ریزگرد‌هایی که نای نفس‌ها را بریده است/شناسایی ۱۶ کانون اصلی گرد و غبار در اصفهان

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان ، وقتی اسم ریزگرد‌ها را می‌شنویم، ناخودآگاه به یاد استان‌های جنوبی کشور مانند خوزستان و سیستان و بلوچستان می‌افتیم، خیابان‌های خاک گرفته، هوای تیره و مردمانی که ماسک بر چهره دارند، اما استان اصفهان هم از گزند این ذرات مزاحم در امان نمانده!

تقریبا دوماه است که فشارریزگرد‌ها بر گلوی مردم اصفهان وارد شده و ظاهرا به این سادگی‌ها قصد رفع زحمت ندارد، هنوز نفَس مردم از آلودگی‌های زمستانه و وارونگی هوا رها نشده که اینبار گرد و خاک گریبانگیر ریه‌های مردم نصف جهان شده است.

بافت بیابانی و اقلیم خشک و نیمه خشک که بیش از ۳۰ درصد سطح استان اصفهان را تشکیل می‌دهد سبب شده، با وزش باد و طوفان‌های گاه و بیگاه، موجی از گرد و خاک در مناطق مختلف ایجاد شود که در سال‌های اخیر، با افزایش خشک سالی و جریان کج دار و مریضِ زنده رود، بر این گسترش بحران افزوده شد.

از مجموع ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار بیابان در اصفهان، یک میلیون و ۹۲ هزار هکتار، کانونِ بحران فرسایش بادی است که در صورت فعال شدن طوفان و گرد و غبار، به منابع زیستی و اقتصادی اطراف خود خسارت وارد می‌کند.

 

شیشه فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در گفت و گو با خبرنگار  خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، مهم‌ترین دلیل آلودگی هوای اصفهان در ماه اخیر را هجوم ریز گرد‌ها عنوان کرد تا جایی که در آلوده‌ترین روزها افزایش ریزگرد‌ها در هوای اصفهان ۵ الی ۶ برابر شرایط استاندارد بوده است.

وی ادامه داد: در استان اصفهان ۱۶ کانون گرد و غبار، ۳ میلیون و ۲۰۰ هزارهکتار منطقه بیابانی و ۱ میلیون و ۹۰۰ هزار کانون بحرانی گرد و غبار شناسایی شده است که کویر ریگ جن در انارک نایین، خور و بیابانک، کویر اردستان و ریگ بلند مرنجاب در آران و بیدگل، نطنز، کاشان و شرق اصفهان از مهم‌ترین کانون‌های گرد و غبار هستند.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با تاکید بر اینکه علاوه بر عوامل داخلی، استان‌های اطراف هم نقش مهمی در افزایش گرد و غبار و هجوم ریزگرد‌ها به استان اصفهان دارند ادامه داد: استان‌های یزد، سمنان و قم که در همسایگی استان اصفهان هستند و دارای بافت کویری بسیار گسترده‌ای می‌باشند نقش مهمی در آلودگی هوای اصفهان دارند که با وزش باد کانون ریزگرد‌ها فعال شده و این ذرات معلق از مناطق مختلف وراد استان می‌شوند.

شیشه فروش تصریح کرد: استان اصفهان در مرکز کشور قرار دارد و به دلیل این موقعیت جغرافیایی، حتی از ریزگرد‌هایی که از خارج کشور وارد می‌شوند هم تاثیر می‌پذیرد، گاهی منشا گرد و غبار از کشور‌های اطراف مانند عراق و عربستان به کشور وارد شده و با وزش باد‌های شدید، این ذرات به اصفهان نیز سرایت می‌کند.

 به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، حسین اکبری، سرپرست معاونت نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان  گفت:یکی از کانون‌های گرد و غبار استان اصفهان تالاب گاوخونی و اراضی اطراف آن است که هر سال با خشک‌تر شدن، وضعیت تالاب بحرانی‌تر می‌شود و اگر امسال حقابه تالاب تامین نشود، شرایط بحرانی را پیش رو خواهیم داشت.

وی با اشاره به اینکه با بارندگی‌های اخیر کمی وضعیت تالاب بهبود یافته افزود: با وجود رطوبتی که هم اکنون در بخشی از تالاب وجو دارد، نمی‌توان گاوخونی را منشا گرد و خاک استان دانست، اما با توجه به گرمای هوا و خشک شدن رطوبت این تالاب، نگرانی درباره ریزگرد‌های گاوخونی وجود دارد.

