کوشکی : پز دموکراسی دادن کار سختی نیست/ میرعلایی: سینمای ما بدون حضور در جشنواره های خارجی پیشرفتی ندارد/ شیخ طادی: جای علوم انسانی در مدیریت سینما خالی است

در ادامه کوشکی گفت: من به صحبت های مسئولان سابق، فعلی و آینده اشاره می کنم و می گویم گاهی برخی از دوستان مباحثی را مطرح می کنند که فکر می کنند با این حرف ها می توانند رای هنرمندان را جلب کنند و جالب اینکه بعدا حرف های خودشان را فراموش می کنند باید بگویم که مردم این تناقض ها را می بینند باید توقع دارند که مردم این اتفاقات را ببینند که مردم به سینما روند.

وی ادامه داد: رئیس جمهور در بخشی از سخنان خود گفته سینما باید امید را تلفیق کند  اما در جشنواره فیلم فجر امسال به جز چند کار دفاع مقدسی خوب سایر فیلم ها بدترین تصویر از ایران را ارئه می دادند و جالب تر اینکه تاج سر جشنواره سی و دوم هم شدند در حالی که می شد به آنها جایزه نداد روی حرف من با جنتی، ایوبی و وزیر و دولتی است که امید را می خواهند اما در عمل جنتی سینمایی را تحویل داده که به جز ناامیدی چیزی را به مردم نداده است البته انتقادهای من به دولت فعلی نیست زیرا در دولت قبلی شاهد این بودیم که 7 میلیارد تومان صرف ساخت فیلم "لاله" شد که نقطه مقابل سبک زندگی دینی بود در حالی که در جامعه ما همواره به سبک زندگی دینی تاکید می شود اما شاهد این هستیم که با لجاجت کودکانه 7 میلیارد تومان صرف ساخت این فیلم شد.

کوشکی تصریح کرد: انتقاد دیگر من به فیلم " استرداد" است که فیلمی فاخر شناخته شد اما باید به عنوان یک کارشناس باید به مردمی که این فیلم را ندیدند احسنت بگویم زیرا در غیر این صورت به راستی از آنها ناامید می شدم.

این منتقد اظهار داشت: ایوبی در بخشی از سخنانش می گفت سینما باید دانشگاه باشد من خطاب به او می گویم در جشنواره فیلم فجر امسال حدود 63 مورد از فیلم ها دیدم که رکیک ترین فحش ها در آنها به کار رفته بود البته این موضوع را باید بگویم که هر منتقدی به دولت تدبیر و امید می خواست به جشنواره برود اجازه ورود انها را به کاخ جشنواره را ندادند.

وی ادامه داد: توهین های رکیک موجود در این فیلم ها به طوری بود که حتی آدم های معمولی نیز آنها الفاظ را به کار نمی برنند و اگر این توهین ها را از آن فیلم سانسور کنیم چیزی از آن فیلم باقی نمی مانند، آن وقت چگونه باید بگوییم مردم به این دانشگاه بروند که چه ببینند این فیلم ها اهانت به ملیت آنها است و به آنها توهین شده است البته این درحالی است که کار خوبی مثل اثر پرویز شیخ طادی دیده نشد در حالی که این فیلم، فیلمی خانوادگی بود که مسئولان آن را کنار گذاشتند.

 در ادامه پرویز شیخ طادی گفت: دولت جدید تنها 6 ماه است به روی کار آمده و نباید توقع داشت که یک دفعه کل سینما را آباد کند و حداقل یک سال باید به انتظار نشست و به آنها کمک کرد زیرا این دولت با شعار امید و رفع اختلافات روی کار آمده.

وی ادامه داد: هنوز معتقدم جای علوم انسانی در مدیریت سینما خالی است و جای جامعه شناس و فقه و فلسفه در دفاتر تولید فیلم خالی است بسیاری از فیلم های ما با این مشکل روبه رو هستند که نسبت به مسئوله اجتماعی رویکرد کارشناسانه ندارند، باید آگاه باشیم و در آن حوزه آگاهی های بیشتری کسب کنیم.
 

