یک شتر و هزار ظرفیت فراموش شده/ در خراسان جنوبی شتر را زنده می‌برند + فیلم

به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند  ، مدت‌ها است شتر‌های خراسان جنوبی به صورت زنده به سایر استان‌ها ارسال می‌شوند که می‌توان با ایجاد صنایع فرآوری از فرار این موجودات گرانبها جلوگیری کرد.

خراسان جنوبی دومین قطب پرورش شتر در کشور و با داشتن هوای گرم و خشک و بیابان‌های وسیع، مکان بسیار خوبی برای پرورش شتر است.

شتر حیوانی است که نیاز غذایی بالایی ندارد و می‌تواند در بیابان زندگی کند و پرورش آن نسبت به گاو و گوسفند از صرفه اقتصادی بالاتری برخودار است.

شتر داری یک صنعت سودمند است چرا که از گوشت، پوست، پشم و شیر این حیوان می‌توانیم بهره ببریم و مسئولان برای استفاده حداکثری از این صنعت، باید آستین بالا بزنند.

شتر داری صنعتی پر مزیت برای عشایر

شتردار خراسان‌جنوبی می گوید: عشایر ایل بهلولی هستیم و اجدادمان از گذشته به پرورش شتر مشغول بوده‌اند و من نیز بعد از پایان تحصیلات و باتوجه به وضعیت فعلی جامعه، تصمیم گرفتم به حرفه اجدادی خودم که همان شترداری است روی بیاورم.

کاظمی ادامه می دهد:کار پرورش شتر را آغاز کردم و در حال حاضر به ۷۰ نفر شتر رسیده است.

وی می گوید:ما عشایر در بدترین و سخت‌ترین شرایط، زندگی می‌کنیم و از بسیاری از امکاناتی که مردم در شهر برخوردار هستند، بی‌بهره هستیم، اما با این حال بیش از ۲۵ درصد گوشت کشور توسط عشایر تولید می‌شود.

کاظمی با بیان اینکه خراسان جنوبی قطب دوم شترداری در کشور است، گفت: مسئولان نگاه ویژه‌ای به صنعت شترداری داشته باشند؛ شتردار برای این‌که بتواند شیر شتر را بفروش برساند باید سیب سلامت دریافت کند و این برای شتردار به صرفه نیست و باید در این مورد هزینه زیادی انجام دهد.

به گفته شتردار خراسان‌جنوبی، پشم شتری که تولید می‌شود، می‌تواند برای چندین نفر کارآفرینی به همراه داشته باشد و باید توسط مسئولان مورد توجه قرار گیرد.

کاظمی می‌گوید:مسئولان برای برگزاری مسابقات فوتبال و اسب‌دوانی هزینه‌های زیادی می‌کنند، اما حاضر نیستند برای مسابقات شترسواری هزینه کنند تا مردم از این مسابقات نیز بهره‌مند شوند.

وی ادامه می‌دهد که ما تولید شیر شتر داریم، اما از تولید، توزیع و فروش این محصول همه توسط تولید کننده انجام می‌شود و هیچ زیرساختی در مورد فرآوری شیر شتر وجود ندارد.

به گفته کاظمی در استان هیچ جایگاهی برای فرآوری شیر شتر وجود ندارد و شترداران شیر را به صورت فله‌ای و با سختی فراوان به فروش می‌رسانند و نبود بازار فروش گوشت، پشم و محصولات جانبی شتر از دیگر مشکلات پرورش‌دهندگان شتر است.

هیچ صنایع فرآوری شتر در خراسان جنوبی وجود ندارد!

معاون بهبود تولیدات دامی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند  ، گفت:هیچ صنایع فرآوری شتر در استان وجود ندارد.

اشرفی با بیان اینکه ۳۰ هزار شتر در استان وجود دارد ادامه داد: به دنبال جذب سرمایه گذار برای احداث کارخانه هستیم، اما تا این لحظه به مرحله عملیاتی نرسیده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر دنبال تشویق سرمایه گذاران برای احداث کارخانه فرآوری شیر شتر هستیم، گفت: تعدادی سرمایه گذار نیز مراجعه کردند و و پیگیر کار‌های مقدماتی و دریافت مجوز هستند.