سرپرست معاونت نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به ناپایداری‌های موقت و شدید آب و هوایی سال جاری در کشور گفت: وزش باد و خیزش طوفان‌های محلی، پدیده گرد و غبار را تشدید کرده و رسوبات خشک شده سیلاب‌ها مستعد ایجاد گرد و غبار محلی شده است که با خیزش طوفان لحظه‌ای شرایط برای ایجاد گرد و خاک محلی را فراهم می‌کند.

 

شیشه فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به اینکه اقدامات مهمی با استفاده از سامانه جدید پایش ماهواره‌ای برای شناسایی کانون‌های گرد و غبار در استان انجام شده است گفت: بیش از ۳۰۷ هزار هکتار نهال کاری و ۳۰ هزار هکتار مالچ پاشی، سه هزار هکتار مدیریت روان آب ها، ۵۰۰ کیلومتر باد شکن (رسوب گیری و ریگ پاشی)، ۱۰ هزار هکتار مدیریت جنگل‌های دست کاشت از جمله اقدامات پیش گیرانه‌ای است که در سطح استان انجام شده است.

وی افزود: جلسات مشترکی با استان‌های یزد، قم و سمنان برنامه ریزی شده که قرار است تیم‌های عملیاتی مشترک در مناطق بحرانی با یکدیگر برای حل مشکل ریزگرد‌ها همکاری کنند.

شیشه فروش تصریح کرد: در ماه اخیر که غلظت الاینده‌ها و گرد و غبار در اصفهان افزیش یافت، از فعالیت صنایع آلاینده از جمله کوره‌های آجرپزی، کارگاه‌های تولید گچ و سیمان جلوگیری شد و از کشاورزان خواستیم تا از سوزاندن ته مانده مزارع کشاورزی جلوگیری کنند.

حسینعلی نریمانی رئیس اداره امور بیابان منابع طبیعی استان اصفهان در گفت و گو با خبرنگار خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، با اشاره به اینکه علت وقوع پدیده ریزگردها  یکی از پیامد‌های خشکسالی، تخریب زمین و از بین بردن پوشش گیاهی است گفت: استان اصفهان در بیابان زدایی نسبت به سایر استان‌های بیابانی در کشور پیشگام بوده تا جایی که گسترده‌ترین جنگل دست کاشت در استان متعلق به شهرستان آران و بیدگل با وسعت ۹۶۰۰۰ هکتار است.

وی اقدامات انجام شده به منظور بیابان زدایی و طرح‌های بیولوژیک را که شامل بذر پاشی و نهال کاری و روش‌های مکانیکی نظیر مالچ پاشی و احداث بادشکن و روش تلفیقی بیو مکانیکی که تلفیقی از این دو است رابه عنوان موفق‌ترین طرح‌ها در این زمینه برشمرد.

رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان ادامه داد: خوشبختانه در استان اصفهان از سال ۴۹ به طور رسمی کار بیابان زدایی شروع شده و تا به امروز حدود ۳۰۷ هزار جنگل دست کاشت در ۸ شهرستان توزیع شده که شامل گونه‌های طاق، قره باغ، آتری‌پلکس و شورگز است.

نریمانی تاکید کرد: استان اصفهان از لحاظ جنگل‌های دست کاشت، حائز رتبه نخست در کشور است و در حال حاضر بیشترین همت و تلاش ما در حفاظت از جنگل‌های دست کاشت است، این جنگل‌ها به صورت کمربند از شهرستان کاشان شروع و تا شهرستان خور و بیابانک ادامه دارد و باعث شده منابع زیستی و اقتصادی پیرامون خودش تثبیت شود.

 

بحرانِ ریزگرد‌ها تاکنون گریبانگیر استان‌های زیادی از کشور شده است و به‌نوعی به تهدید جدی برای سلامت مردم، اقتصاد و جامعه به شمار می‌روند. تصور بسیاری بر این است که ریز گرد‌ها صرفاً بر سلامت جسمانی افراد تأثیرگذار بوده و این در حالی است که ریز گرد‌ها روی زندگی اجتماعی، اقتصاد و صنعت، بازرگانی و کشاورزی اثرات منفی می‌گذارد.