وی در بیان مثالی برای صحبت خود گفت: میز فرهنگ یک مدیریت 20 ساله می‌خواهد. باید دور این میز علاوه بر سینماگران، کارشناسان خبره و اساتید دانشگاه بنشینند. آن‌ها رویکرد به مسائل را برای ما واضح می‌کنند. روزهای زندگی با نگاه یک کارشناس علوم اجتماعی ساخته شد. این استاد به من می‌گفتند درست است که شما با نگاه به انبوه فیلم‌های خیانت و بی‌وفایی‌ها دارید فیلم می‌سازید اما شما از این وقایع فقط فیلم ساختید و آن‌ها را فقط بیان کردید. هشدار شما قبل از خطر نبود. فیلم شما بیم تنها بود و باعث ترس از ازدواج شد. شما برای اینکه این عیب‌ها رخ ندهد این فیلم را ساختید که تبعات دیگری داشت. جای علوم انسانی و علمای علوم ما از این دست خالی در سینمای ما است.

شیخ طادی با بیان اینکه مطلب بعدی بحث فرم است، گفت: ما یک موضوع اجتماعی را به صورت مونولوگ روی پرده می‌بریم و دیالوگی برقرار نمی‌شود. درگیری و همذات پنداری بین مخاطب و سینما صورت نمی‌گیرد.

بنابراین گزارش، کوشکی با اشاره به اینکه برخی ادعا می‌کنند که سینما از سبد فرهنگی مردم خارج شده است، گفت: شما اگر تیراژ کتابها را ببینید و آن را با کتابهایی مانند خاکهای نرم کوشک که به موضوع زندگی شهید برونسی اشاره دارد مقایسه کنید می‌بینید که این کتاب با وجود آنکه نگارش ساده‌ای دارد و برای بخش خصوصی هم است مورد استقبال مردم قرار گرفته است به گونه‌ای که 500 هزار نسخه از این کتاب فروش رفته است. با توجه به این نگاه که شاخص‌ترین کتاب مرتبط با اعتقادات مردم است می‌توانیم در این مورد بهتر نگاه کنیم.

میرعلایی در ادامه گفت: سینما آنچنان هم که شما در تیزری از برنامه نشان دادید آنچنان هم فاجعه‌آمیز نشده است. آنگونه که آقای کوشکی گفته است سینما آنقدر هم بدبخت و بیچاره نشده است. کوشکی در این جای مناظره وارد بحث شد و گفت من این‌گونه نگفتم. من گفتم برخی از سینما‌گران اصرار دارند که جامعه ما را بدبخت نشان دهند.

وی افزود: شما گفتید که فیلم‌های سینمایی ما به گونه‌ای ساخته شدند که فضای جامعه را سیاه نشان می‌دهند و این نقد از سوی کسانی که فیلم را ندیده‌اند مطرح می‌شود. شما در اینجا دارید افرادی را تشویق می‌کنید که فیلم استرداد را ندیده‌ به نقد آن بپردازند.

کوشکی عنوان کرد : بله که من تشویق می‌کنم چون استرداد هم اغلاط تاریخی دارد و هم تقویت حکومت پهلوی است و خلاف جهت‌گیری  انقلاب ساخته شده است. بنده به نوبه خودم تریبون کوچکی برای صحبت دارم و مردم تشویق کردم که فیلم روزهای زندگی را ببینند و از آن طرف هم تشویق می‌کنم که فیلم‌هایی که اغلاط تاریخی دارند را نگاه نکنند.

میرعلایی دوباره وارد بحث شد و گفت: هنرمند فیلم‌های متفاوتی را خواهند ساخت ما در سال انواع و اقسام فیلم‌ها را باید داشته باشیم البته من نمی‌گویم که اجازه دهیم هر فیلمی ساخته شود. ولی فیلمی که ساخته شده است باید دیده شود.

وی در ادامه گفت: من در اینجا لازم است که بگویم تمام کسانی که فیلم را ندیده قضاوت می‌کنند این کار از لحاظ شرعی و هرگونه دیگری که می‌خواهند بدانند، غلط است. در مورد فیلم لاله که هنوز هیچ کسی ندیده شروع به نقد کردن آن کرده این روند صحیح نیست. شما در مورد فیلم لاله صحبت نکنید و بگذارید فیلم بیاید و بعد از اینکه به نمایش درآمد صحبت کنید.

کوشکی به میان صحبت‌‌های او رفت و گفت اتفاقا در مورد فیلم لاله پیش از ساخت باید صحبت کرد داستان فیلم از مریخ که نیامده است. وزارت ارشاد چرا می‌خواهد داستان یک خانم را بسازد. چرا سراغ سوژه‌هایی چون فیلم «شیار 143» نرود.

