انتظار 7 ملت برای بسته شدن 1 پرونده / از هوای نیمه بارانی ژنو تا آخرین توافقات ایران و 5+1

به گزارش خبرنگار اعزامی باشگاه خبرنگاران به ژنو، پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک پرونده‌ مهم چند سالی است بین‌المللی شده و بارها کشورهای بزرگ دنیا را برآن واداشته تا به اتفاق هم پشت میز مذاکره‌ای بنشینند که طرف اصلی آن مذاکره‌کنندگانی از جنس اراده ملت ایران هستند. 

سابقه مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران با کشورهای غربی و اروپایی به مهرماه 10 سال پیش باز می‌گردد و آغاز روند این مذاكرات كه بعدها به مذاكرات هسته‌اي معروف شد درکاخ سعدآباد تهران کلید خورد.

اولین دور مذاکرات 29 مهر 1382 با حضور وزراي خارجه سه كشور اروپايي انگلیس، فرانسه و آلمان و هيئت ايراني به ریاست حجت‌الاسلام حسن روحانی برگزار شد. 

 
گام دوم توافقي بود كه در 4 اسفند 82 به امضا رسيد و به توافق بروكسل مشهور شد.
 
دور بعدي مذاكرات پس از سه سال در 10 خرداد 86 در مادريد پايتخت اسپانيا برگزار شد که اين مذاكرات ميان علي لاريجاني دبير وقت شوراي عالي امنيت ملي در دولت جديد ايران و خاوير سولانا مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا بود.

مذاكرات "ليسبون" در اول تير 1386 نيز تاکیدی بود بر اعلام مواضع گذشته طرف‌هاي مذاكره كننده، چرا كه طرف غربي نشانه‌اي از برداشتن تحريم‌ها و تغيير لحن خود در قبال ايران نداشت و از سوي ديگر نيز ايران تاكيد كرد كه در صورت عدم تغيير لحن قدرت‌هاي غربي غني‌سازي اورانيوم را متوقف نخواهد كرد.
 
 تير ماه 1387 اما آغاري بود بر سري مذاكرات ژنو ميان ايران و كشورهاي گروه 1+5 تا "سعيد جليلي" از طرف ايران و خاوير سولانا باز هم از طرف غرب به بحث و بررسي درباره بسته پیشنهادی کشورهای ۱+۵ برای ترغیب ایران به متوقف کردن غنی‌سازی اورانیوم بپردازند.

عبارت 5+1 اصطلاحی بود که به 6 کشور طرف ایرانی گفته می‌شود یعنی کشورهای آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان.
 
پس از ناكامي مذاكرات ژنو 2، سعيد جليلي و "كاترين اشتون" به نمايندگي ايران و گروه 1+5  پس از يك سال وقفه در آذر  1389  بار ديگر بر سر مذاكره نشستند.
 
در جریان این مذاكرات دو طرف توافق کردند که دور بعدی گفتگوها حدود یک ماه بعد در استانبول برگزار شود، مذاكرات دو روزه ایران و گروه ۱+۵ که در شهر استانبول ترکیه برگزار شد نيز بدون نتیجه پایان یافت. 

پنج‌شنبه سوم خرداد 1389 مذاكرات هسته‌اي هيئت‌هاي اعزامي ايران و كشورهاي 1+5 در بغداد برگزار شد.

 
مذاكرات مسكو نيز در 29 خرداد 1391 در پايتخت روسيه ميان سعيد جليلي دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران و كاترين اشتون نماينده سياست خارجي اتحاديه اروپا برگزار شد.
 
مذاكرات آلماتي هم پس از فاصله 8 ماهه در قزاقستان آغاز شد و دور دوم مذاكرات آلماتي نیز در 16 فروردين 92 برگزار شد.

