متن کامل مصاحبه "محمدجواد ظريف" با شبکه ABC آمريکا

به گزارش سرويس بين‌ الملل باشگاه خبرنگاران،

مجري: برخي تحولات اين هفته در نيويورک را با فرو ريختن ديوار برلين مقايسه مي کنند. آيا فکر مي کنيد تحولات اخير در روابط ايران و آمريکا تغييري بنيادين بوده است؟

ظريف: به نظر من، ما اولين گامها را براي حل مسئله اي مهم برداشته ايم ، هم براي ايران و هم براي آمريکا و براي جامعه بين المللي ، مسئله اي که به نظر من نمي بايست اصلا از اول به يک مشکل تبديل مي شد.

اما متاسفانه اين مسئله به مشکلي جهاني تبديل شده  و اکنون لازم است ما آن را حل کنيم و راه حل اين مشکل برداشتن گام اول است ، گام اول ضروري به سمت حذف تنشها و ترديدها و بدگماني و بي اعتمادي که دو طرف در سي سال گذشته درباره يکديگر داشته اند.

مجري: مشکل اساسي مسئله هسته اي ايران است. اما ترديدهاي زيادي درباره توانايي رئيس جمهور ايران براي اينکه بتواند به توافقي برسد، وجود دارد. تحليلگران مي گويند اوباما و روحاني با يکديگر دست ندادند و فقط مکالمه اي تلفني انجام شد، به نظر آنها اين نشان از ضعف دارد. آيا شما مي توانيد به آمريکاييها اطمينان دهيد که رهبر معظم ايران از توافقي که شما درباره آن مذاکره بکنيد، حمايت خواهد کرد؟

ظريف: ايران و آمريکا در بسياري از جهات شبيه به هم هستند. يکي از آنها اين است که ما هر دو جوامعي تکثرگرا داريم که در آنها ديدگاههاي متفاوتي وجود دارد و ديدگاههاي متفاوت نيز در رسانه ها پخش مي شود. من فکر مي کنم اين مسئله سلامت جامعه را نشان مي دهد. 

مجري: مگر نه اينکه ايشان تأييد نهايي را مي کنند؟

ظريف: البته ، ما بايد اين کار را با احترام و منافع متقابل انجام دهيم. ما بر اين باوريم اگر آمريکا آماده باشد حقوق ايران را به رسميت بشناسد و به حقوق ايران احترام بگذارد و از اين ديدگاه حرکت کند، در آن صورت ما شانسي واقعي داريم و ما با اختيار کامل از رهبرمان مذاکره مي کنيم.  ما مي دانيم دنبال چه هستيم. ما مي دانيم که ايران دنبال سلاح اتمي نيست. در واقع ، من به وزراي خارجي در نشست سه به علاوه سه يا آن طور که شما نشست پنج به علاوه يک مي گوييد، گفتم اينکه ايران سلاح اتمي نداشته باشد فقط هدف شما نيست بلکه اين اولين و مهمترين هدف خود ماست. 

مجري: همانطور که مي دانيد در اين مورد ترديد هاي زيادي وجود دارد اما جان کري وزير امور خارجه ي آمريکا در مصاحبه اي که امشب پخش خواهد شد گام هاي ملموسي را تبيين کرده است که ايران مي تواند براي اثبات اين نکته که به دنبال سلاح هسته اي نيست ، اين گام ها را بردارد.

(سپس تصوير صحبتهاي جان کري به اين مضمون پخش شد) 

مجري: آيا ايران آماده انجام دادن اين کار است؟

ظريف: ايران آماده شروع مذاکرات است. من اطمينان دارم که جان کري نمي خواهد اين نشانه را براي ما ارسال کند که ما چه کاري بايد انجام بدهيم يا انجام ندهيم. ما تمايل به ورود به مذاکرات داريم. البته که آمريکا مي خواهد که برخي چيزها را سريع انجام دهد.

مجري: شما چه چيزي را از آمريکا مي خواهيد؟

ظريف: اول برچيده شدن تحريم هاي غير قانوني عليه ايران است که مردم عادي را هدف قرار مي دهد. اکنون برخلاف همه ي ادعاها بازگشايي اعتبار اسنادي از يک بانک براي خريد دارو براي بيماران ايراني غير ممکن است چون در واقع عليه بانک هايي که با ايران رابطه دارند تحريم هاي کور وضع شده است. آمريکا فشارهاي بسيار زيادي وارد کرده است البته کل دولت اين کار را نکرده است بلکه برخي عناصر در دولت آمريکا تلاش کردند به مردم عادي ايران فشار وارد کنند.