میرعلائی در پاسخ کوشکی اظهار داشت: لازم است که من بگویم بودجه شیار 143 هم در دوره وزارت آقای حسینی ساخته شده است.

که کوشکی در جواب گفت ولی 7 میلیارد بودجه نگرفت و شیار در این حد نگرفت.

میرعلائی در پاسخ به وی اینگونه بیان کرد: فیلمنامه تعیین می‌کند که چه مقدار بودجه به فیلم اختصاص پیدا کند اگر قرار است که استانداردسازی سینما را در کشور بیاوریم باید آزمون و خطا داشته باشیم و فیلم‌هایی چون استرداد هم ساخته شود. استرداد فیلمی بود که سال گذشته از سوی داورها جایزه گرفت ولی اشکالاتی بر هم آن گرفته شد.

وی در ادامه افزود: فیلم راه آبی ابریشم هم در دوره قبل از مدیریت ما ساخته شد و همین اشکالاتی که به فیلم استرداد گرفتند به آن هم وارد بود ولی به خاطر استانداردسازی سینمای ایران لازم است این فیلم‌ها ساخته شود. اگر با این نیت نگاه کنیم فیلم «چ» را هم نباید ساخت.

مدیرعامل سابق سازمان سینمایی فارابی در ادامه گفت: اگر می‌خواهیم فیلمنامه سینمایی در کشور ساخته شود باید اجازه دهیم این فیلم‌سازی قدرت بگیرد. اگر هنرمند به دنبال این نباشد که مخاطب چه می‌خواهد خیانت کرده است. هنرمند باید تشخیص دهد که جامعه چه چیزی را نیاز دارد و آن را بسازد.

میرعلایی با اشاره به اینکه لازم است بودجه را در سینما اینطور مشخص کنیم که در کجا هزینه می‌شود، اضافه کرد: اگر سینما نیاز جامعه ماست ما چرا در برابر 400، 500 فیلم‌سازی که داریم، در مقابل ساخت تنها 100 فیلم در سال را داریم که با هم همخوانی ندارد. این مسئله مشکلات صنفی و اجتماعی را به همراه می‌آورد.

وی در ادامه بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به سفر خود به کشور فرانسه و دیدن مشکلات سینمایی این کشور گفت: در هر جای دنیا با چنین مشکلاتی هم مواجه هستیم که سالن‌ها از تماشاچی کمی برخوردار بود.

او با اشاره به پیشنهاد آمریکایی‌ها به یک فیلمساز برای ساخت فیلم مولانا گفت: ما در کشور خود با اقیانوس بیکرانی از سوژه و موضوع سر و کار داریم که باید از سینماگران حمایت کنیم و سالن‌های سینما را با یک مهندسی معکوس از تماشاچیان پر کنیم.

وی در ادامه گفت: در دولت قبل رئیس جمهور اعلام کرده بود که وزارتخانه‌ها موظف هستند در سبد رفاعیات پرسنل خود دیدن فیلم در سینما را قرار دهند ولی وزاری مختلف به این پیشنهاد اهمیتی ندادند. به نظر ما باید بخش خصوصی را فعال کنیم تا از سینما حمایت کند.

کوشکی تصریح کرد: منظور شما این است که خانواده‌ها بروند سینما و فیلم‌هایی با مضامین غیراخلاقی را نگاه کنند تا از سینما حمایت شود.

میرعلایی گفت: ارشاد به هیچ عنوان اجازه اکران چنین فیلم‌هایی را نخواهد داد.

کوشکی در پاسخ گفت: اینگونه هم نیست، ارشاد امسال فیلمی را در 6 مورد نامزد کرد که با همین مضامین غیراخلاقی بود.

میرعلایی گفت: نه. منظور من این است که فیلم‌هایی که مضامین بد و مشکلات سیاسی دارد را اکران نخواهیم کرد.