اما روی کار آمدن دولت یازدهم فصل جدیدی در ادامه روند مذاکرات هسته‌ای آغاز کرد به طوری که مهمترین اقدام دولت حجت‌الاسلام روحانی انتقال پرونده هسته‌ای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت امور خارجه بود و محمدجواد ظریف نیز در گرماگرم انتقال قدرت مدیریتی از دولت عدالت به دولت اعتدال با کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اولین تماس تلفنی خود را انجام داد.
 
 اولین گام وزیر امورخارجه دولت تدبیر و امید نیز در حاشیه نشست سالانه شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل در نییورک برداشته شد به طوری که محمدجواد ظریف با "جان‌کری" وزیر امورخارجه آمریکا برای اولین بار پس از پیروزی انقلاب اسلامی  دیدار و گفتگو کردند.

اولین نشست رسمی گروه 5+1 با تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در دولت یازدهم 23 و 24 مهرماه سال جاری در شهر ژنو سوئیس بین کوه‌های آلپ و جورا (Jura) در جنوب غربی سوییس و دریاچه ژنو و در ارتفاع 373 متری از سطح دریا برگزار شد و طرفین در پایان به این نتیجه رسیدند که دور دوم این مذاکرات سر همان میز اولیه در تاریخ 16 آبان ماه برگزار شود.

از این جهت تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان به سرپرستی "سیدعباس عراقچی" معاون وزیر خارجه صبح روز چهارشنبه 15 آبان ماه به منظور شرکت در مذاکرات ایران و گروه 1+5 وارد این شهر شدند.  
   
سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی، مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکا، حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل امور اقتصادی و تخصصی بین‌المللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور حقوقی وزیر امور خارجه و محمد امیری از سازمان انرژی اتمی تیم پنج نفره ایران در این دور از مذاکرات به ریاست محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان هستند.  
   
 البته محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشور که برای حضور در سی و هفتمین کنفرانس عمومی یونسکو به پاریس سفر کرده بود بعد از ظهر روز چهارشنبه خود را از فرانسه که در 574 کیلومتری ژنو قرار دارد پس از طی مسافت هوایی یک ساعته  به این شهر رساند.  
 
 تیم مذاکره‌کننده ایرانی به محض ورود به ژنو در "هتل اینترکانتیننتال"(Hôtel Intercontinental)،  اسکان یافتند همان هتلی که تیم مذاکره‌کننده ایران پیشتر و در طی دور اول مذاکرات نیز در آن اسکان داشتند.
فاصله زمانی بین فرودگاه بین‌المللی ژنو تا هتل اینترکانتیننتال محل اسکان تیم مذاکره‌کننده ایرانی حدود 8 دقیقه و فاصله مکانی آن در حدود 4 کیلومتر است و فاصله زمانی برای طی کردن مسیر بین هتل محل اسکان تیم مذاکره‌کننده ایران تا محل مذاکرات تقریبا 1.2 کیلومتر است.
 
اما تیم هسته‌ای ما به ریاست سیدعباس عراقچی به منظور مذاکره در مورد موضوع هسته‌ای ایران مقابل چه کسانی قرار گرفت و به عبارتی چه کسانی طرف ایران در این دور از مذاکرات بودند.

 
مذاکره‌کننده ارشد روسيه 

 
سرگئی ريابکوف"Sergei Ryabkov"،  معاون ویزر امور خارجه روسیه در سال 1960 در مسکو پایتخت روسیه به دنیا آمده و در سن 22 سالگی نیز از موسسه دولتی روابط بین‌الملل مسکو فارغ التحصیل شده است.
 
 
وی پس از فارغ‌التحصیلی از این موسسه بلافاصله به وزارت امور خارجه روسیه پیوسته و در سال 1995 نیز در این وزارتخانه و در بخش همکاری‌های اروپایی فعالیت داشته است.
 
ريابکوف همچنین به عنوان مشاور در سفارت روسیه در واشنگتن سابقه فعالیت دارد.
 