به گفته اشرفی،شیر شتر به دلیل خواصی که دارد باید به عنوان شیر خشک صادر شود.

وی می‌گوید: تا کنون دو سرمایه گذار از کشور آلمان و شهرستان سربیشه مجوز احداث کارخانه شیر خشک شتر در نهبندان را گرفته اند.

به گفته اشرفی مجوز‌های کارخانه شیر خشک شتر گرفته شده و در حال حاضر در حال وارد کردن ۵۰۰ شتر شیری از کنیا هستند،در استان بیشتر شتر‌های گوشتی داریم و شتر‌های شیری از کشور‌های آفریقایی و پاکستان وارد می‌شوند.

وی گفت: تولید روزانه شیر شتر‌های وارداتی ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم است در حالی که ما روزانه به طور متوسط ۲ تا ۳ کیلوگرم شیر از شتر‌های داخلی برداشت می‌کنیم، به گفته اشرفی با وارد کردن شتر‌های شیری اصلاح نژاد شتر‌ها را در نظر داریم.

معاون بهبود تولیدات دامی می‌گوید:مجوز کشتارگاه شتر هم داده شده، اما به دلیل مشکلات مالی هنوز کاری انجام نشده است.

اشرفی ادامه می‌دهد:شتر یکی از ظرفیت‌های استان است که به دلیل نبود کشتارگاه به صورت زنده از استان خارج و به استان‌های تهران، اصفهان، کرمان، یزد، خراسان رضوی، سمنان و قم ارسال می‌شود.

به گفته معاون بهبود تولیدات دامی:در بحث اعطای تسهیلات محدودیت نداریم، اما مسئله شیر شتر آن گونه که باید در جامعه جا نیفتاده است.

پرورش صنعتی شتر، روشی نوین در عرصه شترداری

در خراسان جنوبی ۲۳ واحد پرورش صنعتی و نیمه صنعتی شتر وجود دارد که ۲ هزار نفر شتر را پرورش می‌دهند.

مزیت این روش این است که در مدت کوتاهی می‌توانیم شتر با وزن بیشتر روانه بازار کنیم.

بقیه شتر‌ها به صورت سنتی پرورش داده می‌شوند که با توجه به ممیزی مراتع این روش منسوخ شده و باید دامداران به پرورش صنعتی این دام روی بیاورند.

هشت هزار تن پتانسیل تولید شیر شتر در استان داریم، اما از این مقدار تنها که هزار تن شیر شتر سالیانه وارد بازار می‌شود.

یکی از نکاتی که در مورد شیر شتر بسیار حائز اهمیت بوده شیر آن است که ده برابر شیر گاو کلسیم، فسفر و آهن دارد و از همه مهمتر انسولینی که در شیر شتر موجود است برای درمان دیابت مفید بوده و همچنین شیر شتر تاثیرات زیادی برای درمان هپاتیت و سل داشته و برای مداوای بسیاری از امراض صعب العلاج مفید است.

نهبندان با ۱۰ هزار نفر شتر رتبه اول و بعد از آن شهرستان‌های طبس، خوسف؛ بشرویه و سرایان به ترتیب پیشرو در پرورش شتر هستند.

با علم؛ شترداری صنعتی را آغاز کردم

سید احمد حسینی جوان کار آفرین بسیجی و پرورش دهنده شتر شیری به صورت صنعتی، می‌گوید: با توجه به رشته تحصیلی‌ام که در رشته علوم دامی است پس از فارغ التحصیل شدن در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه تهران تصمیم به پرورش شتر در استان گرفتم.

وی ادامه می‌دهد: از سال ۱۳۹۴ که از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شدم و به بیرجند آمدم یکسری مطالعاتی در مورد شتر‌های شیرده و شتر‌های نژاد‌های صنعتی که بتوان به منظور شیر و گوشت از آن استفاده کرد داشته و پس از اتمام مطالعات و کسب آگاهی نسبت به ورود شتر از هندوستان و پاکستان اقدام کردم.

حسینی می‌گوید: پس از ورود شتر‌های شیری سنی و لاری یک مجموعه صنعتی پرورش شتر شیری راه‌اندازی کرده و از سال ۱۳۹۴ به بعد علاوه بر شیر و دوغ شتر روی روغن کوهان شتر و پشم آن برای درست کردن کمربند، زانو بند و سایر فرآورده‌های شتر در استان کار می‌کینم.

