چهار دليل مهم بي اعتمادي ايران به آمريکا چيست؟

به گزارش سرويس بين‌ الملل باشگاه خبرنگاران، دولت باراک اوباما، رئيس جمهور آمريکا پيش از هر گونه توافق با ايران بايد ارزيابي کند که چرا کشوري که از سال 1979 خصومت با آمريکا را در کانون خط مشي سياسي خود قرار داده است، به اين کشور اعتماد ندارد. اما با توجه به  برگزاري دور جديد مذاکرات هسته اي ايران و گروه پنج به علاوه يک در ژنو، بررسي برخي از دلايل خصومت ايران با آمريکا و اينکه چرا توافق با آمريکا براي ايران کار آساني نيست، سودمند به نظر مي رسد. 

محمدرضا پهلوي به عنوان دست نشانده آمريکا شناخته مي شد که بخشي از علت آن انتصاب وي به پادشاهي ايران  پس از  کودتاي سال 1953 است  که توطئه سازمان جاسوسي آمريکا( سيا ) بود. اين کودتا پس از آن برپا شد که دولت آيزنهاور، رئيس جمهور وقت آمريکا از نزديک شدن محمد مصدق، نخست وزير وقت ايران به شوروي سابق احساس خطر کرد. مادلين آلبرايت، وزير خارجه آمريکا سال 2000 در يک سخنراني گفت : به راحتي مي توان دريافت چرا ايراني هاي همچنان از مداخله آمريکا در امور داخلي کشورشان بيزارند. وي همچنين اذعان کرد آمريکا از رژيم شاه "حمايت پايدار" کرد. 

سيا سرانجام در حرکتي نادمانه بر نقش خود در اين کودتا  اذعان کرد. اما ايران هنوز اين موضوع را فراموش نکرده و آمريکا را در اين خصوص نبخشيده است، به طوري که مجلس شوراي اسلامي ايران به تازگي موافقت اوليه خود را براي شکايت از آمريکا در دستگاه هاي قضايي بين المللي به علت برپايي کودتاي سال 1953 اعلام کرده است. 

ايران در هشت سال جنگ تحميلي عراق ( از سال 1980 تا 1988 ) علاوه بر عراق، دشمني در سايه را نيز احساس مي کرد. صدام ، ديکتاتور سابق عراق در اين جنگ با تسليحات، وجوه نقد و کمک هاي اطلاعاتي آمريکا پشتيباني مي شد.  مسئله اي که بيش از همه همچنان باعث خشم بسياري از مردم ايران است، اين است که آمريکا نه تنها در برابر حملات گسترده و مکرر شيميايي صدام عليه نيروهاي ايراني با گاز سارين و خردل سکوت کرد، بلکه به عراق در اين زمينه کمک کرد. در واقع آمريکا با قرار دادن اطلاعاتي چون تصاوير ماهواره اي و نقشه در اختيار عراق پيش از اجراي حملات شيميايي به اين کشور کمک مي کرد.( با توجه به اين پيشينه آمريکا، خشم باراک اوباما، رئيس جمهور اين کشور از عبور سوريه از خط قرمز به علت استفاده از تسليحات شيميايي مزورانه به نظر مي رسد.)

آلبرايت گفت: متاسفانه جنبه هاي سياست آمريکا در قبال عراق در جنگ اين کشور عليه ايران هم اکنون کوته بينانه به نظر مي رسد.

 

ناوهاي جنگي آمريکا در تابستان سال 1988 در تنگه هرمز گشت زني مي کرد. در حالي که کشتي وينسنس در حال گشت زني بود، هواپيماي مسافربري شرکت ايران اير به شماره پرواز 655 بندرعباس واقع در جنوب ايران را مقصد دبي ترک کرد. با عبور اين هواپيما از فراز کشتي آمريکايي، آمريکايي ها هواپيما را با هواپيماي جنگنده دشمن اشتباه گرفتند و رزمناو وينسنس که مجهز به موشک هاي هدايت شونده بود،  با شليک دو موشک سطح به هوا، هواپيماي ايراني را منهدم کرد. 274 مسافر و 16 خدمه هواپيما که تقريباً همگي ايراني بودند کشته شدند. 

اما آمريکا هرگز بر تقصير خود اذعان يا عذرخواهي نکرد. ايران نيز اين مسئله را فراموش نکرده است: تلويزيون دولتي ايران تابستان امسال در بيست و پنجمين سالگرد اين فاجعه مستندي در اين باره پخش کرد. يک مقام دولتي ايران نيز در صفحه خود در فيس بوک نوشت: هواپيماي غيرنظامي ما توسط يک ناو جنگي آمريکايي در خليج فارس منهدم شد و همه 300 سرنشين آن کشته شدند. آنوقت آنها به ناخداي کشتي نشان افتخار دادند!!

ايران و آمريکا در اواخر دهه 1990 براي نزديکي روابط ديپلماتيک تلاش هايي کردند. پس از حوادث 11 سپتامبر 2001 ، دو کشور در مبارزه با طالبان در افغانستان همکاري کردند و برخي ديپلمات ها اين همکاري ها را فرصتي براي نزديکي دو کشور دانستند. اما جرج دبليو بوش، رئيس جمهور وقت آمريکا در سخنراني سالانه خود در سال 2000 ايران را - در کنار عراق و کره شمالي- يکي از ارکان محور شرارتي توصيف کرد که دنياي متمدن را تهديد مي کند. اين سخنان موجب حيرت و خشم بسياري شد. 

مسئله اي که براي ايران مهم تر از توهين بوش است، اين باور است که هدف آمريکا تنها توقف برنامه هسته اي ايران نيست، بلکه هدف اصلي اين کشور تغيير نظام جمهوري اسلامي ايران است. شخصيت هاي برجسته آمريکايي از جمله سناتور جان مک کين به طور علني خواستار تغيير نظام ايران با حمايت آمريکا شده اند؛ ايده اي که باراک اوباما  را در سخنراني اخير خود در مجمع عمومي سازمان ملل وادار کرد بگويد:  "ما به دنبال تغيير نظام ايران نيستيم. "

در پايان اين گزارش آمده است: اينکه ايران تا چه حد به اين سخنان اوباما اعتماد مي کند، در دستيابي به توافق بين دو کشور تعيين کننده است.