وی در سال 2006 مجددا به مسکو بازگشت تا به عنوان رئیس بخشی که سابقا در آن کار می‌کرد منصوب شود.
مذاکره‌کننده ارشد آلمان  
 
هانس دیتر‌لوکاس " Hans-Dieter Lucas" مدیر کل اداره سیاست خارجی آلمان در اتحادیه اروپا است.
 
 
 مذاکره کننده ارشد انگليس

 
"سیمون گس" دیپلمات با سابقه انگلیسی و مدیر کل سیاسی وزارت امور خارجه این کشور است.
 
وی از سال 2009 تا 2011 سفیر انگلستان در ایران بود و همچنین در فوریه 2011 به عنوان نماینده ارشد غیر نظامیان در افغانستان از طرف ناتو انتخاب شد.
 
 
مذاکره‌کننده ارشد فرانسه  
 

"جکس آدیبرت" مدیر کل امور سیاسی و امنیتی وزارت امور خارجه فرانسه است.
 
وی در رابطه با مسئله هسته‌ای ایران و همچنین سایر مسائل امنیتی مرتبط با این کشور دارای سابقه است.


مذاکره کننده ارشد چين

 
"پنگ سن" Pang Sin مدیر کل گروه کنترل تسلیحات وزارت امور خارجه چین است.
 
سن در فعالیت‌های بین‌المللی وزارت امور خارجه چین مخصوصا در مسائل امنیتی مرتبط با این وزارتخانه سابقه پررنگی دارد.همچنین در سال 2000 به عنوان یکی از ناظران و بازرسان سازمان ملل در امور هسته‌ای فعالیت داشته است.
 

قدرت سايه 1+5 در مذاکرات 

 
"هلگا اشمید" Helga Schmid مشاور ارشد "یوشکا فیشر" وزیر امورخارجه اسبق آلمان است.
 
یکی از نکات قابل توجه درباره اشمید این است که رسانه‌ها از او به عنوان "قدرت در سایه"‌ی گروه ۱+۵ نام می‌برند.
 
وی در مقام معاونت "کاترین اشتون"، توانسته سیاست خارجی و امنیتی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا را هماهنگ‌تر و مستحکم‌تر کند.
 
بسیاری بر این باورند که اشتون توانایی لازم را برای پیشبرد مذاکرات ۱+۵ با ایران نداشته و در مقایسه با خاویر سولانا، مذاکره‌کننده قبلی اتحادیه اروپا بسیار ضعیف است و با توجه به این مسئله نقش اشمید بیشتر جلب توجه می‌کند.
 
 
مذاکره کننده آمريکايي 

 
"وندی شرمن" دیپلمات 63 ساله آمریکایی، هم‌اکنون به عنوان معاون وزیر امور‌خارجه آمریکا و سومین مقام ارشد این وزارتخانه مشغول به کار است.
 
 
اضافه می‌شود از شرمن به دلیل نقش چشمگیری که در مناقشات آمریکا و کره شمالی بر سر پرونده هسته‌ای این کشور ایفا کرده به عنوان "در باز‌کن" سیاست خارجی آمریکا یاد می‌شود.  
 
 
"محمد جواد ظریف" وزیر خارجه ایران و "کاترین اشتون" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ساعت 8 صبح امروز به وقت ژنو (10:30 به وقت تهران) بر سر میز صبحانه  گفتگو کردند. 

  ظریف پس از  صبحانه‌کاری با اشتون  در جمع خبرنگاران گفت: مذاکرات خوبی میان من و اشتون در صبحانه کاری صورت گرفت، من انتظار دارم مذاکرات جدی صورت گیرد و اگر همه طرف‌ها تمام تلاش خود را انجام دهند احتمال دستیابی به توافق وجود دارد.
 
وزیر خارجه ایران در ادامه افزود: امیدوارم مذاکرات را جدی بگیرند.