به گفته حسینی،هم اکنون در بسیاری از شهرستان‌های خراسان‌جنوبی شاهد پرورش شتر هستیم، اما من به همراه دو نفر دیگر از دوستان برای اولین بار پرورش شتر شیری به صورت صنعتی در خراسان‌جنوبی و به طور خاص در بیرجند را راه اندازی کرده‌ایم.

این جوان کارآفرین بسیجی با اشاره به وضعیت درآمد خود از طریق پرورش شتر، گفت: بخشی از منبع درآمد مان از طریق پرورش و شیر شتر است.

وی با بیان اینکه شیر شتر تولیدی مجموعه پرورش شتر ما در سراسر کشور به فروش می‌رسد، می‌گوید: در سطح استان کشش بازار برای فروش شیر شتر کم است و در بازار استان شاید روزانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلو فروش داشته باشد. در صورتی که روزانه در سطح استان حدود یک تا یک تن و ۲۰۰ کیلو شیر شتر از مجموعه‌های مختلف تولید می‌شود.

آمار‌ها نشان می‌دهد در خراسان‌جنوبی ۳۰ هزار نفر شتر، دو هزار نفر بهره بردار شتر دار و بیش از ۲۳ واحد پرورش صنعتی شتر داریم.

به گفته حسینی،در آینده نیز باید به فکر برند برای شیر و گوشت شتر در استان باشیم چراکه هنوز در خراسان‌جنوبی بِرندی برای شیر شتر نداشته و شرکت تعاونی و بسته بندی نیز در این زمینه وجود ندارد.

وی ضمن تشویق جوانان برای روی آوردن به پروش شتر، عنوان کرد: ظرفیت پرورش شتر در خراسان‌جنوبی خالی بوده و بازار کشش فوق العاده‌ای برای گوشت شتر دارد از طرف دیگر مردم نیز نسبت به خواص شیر، دوغ، گوشت و پشم شتر آگاه شده‌اند.

این جوان کارآفرین بسیجی می‌گوید: مشکلی که در مورد پرورش شتر وجود داشته و در آن لنگ می‌زنیم نداشتن دغدغه و مدیریت جهادی برای تکمیل زنجیره ارزش به جهت آموزش و توانمند سازی شتر داران، تأمین نقدینگی و تأمین شتر است و از طرف دیگر نبود بسته بندی، برندینگ محصولات و بازاریابی برای کامل شدن زنجیره ارزش از دیگر مشکلاتی است که همه نیاز به مدیریت جهادی جهت تکمیل زنجیره ارزش دارد.

این جوان کارآفرین هم اکنون توانسته است چندین محصول از شتر را وارد بازار عرضه کند.

پشم شتر را دریابید

خراسان جنوبی دومین استان کشور در جمعیت شتر است که استفاده از ظرفیت‌های این نعمت الهی مغفول مانده است.

این استان ۲۹ هزار و ۸۰۰ نفر شتر دارد که به طور متوسط سالانه ۳۰ تن کرک و پشم از آن حاصل می‌شود، اما کمتر کسانی پیدا می‌شوند که از این محصول، وسایل قابل استفاده‌ای تولید کنند.

کلاه، جوراب، مچ بند، زانو بند و کمر بند طبی و روکش صندلی از جمله دست ساخته‌هایی است که از پشم شتر درست می‌شوند و به دلیل خواص پشم شتر نقش بسزایی در گرم کردن بدن و درمان درد‌های مفصلی و استخوانی دارند، اما گاهی یا بازاریابی این محصولات سخت می‌شود، یا کالا‌های چینی مشابه این محصولات، جایی برای فروش آن نمی‌گذارند و مشتری‌های این محصولات را به گروه‌های خاص تبدیل می‌کنند.