مردم عادي ايران در انتخابات گذشته نشان دادند که به صندوق رأي اعتماد کردند، آنها به دولت اعتماد کردند. آنها مي خواهند که دولت از موضع قدرت با دنيا تعامل داشته باشد اما بر حقوق خود اصرار داشته باشد.

تحريم ها ابزاري مفيد براي اجراي سياست نيستند و آمريکا بايد اين را تغيير دهد.

مجري:من درک مي کنم که اين خواسته ي شما است، اما در ازاي اين امر آيا ايران آماده است غني سازي اورانيوم را در سطحي که آنها الان غني مي کنند ، متوقف کند؟

ظريف: ايران آماده مذاکره است. شما مي دانيد که هيچ کشوري . . .

مجري: اما اين چيزي است که روي ميز قرار دارد.

ظريف: مذاکرات روي ميز قرار دارند تا درباره جنبه هاي مختلف برنامه ي غني سازي ايران بحث و گفتگو شود. حق غني سازي ما غير قابل مذاکره است.

مجري: اما شما به غني سازي بيش از بيست درصد نياز نداريد چون اين ميزان فقط براي مقاصد نظامي مورد استفاده قرار مي گيرد.

ظريف: ما اورانيوم غني شده در سطح نظامي نياز نداريم. اين مسئله قطعي است و ما در اين مسير حرکت نخواهيم کرد اما چيزي که لازم است اين است که دو طرف کنار هم بنشينند و به يک هدف مشترک برسند. ما نبايد دو هدف داشته باشيم که با يکديگر در رقابت باشند. اجازه بدهيد توضيح بدهم که پس از فروپاشي شوروي ، يکي از نگراني هاي شما و غرب اين بود که همه ي دانشمنداني که در برنامه ي هسته اي دخيل بودند بيکار شوند و وارد بازار سياه شوند و به دنبال فرصت هاي شغلي باشند. من دراينجا(آمريکا ) بوده ام و اين نگراني ها را مي دانم. اکنون ما منبع بسيار زيادي از دانشمندان ايراني داريم. برنامه ي هسته اي ايران يک برنامه بومي است. اسرائيل نمي تواند همه ي دانشمندان ما را بکشد. آنها متاسفانه برخي از اين دانشمندان را ترور کردند و هيچ کس در اين باره خم به ابرو هم نياورد، براي ما مايه نگراني بسيار زياد است که دنيا و آمريکا که قرار است عليه تروريسم باشد به تروريست ها اجازه مي دهد دانشمندان بي گناه ايراني را بکشند.

 اما اکنون اجازه بدهيد به موضوع برگردم و بگويم که بهترين راه براي اطمينان يافتن از اينکه برنامه ي هسته اي ايران براي هميشه صلح آميز باقي خواهد ماند اين است که اطمينان حاصل کنيم که اين دانشمندان در يک تاسيسات فعاليت کنند که تحت نظارت بين المللي قرار دارد و آژانس بين المللي انرژي اتمي بر آنها نظارت مي کند.

مجري: از جمله بازرسي هاي سرزده؟

ظريف: بله ما تاکنون هم بازرسي هاي سرزده داشتيم. ما دراين مسير حرکت مي کنيم. همانطور که مي دانيد وقتي که من در دهه نخست بعد از دوهزار درباره موضوع هسته اي مذاکره مي کردم، ما درحال اجراي داوطلبانه ي پروتکل الحاقي بوديم که اجازه ي بازرسي سرزده را مي دهد. متاسفانه در آن زمان دولت آمريکا ديدگاهها و اهداف متفاوتي داشت.

مجري: اما تاسيساتي هم وجود داشت که مخفي بودند.

ظريف: خير، تمام تاسيسات در آن زمان منظورم فاصله سال 2003 تا 2005 است يعني زماني که ما مذاکره مي کرديم ، درهاي همه ي آن تاسيسات به روي آژانس بين المللي انرژي اتمي باز بودند. آژانس بين المللي انرژي اتمي قادر بود که هم اين تاسيسات را ببيند.

مجري: فقط پس از آنکه اين موضوع برملا شد( اين کار را کرديد و اجازه بازرسي داديد)

ظريف: آژانس بين المللي انرژي اتمي اعلام کرد هرچند ايران فعاليت هاي خود را اعلام نکرده بود اما اکنون ما اين فعاليت ها را مشاهده مي کنيم و هيچ يک از آنها به سمت کاربرد نظامي منحرف نشده اند.