به گزارش خبرنگار اعزامی باشگاه خبرنگاران به ژنو، دور دوم مذاکرات ایران و گروه 1+5 ساعت 11:15 به وقت محلی در ژنو آغاز شد و راس ساعت 14:46 به وقت ایران به پایان رسید،

 
پس از پایان مذاکرات مایکل مان سخنگوی اشتون در مذاکرات هسته‌ای موضوعات مورد بحث در نشست امروز ایران و 1+5 تنها بررسی برنامه هسته‌ای ایران خواند و گفت: مذاکرات رو به پیشرفت است.


وی در پاسخ به سوال خبرنگاری از آمریکا که خواستار صحبت وی در مورد تیم فنی  شده بود و اینکه چه قدم‌هایی در این مورد برداشته شده و آیا هیچ مسائل علمی در این باره بحث شده و اینکه دیپلماسی در این باره به چه صورت است پاسخ داد: این سوال حساسی است که در مورد مسائل  فنی و کارشناسی آن بخواهیم بحث کنیم، چون نیازمند افراد متخصص در این زمینه است و ما نمی‌توانیم الآن راجع به این مسئله بگوییم و می‌دانیم که کارشناسان و تکنیسین‌ها دقیق‌تر می‌تواند در این مورد صحبت کنند.
 
وی تصریح کرد: ولی می‌دانیم که خانم کاترین اشتون و آقای ظریف در مورد این مسائل صحبت کردند و منتظر هستیم ببینیم مذاکرات به چه صورت خواهد بود.

 سید عباس عراقچی" مذاکره‌کننده ارشد تیم هسته‌ای کشورمان در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار اعزامی باشگاه خبرنگاران به ژنو در مورد سفر ظریف به ایتالیا گفت: به دلیل اهمیت جاری مذاکرات ایران و 1+5 سفر وزیر امور خارجه کشورمان به ایتالیا لغو شد.

وی در ادامه در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار باشگاه خبرنگاران مبنی بر اینکه به چه دلیل این سفر لغو شده است، خاطرنشان کرد: مذاکرات به قدری مهم بوده که همه چیز امکان دارد.

"سیدعباس عراقچی" مذاکره‌کننده ارشد ایران در ژنو در تشریح نشست امروز ایران و گروه ۱+۵ گفت: صبح امروز (پنجشنبه ۱۶ آبان ماه) دور جدید مذاکرات هسته‌ای را با کشورهای ۱+۵ آغاز کردیم و این در ادامه ژنو گذشته و جلسه کار‌شناسی در وین بود. 

وی افزود: ما در ژنو گذشته طرح خودمان را برای پیشرفت مذاکرات به آن‌ها ارائه کرده بودیم و آن‌ها استقبال کرده بودند و در جلسه وین نیز در این مورد بحث بیشتری شد و امروز با صراحت گفتم که چارچوب پیشنهادی ایران را می‌پذیرند.

عراقچی ادامه داد: چارچوبی که شامل سه مقوله  عمده است، بحث هدف مشترک و گام اول و گام آخر، و قرار شد در مذاکرات امروز و فردا وارد جزئیات این گام ها شویم و در خصوص جزئیات آنها به توافق برسیم.

معاون وزیر امورخارجه کشورمان اظهار داشت: هدف ما این است که در نهایت به یک متن مکتوب توافقنامه بین کشورهای ایران و 1+5 برسیم، ولی می‌توانم بگویم راه سخت و دشواری را پیش رو خواهیم داشت و ما الآن در یک مسیر واحد قرار گرفتیم ولی این مسیر مسیر آسانی نخواهد بود، اما قسمت مثبت اینجاست که هردو طرف و همه کشورهای 1+5 اعلام آمادگی کردند و جدیت خود را اعلام کردند که وارد گفتگوی محتوایی بشوند و بتوانند در جزئیات با ایران به توافق برسند. 

عراقچی در ادامه گفت: ما کار سختی را داریم تا در خصوص هدف مشترک به یک درک واحد و هدف واحد برسم، درخصوص گام پایانی و وضعیت پایانی باید در خصوص المنت های آن به تفاهم برسیم و همچنین در خصوص گام اول باید انجام بدهند تا ما بتوانیم به یک نتیجه برسیم.
 


