوزه‌های تجاری و شیلات و گردشگری و معرفی متقاضیان ساخت به واحد‌های شناورسازی استان اطلاع رسانی و انجام هماهنگی و ایجاد ارتباط با متقاضیان مشاغل مرتبط با کارآفرینی در حوزه صنایع دریایی به ویژه ساخت، تعمیر و به روز رسانی شناور‌های تفریحی یا سایر فعالیت‌های گردشگری دریایی و تفریحات آبی، به منظور استفاده از تسهیلات کم بهره از محل منابع مالی موجود در بانک ها از مهم‌ترین برنامه‌های سازمان برای حمایت از تولید کنندگان  این لنج هاست.

وی می گوید:لنج های فایبر گلاس بدلیل ارزانتر بودن قیمت تمام شده و در دسترس بودن مواد اولیه و ساخت سریعتر دارای مزیت ساخت است، ولی از جنبه زیست محیطی و قابلیت تعمیر مجدد و عمر شناور لنج چوبی نسبت به فایبرگلاس دارای مزیت بیشتری است.

وجود شناور‌های فایبرگلاس به عنوان رقیبی برای لنج‌های چوبی در کاهش تقاضا موثر بوده است.برای ساخت لنج‌های چوبی دو سال زمان صرف می‌شود، اما شناور‌های فایبرگلاس سه ماهه ساخته می‌شود.

رئیس اداره صنایع فلزی سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان می گوید: در گذشته چوب مخصوص قسمت‌های مختلف شناور از خارج  وارد می‌شد و با قیمت مناسب در اختیار آنان قرار می‌گرفت، اما امروزه قیمت این مواد اولیه آنقدر گران است که لنج سازی چوبی مقرون به صرفه نیست.

خشان گفت: اندک صنعتگرانی که در این حرفه مانده اند تنها به تعمیر موتورلنج‌های چوبی اقدام می‌کنند.

وی افزود:کاهش  سفارش ساخت موتورلنج چوبی یکی از دلایل  از رونق افتادن کارگاه‌های لنج سازی چوبی در استان است.

رئیس اداره صنایع فلزی سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان گفت: طرح جایگزینی و حذف تدریجی شناور‌های سنتی با ظرفیت کمتر از ۵۰۰ تن با شناور فلزی آماده  و  در دست بررسی است که بر این اساس مقرر شده کلیه این نوع شناور‌ها از رده خارج شوند.

 معاون میراث فرهنگی هرمزگان می گوید: صنعت لنج سازی دارای پیشینه فرهنگی غنی است .

عباس نوروزی اضافه کرد: در سال ۲۰۱۱ دانش ساخت و دریانوردی با لنج سنتی خلیج فارس به عنوان هشتمین اثر ناملموس ایرانی به ثبت جهانی رسید تا این هنر مردان جنوب حفظ شود.

وی می‌گوید: در ایام نوروز  لنج‌های سنتی برای جابجایی مسافران و گردشگری در بنادر استان پهلو می‌گیرند.

معاون میراث فرهنگی هرمزگان گفت:علاقه مندان به این صنعت می توانند لنج های دست ساخته بزرگ و کوچک همچنین ابزار آلات و ادوات مورد نیاز در ساخت لنج را در موزه مردم شناسی بندر کنگ از نزدیک ببینند.

انتهای پیام/ف