پس ترديدي نيست که هرگز نيات نظامي نداشته است. ممکن است مشکلات فني وجود داشته است. ممکن است که مشکلاتي در زمينه ي شفافيت وجود داشته است و ما آماده ايم که اين مشکلات را حل کنيم.شما مي بينيد که بي اعتمادي متاسفانه متقابل است. همانطور که هم رئيس جمهور اوباما و هم رئيس جمهور روحاني گفته اند اين بي اعتمادي متقابل در طي سي و چهار سال گذشته شکل گرفته و افزايش يافته است. پس ما بايد به سمت از بين بردن برخي از اين بي اعتمادي ها ازطريق گام هاي متقابل حرکت کنيم که لازم است هر يک از طرفين بردارند تا طرف ديگر را متقاعد کند که نيتش مثبت است و براي آينده ي بهتر براي همه ما است.

مجري: البته که يک بازيگر بزرگ در همه اين مسائل اسرائيل است. بنيامين نتانياهو نخست وزير اسرائيل هم اکنون در مسير حرکت به سمت آمريکا است تا با باراک اوباما رئيس جمهور آمريکا ديدار کند و در مجمع عمومي سازمان ملل متحد هم سخنراني کند.

وي در زمان ترک فرودگاه و آغاز سفر به آمريکا اقدامات شما و رئيس جمهور روحاني را در اين هفته "حمله لبخندي" توصيف کرد. روزنامه ساندي تايمز انگليس هم گزارش داد که وي اطلاعاتي را به رئيس جمهور اوباما ارائه خواهد کرد که در آنها گفته مي شود ايران هم اکنون به اندازه ي کافي اورانيوم در اختيار دارد . پاسخ شما چيست؟

ظريف:  خوب، "حمله خنده" بهتر از "حمله دروغ" است. آقاي نتانياهو و همکارانش از سال هزار و نهصد و نود و يک مي گويند ، شما مي توانيد در اين مورد به سوابق و تصاويري که داريد مراجعه کنيد -که ايران شش ماه با توليد سلاح هسته اي فاصله دارد. اکنون بيست و دو سال از آن زمان گذشته است و آنها هنوز هم مي گويند که ما شش ماه با تسليحات هسته اي فاصله داريم. 

مجري: پس شما شش ماه با يک سلاح هسته اي فاصله نداريد؟

ظريف: ما به دنبال تسليحات هسته اي نيستيم. پس ما شش ماه ، شش سال و شصت سال هم با سلاح هسته اي فاصله نداريم. ما تسليحات هسته اي نمي خواهيم. ما معتقديم که تسليحات هسته اي براي امنيت ما مهلک است. ما معتقديم آنهايي که تصور مي کنند تسليحات هسته اي امنيت شان را تامين مي کند به شدت دچار اشتباه شده اند. ما بايد منطقه اي و دنيايي عاري از تسليحات هسته اي داشته باشيم.

من حدود شانزده سال پيش در مقابل ديوان بين المللي کيفري حاضر شدم و به مدت نود دقيقه استدلال کردم که بکارگيري تسليحات شيميايي / هسته اي تحت هر شرايطي غير قانوني است. رهبر ما حکمي ديني صادر کرده است که در آن بکارگيري تسليحات هسته اي و حتي داشتن چنين تسيلحاتي مغاير با دکترين ديني اعلام شده است. پس اينها مواضع ما هستند. اسرائيل دويست کلاهک هسته اي دارد. اسرائيل منبع ناامني در منطقه ي ما است. اسرائيل منبع تهاجم و نقض حقوق بشر مردم فلسطين است. اسرائيل نبايد اين گستاخي را داشته باشد که به مردم آمريکا و به دنيا دروغ بگويد و همه را گمراه کند.

مجري: اما اگر شما تسليحات هسته اي نمي خواهيد پس چرا اورانيوم را در سطوحي غني مي کنيد که اکنون درحال غني کردن آن هستيد؟

ظريف:  چون اين حق ما است. ما نياز داشتيم. ببينيد ما به بازار آمديم و تقاضا کرديم. ما مالک ده درصد از يک شرکت اروپايي هستيم که اورانيوم غني شده توليد مي کند و نام اين شرکت « يورو ديف» است .

ما نتوانستيم در سي سال گذشته يک گرم اورانيوم هم از آنها دريافت کنيم. ما نتوانستيم اورانيوم مورد نياز براي راکتور تحقيقاتي تهران را دريافت کنيم درحاليکه اين راکتور تحقيقاتي عمدا بدست رئيس جمهور آيزنهاور تحت برنامه اتمي براي صلح ساخته شد اما نه تنها آمريکا سوخت اين راکتور را که خودش در دهه ي هزار و نهصد و پنجاه در ايران ساخته بود تامين نمي کند بلکه مانع از آن مي شود که ديگران اين سوخت را براي ما تامين کنند. پس ما بايد چکار بکنيم؟ آيا بايد دراز بکشيم و بميريم؟ نه! ما اين کار را نمي کنيم. ما مي رويم و روي دانشمندان خود اتکا مي کنيم ما روي توانايي هاي خود اتکا مي کنيم و اينها را ( اورانيوم غني شده) توليد مي کنيم.