وی افزود: این کار را در مذاکراتی که امروز و فردا داریم باید انجام بدهیم، به دلیل پیچیدگی مذاکرات و تنوع موضوعات و سختی که وجود دارد در یک جمع بزرگ تصمیم گرفتیم مذاکرات را به جمع های کوچکتر تقسیم کنیم لذا در ادامه مذاکرات در بعد ازظهر امروز (نیم ساعت دیگر به وقت ژنو) وارد مذاکرات دوجانبه با گروه 1+5 خواهیم شد.

عراقچی تصریح کرد: قرار است هر سه کشور اروپایی به اتفاق بیایند و یک مذاکره با این سه کشور داشته باشیم و مذاکره نیز با روسیه، چین و آمریکا به صورت جداگانه صورت خواهد گرفت؛ جمع بندی این مذاکرات دو جانبه و جمع بندی بحث‌هایی که در جلسه کارشناسی وین داشتیم قرار است در ساعت 6 بین آقای ظریف و خانم اشتون در یک جلسه محدود به بحث گذاشته شود تا جمع بندی کنیم و سعی کنیم به یک متن واحد نزدیک شویم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا در 48 ساعت آینده این موضوعات محقق خواهد شد یا خیر گفت: کار سختی را در پیش رو داریم، دیدگاه‌های هر دو طرف اختلافات جدی با هم دارد، نزدیک کردن این دیدگاه‌ها به هم‌دیگر کار آسانی نیست ولی تلاش ما این است، مهم است که هر دو طرف این اراده را دارند که دیدگاه‌های خودشان را به هم‌دیگر نزدیک کنند.
 
عراقچی افزود: از بعدازظهر کار خودمان را شروع می‌کنیم و بستگی دارد چقدر بتوانیم در این امر موفق باشیم.
 
مذاکره‌کننده ارشد تیم هسته‌ای کشورمان در ژنو در تشریح مثبت بودن مذاکرات ژنو گفت: مثبت بودن به این معنا که هر دو طرف جدی هستند و اراده لازم را به ورود به مذاکرات را دارند اما آیا مذاکرات به سمت خوب پیش می‌رود و آیا ما امیدوار هستیم به هم نزدیک شود زود است در این مورد قضاوت کنیم ولی مثبت بودن به این معنا که خوب پیش می‌رویم زود است ولی مثبت بودن به این معنا که اراده پیش رفتن را هر دو طرف دارند وجود دارد.
 
"عراقچی" اظهار داشت: اصل اول برای ما حفظ حقوق مردم ایران و احترام به این حقوق توسط طرفین است امیدواریم در جزئیات به این موضوع برسیم.
 
وی در خصوص مذاکره فردا نیز اظهار داشت: بستگی دارد در جلسه امروز به چه جمع‌بندی برسیم و معلوم می‌شضود فردا چگونه مذاکرات را ادامه بدهیم.
 
معاون وزیر امور خارجه در مورد احتمال حضور ظریف در مذاکرات فردا گفت: مذاکرات به دشت نزدیک، پیچیده و سخت شده و به همین دلیل آقای ظریف تصمیم گرفتند سفرشان به ایتالیا را لغو کنند، نحوه تصمیم گرفتن در خصوص ادامه مذاکرات لحظه‌ای است.
 
مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای تیم ایران در ژنو2 با اشاره به محتوای مذاکرات دو جانبه گفت: صرفا این مذاکرات در خصوص موضوعات هسته‌ای است و همان بحث‌هایی که در مذاکره 5+1 انجام می‌شود به صورت جزئی‌تر در مذاکرات دو جانبه انجام خواهد شد و ما هیچ دستور کار دیگری در این رابطه نخواهیم داشت.



بنابراین باید منتظر نتیجه نهایی این دور از مذاکرات باشیم که آیا به نتیجه خواهد رسید یا سیاق قبلی خود را در پیش خواهد گرفت؟


انتهای‌ پیام/