کمتر کسی پشم شتر را جمع آوری می‌کند

قربی یکی از تولیدکنندگان محصولات پشم شتر که در شهرستان طبس زندگی میکند، می‌گوید: به دلیل اینکه مراحل تبدیل پشم شتر به نخ سخت و هزینه آور است کمتر کسی از شتر داران اقدام به جمع آوری این محصول می‌کند و من هم که خود شتر ندارم مشقت زیادی برای جمع آوری این محصول، شستشو، ریسندگی و جداسازی آن از کرک و مو می‌کشم و از طرفی، چون هر یک از مراحل ذکر شده بر روی پشم شتر را یک فرد انجام می‌دهد هزینه بالایی در تولید محصولات از پشم شتر صرف می‌شود که این خود سبب افزایش قیمت این محصولات و کمتر شدن مشتری‌ها می‌شود، به همین دلیل خیلی‌ها بدون اطلاع از سختی کار و هزینه بالایی که فرآوری پشم شتر دارد، کمربند‌ها و زانو بند‌های مشابه چینی با الیاف مصنوعی را از بازار تهیه می‌کنند که ارزانتر است، اما خواص محصولات ساخته شده از پشم شتر را ندارد.

من مشتری‌های خاص خود را دارم

افشین کاظمی یکی از پرورش دهندگان شتر خراسان جنوبی در شهرستان سربیشه است که در یک مجتمع یک هکتاری ۸۰ شتر شیرده را پرورش می‌دهد و توانسته با کمک خانواده اش مراحل جداسازی، شستشو، ریسندگی و تولید محصولات پشم شتر را همگی در همین مجتمع پرورش شترش انجام دهد و به همین علت تولید محصولات پشم شتر برایش به صرفه در می‌آید.

افشین کاظمی می‌گوید: من به دلیل تعامل با دامداران زیادی، همیشه مشتری‌های خاص خود را دارم که یا خود برای تهیه محصول مورد نظرشان به مجتمع من مراجعه می‌کنند و یا تلفن می‌زنند تا برایشان ببرم، اما مرکز یا فروشگاه ثابتی برای فروش محصولاتم ندارم.

قیمت ۷ میلیون تومانی لباس‌های پشم شتر

وی افزود: برخی از محصولاتم مانند عبای پشمی ۶ تا ۷ میلیون تومان قیمت دارد، اما هنوز درست نکرده، پیش فروش می‌کنم چرا که سریع با استقبال مشتریان روبرو می‌شود.

این پرورش دهنده شتر می‌گوید: از آغاز امسال سفارش ساخت ۳ هزار روکش صندلی ماشین را داشتم که رانندگان برای جلوگیری از درد‌های کمر حین رانندگی از آن استفاده می‌کنند.

از گفته‌های این تولیدکننده محصولات پشم شتر معلوم می‌شود که به دلیل ارزش بالای پشم شتر می‌توان آن را به صنعتی پر درآمد تبدیل کرد که این خود لازمه معرفی محصول و خواص آن و بازاریابی مناسب آن توسط مسئولانی همچون مدیران میراث فرهنگی دارد.

تولیدات پشم شتر در خراسان جنوبی جزء هنر و صنعت‌های نوپاست

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی ضمن حمایت از این صنایع دستی می‌گوید: تولیدات پشم شتر در خراسان جنوبی جزء هنر و صنعت‌های نوپاست از این جهت که گرچه قدمتش به سالیان دور بر می‌گردد، اما هم اکنون کارگاه‌های محدودی در خصوص آن در شهرستان‌های خوسف، طبس و نهبندان وجود دارد.

عباس زاده می‌گوید: برای رونق تولیدات صنعتگران و هنرمندان در این حرفه از طریق کارگروه اشتغال استان حمایت خواهیم کرد و به صورت ویترینی هم از این محصولات جدید در نمایشگاه‌های بین المللی استفاده می‌کنیم.

پشم تنها یکی از محصولات تولیدی از شتر است که می‌تواند این همه سودآور باشد در حالیکه می‌توان از محصولات دیگر این حیوان همچون شیر و روغن کوهانش نیز صنایع پر درآمدی بر پا کرد. چرا که بر پا کردن این صنایع با توجه به جمعیت شتر خراسان جنوبی به صرفه است.

شتر تحفه کویر برای اهالی این منطقه است که با توجه ویژه مسئولان و جذب سرمایه گذارمی تواند فرصت‌های شغلی زیادی برای جوانان ایجاد کند.

گزارش از بیجاری

انتهای پیام/ب