اراک/
نگاهی به موزه‌های صنایع‌دستی استان مرکزی
از گذشته‌های دور استان مرکزی به عنوان یکی از مراکز صنعتی و قطب‌های مهمـ در صنایع‌دستی به همگان معرفی شده است.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک ،فرش دستبافت استان مرکزی با نامـ تجاری فرش ساروق در جهان شهره است. کمتر موزه‌ای است که مزین به آثار هنرمندان و صنعتگران فرشباف استان نباشد، گلیمـ استان به خصوص گلیمـ ساوه از دوران صفوی با سابقه درخشان تولید شده و در حال حاضر گلیمـ گل برجسته استان در کشور پرآوازه است.
مسگری نیز در اراک و تفرش سابقه‌ای دیرینه دارد. از دیگر رشته‌های صنایع‌دستی در استان که قابلیت‌ها و زمینه‌های رشد و فعالیت زیادی دارند می‌توان از طراحی و نقشه‌کشی فرش، رفوگری، رنگرزی‌سنتی، جاجیمـ‌بافی، هنرهای چوبی شامل منبت و کنده‌کاری روی‌چوب، معرق و محرق، پیکرتراشی، نازک‌کاری چوب، مشبک، ساخت سازهای سنتی و خراطی را نامـ برد.
صنایع فلزی شامل قلمزنی روی مس، مسگری، سفیدگری، چلنگری، علـامت‌سازی و دیگر رشته همچون آینه‌کاری، گچبری‌سنتی، سوزن‌دوزی و رشته‌های وابسته به آن، گیوه‌بافی و گیوه دوزی، البسه‌محلی، سرامیک سفالگری و مجسمه‌سازی، صنایع‌دستی تکمیلی و تلفیقی، بامبو بافی، تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی، تذهیب و نگارگری، بافتنی‌های سنتی، عروسک‌های محلی و... نیز از دیگر رشته‌های زنده در این استان هستند.
در این خصوص اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی در راستای تحقق اهداف اساسی سازمان میراث‌فرهنگی در جهت شناسایی و ساماندهی صنایع و صنعتگران استانی، تربیت نیروی انسانی مورد نیاز، معرفی هر چه بیشتر جاذبه‌های این بخش و استفاده از آن در گسترش صنعت گردشگری، ایجاد بانک اطلـاعاتی لـازمـ و تسهیل مقررات و رفع موانع و مشکلـات اجرایی، صادرات صنایع‌دستی و تهیه و ارائه طرح‌های تولیدی مناسب به منظور هدایت سرمایه‌گذاران و مهمتر از آن تنظیمـ سیاست‌های آموزشی، پرورشی و ترویجی به منظور استمرار و حرکت‌های آینده در راستای توسعه صنایع‌دستی استان و کشور عملکرده و می‌کند.
برپایی و راه‌اندازی موزه‌ها و بازارچه‌های صنایع‌دستی بخشی از این فعالیت‌ها است که در این مجال سعی شده است برخی از آنها به اختصار مورد اشاره قرار گیرند.
موزه صنایع‌دستی:موزه صنایع‌دستی استان مرکزی به منظور نمایش آثار منحصر بفرد صنایع ستی معاصر هنرمندان، با همکاری اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی در سال 1383 در منزل تاریخی حسن‌پور افتتاح شد.
منزل حسن‌پور در بافت تاریخی بازار اراک و در مرحله چهارسوق آن به فاصله پنج متری از راسته بازار واقع شده است بطوری که از منزل مذکور می‌توان به قدیمی‌ترین مدرسه یعنی سپهداری، قدیمی‌ترین حمامـ بنامـ چهار سوق و قدیمی‌ترین بانک (بانک شاهی) دسترسی پیدا کرد.
این بنا در سال 1294 هجری شمسی در دوره احمدشاه قاجار ساخته شده است و در سال 1374 توسط سازمان میراث‌فرهنگی از وراث مرحومـ حسن پور خریداری و مرمت شد. این بنای قدیمی و زیبا دارای دو قسمت شبستان و اعیان نشین است، سراسر قسمت اعیان‌نشین از طریق گذرگاه‌ها و درها به همـ ارتباط دارند، بدین جهت مکانی مناسب به منظور ارایه آثار هنری است.
در این موزه آثار برجسته هنرمندان استان در رشته‌های منبت و کنده‌کاری روی چوب، مسگری، فرش، گلیمـ‌های ساده و گل نقش برجسته، جاجیمـ‌بافی، آینه‌کاری، قلمـ‌زنی مس، نگارگری و تذهیب، پیکرتراشی و مجسمه سازی، مشبک چوب، البسه محلی، پاپوش‌های سنتی، سفال و سرامیک، ملیله نقره، ساخت سازهای سنتی و... به نمایش گذاشته شده است.
نگارخانه صنایع‌دستی استاد عیسی بهادری و استاد فتحعلی واشقانی فراهانی: نگارخانه فضایی نمایشگاهی است که در یک زمان معین به هنرمندان تخصیص داده می‌شود که بتوانند آثار هنری خود را در معرض دید عمومـ قرار دهند. اداره کل میراث‌فرهنگی استان مرکزی نیز جهت حمایت از هنرمندان و آشنا کردن مردمـ با صنایع‌دستی اقدامـ به تاسیس دو نگارخانه کرده است که با هماهنگی از لحاظ زمانی با واحد مربوطه به صورت رایگان در اختیار هنرمندان قرار می‌گیرند.
سرای مهر: مجموعه ساختمانی سرای مهر در سال 1383 با همکاری اداره کل اوقاف و امور خیریه در محل موقوفه حاج آقا محسن اراکی مشرف به سرای آقایی بازار افتتاح شد.
این فضای تاریخی دارای سه طبقه است، طبقه اول آن دارای 13 غرفه است که به هنرمندان و صنعتگران صنایع‌دستی در زمینه‌های معرق، منبت و کنده‌کاری روی چوب، گچ‌بری سنتی، ساخت سازه‌های سنتی، جاجیمـ‌بافی، صنایع‌دستی تلفیقی و تکمیلی، البسه محلی، مسگری، قلمزنی، سفالگری، حجمـ‌سازی چوبی، مجسمه‌سازی و پیکرتراشی، آینه‌کاری، عروسک‌های محلی، خراطی، گیوه‌دوزی، سوزن‌دوزی، تذهیب و نگارگری و... جهت ارائه و فروش آثارشان به صورت اجاری واگذار شده است.
طبقه دومـ و سومـ این مجموعه که با یکدیگر در ارتباط است، سفره‌خانه سنتی را تشکیل می‌دهد. با توجه به سنتی بودن فضای سفره‌خانه و وجود غرفه‌های هنری و سنتی صنایع‌دستی در سرای مهر یک مجموعه زیبا و متنوع به منظور گردشگران و بازدیدکنندگان داخلی و خارجی در کنار بازار تاریخی اراک پدید آمده است. این مجموعه دارای قدمتی همزمان با بازار سرپوشیده اراک است.
بازارچه صنایع‌دستی خمین: با توجه به بازدید سالـانه حدود 500 هزار نفر گردشگر داخلی و خارجی از شهرستان خمین و بیت حضرت امامـ خمینی(ره) اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی به منظور حمایت از هنرمندان و صنعتگران صنایع‌دستی برای عرضه محصولـات آنها، بازارچه صنایع‌دستی را در این شهر افتتاح کرد. در این بازارچه 19 غرفه جهت تولید، نمایش و فروش آثار صنایع‌دستی برپا شده است./س