آنها اميدوار بودند که ما نتوانيم اورانيوم را غني کنيم و اکنون پس از آنکه ما توانستيم از جنبه ي فني اين کار انجام دهيم آنها مي گويند شما نبايد اين کار را انجام دهيد. ببينيد، شروع تاريخ دست ما نيست بايد پيش زمينه ها حل شوند بايد جنبه هاي تاريخي را حل کرد. علل تاريخي بي اعتمادي جدي و عميق ايران به رفتار آمريکا بايد حل شود و ما بايد گام هاي ملموس و واقعي را يکي پس از ديگري برداريم. ما اين حقيقت را فراموش نکرده ايم که وقتي عراق عليه ايران تسليحات شيميايي را بکارگرفت ، آمريکا نه تنها اين اقدام را محکوم نکرد بلکه ما را در بکارگيري تسليحات شيميايي مقصر دانست. پس همه ي اين ها حقايقي تاريخي هستند که در ذهن ايراني ها تازه اند.

ما آماده انعطاف نشان دادن هستيم اما اينها را فراموش نمي کنيم.ممکن است همانطور که رئيس جمهور ماندلا گفت ما آماده ي بخشيدن باشيم اما آماده ي فراموش کردن نيستيم.

مجري: آيا هولوکاست افسانه است؟

ظريف: خير، هولوکاست افسانه نيست. هيچ کس درباره افسانه صحبت نمي کند.

مجري: در آنجا( وب سايت) اين موضوع گفته مي شود.

وزير امور خارجه ي کشورمان گفت: اگر چنين چيزي گفته شده است ناشي از ترجمه بد است. اين جمله خارج از متن ترجمه شده است.

مجري: واژه افسانه افراد را ناراحت مي کند؟

ظريف: اين مشکل ترجمه از فارسي به انگليسي است . وقتي که تصوير رد مي شود مطلبي در ترجمه گم مي شود. ممکن است بخشي از معني از دست برود. متاسفانه بارها اين اتفاق افتاده است.

نکته اين است که ما کشتار مردم بي گناه را محکوم مي کنيم چه اين کشتار در آلمان نازي باشد يا اينکه در فلسطين رخ دهد. هولوکاست هم جنايتي شنيع و نسل کشي بود و نبايد هرگز تکرار شود. اما اين جنايت نمي تواند و نبايد توجيهي براي لگدمال کردن مردم فلسطين به مدت شصت سال باشد. ما بايد اين بازي را کنار مي گذاشتيم و شروع به درک اين حقيقت مي کرديم که بدون محترم شمردن حقوق فلسطيني ها هرگز در منطقه صلح نخواهيم داشت. من در مورد اين موضوع با رهبر صحبت کرده ام. وي کشتار مردم بي گناه را رد و محکوم مي کند.

مجري: مي خواهم پرسش آخر را از شما بپرسم.شما بخش زيادي از بزرگسالي خود را در آمريکا سپري کرديد. وقتي شما شعارهاي « مرگ بر آمريکا» را در ايران مي شنويد چه فکر مي کنيد؟ شما به آندسته از ايراني هايي که مي گويند مرگ بر آمريکا چه مي توانيد بگوئيد؟

ظريف: خوب ، فکر مي کنم منظور آنها سياست باشد منظور آنها مردم آمريکا نيست. رهبر ايران و روساي جمهور مختلف ايران بارها و بارها گفته اند که ما با مردم آمريکا نزاع نداريم. مردم آمريکا خوب هستند ، صلح دوست هستند، مردم سخاوتمندي هستند که به کمک نيازمندان در سراسر دنيا آمدند و اين چيزي است که من تحسين و احترام زيادي براي آن قائل هستم. متاسفانه اين سياست هاي دولت آمريکا بوده است که براي سالهاي بسيار زياد عامل بي ثباتي در منطقه ي ما بوده است. آمريکا از ديکتاتورها حمايت کرده است. اگر مردم آمريکا بدانندکه دولت کشورشان از چه نوع دولت هايي در منطقه حمايت مي کند متعجب خواهند شد.

ما ايراني ها اين مسئله را با گوشت و پوست خود حس مي کنيم که به علت حمايت آمريکا ، چه رژيمي بر ما حکومت مي کرد. برخي از کشورهاي منطقه همچنان اين تجربه را دارند. اين واقعيت که آمريکا از هر سياستي که اسرائيل دنبال کند حمايت مي کند نشانه ديگري است که بايد در برخي از سياست هاي خود بازنگري کند و به سمت جلو حرکت کند.