کوشکی گفت: در دوره‌های قبل هم ما شاهد بودیم که فیلم‌های این‌چنینی اکران شدند اگر بنا باشد ما به امید وزارت ارشاد بنشینیم ما پیش از این هم شاهد بودیم که دولت سابق به 13 فیلمی که آنقدر مشکل دارند که من شرم می‌کنم داستان یک خطی آن را هم بگویم اجازه اکران داد. در دولت آقای احمدی‌نژاد به فیلم‌هایی جایزه دادند که اخلاق هم اجازه نمی‌دهد من خلاصه آن داستان‌ها را بگویم بعد شما می‌گویید که مردم این فیلم‌ها را ببینند.

وی در ادامه با اشاره به فیلم مونا زندی که در زمان وزارت ارشاد صفارهرندی ساخته شده بود، گفت: این فیلم به مضمون خیانت می‌پردازد و از دستان وزیر ارشاد در آن سال جایزه گرفت. این‌ها همه دلایلی است که ما نمی‌توانیم به امید ارشاد بنشینیم.

احمدمیرعلایی گفت: نباید در انتظار اقدامات ارشاد بنشینیم. این کار غلط است و انتظار جناب کوشکی از سینمای ایران بسیار زیاد است. برعکس  فیلم‌هایی که نسبتاً فروش کردند و فروش خوبی را داشته‌اند.

به گفته این تهیه کننده فیلم جیرانی برای قشر خاصی از جامعه بود که براساس دغدغه آنها تولید شده. او گفت: اگر سینماگر نتواند دغدغه‌های خود را تولید کند حاصلی ندارد. من از این فیلم دفاع نمی‌کنم بلکه نویسنده و تهیه کننده آن براساس دغدغه خود بخشی از معضل جامعه را به نمایش گذاشته است.

محمدصادق کوشکی در ادامه گفت: ما توقع داریم که خانواده ایرانی امثال فیلم‌های فریدون جیرانی را ببینند که به این سمت نروند و برای خود ارزش قائل هستند. اگر به وزارت ارشاد در خصوص روند صدور مجوز ساخت فیلم‌ها نگاه کنیم ما باید با کمال تاسف به مردم بگوییم که خودتان فیلم‌ها را ممیزی کنید.

وی افزود: امام علی (ع) می‌فرماید که حکومت 4 رکن اساسی دارد تعلیم، تربیت ، آموزش، امنیت و معاش که ما باید این 4 رکن را در جامعه نهادینه کنیم.

کوشکی اضافه کرد: سینما، ابزار تعلیم و تربیت می‌تواند باشد اگر فیلم‌های آژانس شیشه‌ای و شیار 143 و روزهای زندگی در آن ساخته شود.

در ادامه برنامه سوالات مخاطبان از مهمانان مناظره پرسیده‌ شد و محمدصادق کوشکی منتقد سینما در پاسخ به اینکه آیا دولت باید برای سینما هزینه‌های مالی بدهد یا خیر گفت: اگر به فرمایش امام علی(ع) که بر مبنای تعلیم و تربیت بود، درست توجه شود می‌توانیم علاوه‌ بر تولید، بازتولید دوباره داشته‌ باشیم و برای مرزهای خارج از کشور  آثاری را نیز تولید کنیم.

شیخ‌طادی در خصوص این سوال که چرا کارگردانان ارزشی آثار بسیار کمی تولید می‌کنند، توضیح داد: امکانات تولید فیلم در سینمای امروز فراهم نمی‌شود و فضای سینما به گونه‌ای شده که به سمت ارزان و آسان‌سازی می‌رود.

کوشکی در پاسخ به حرکت سینمای ایران به سوی یک بعد و اینکه اگر قرار است فقط این فیلم‌ها ساخته شود، مابقی موضوعات چه می‌شود؟ افزود: فرض کنید زمانی‌فیلم شهرموش‌ها پرفروش‌ترین فیلم در دهه 60 سینمای ایران بوده‌است. ما به امثال فیلم‌هایی مانند شهرموش‌ها، روزهای زندگی و شیار 143 در جامعه امروز بیشتر نیاز داریم و این‌ها نمونه‌هایی است برای اینکه اگر قرار است در ژانرهای دیگر هم فیلمی ساخته شود، به گونه‌ای ساخته شود که با فرهنگ مردم ایران همخوانی داشته باشد. فیلم‌هایی را می‌خواهیم که در چارچوب قواعد و ضوابط جامعه و سینما تولید شود.

شرکت‌کننده‌ای در خصوص بودجه فیلم لاله از بنیاد سینمایی فارابی سوال کرد و اعلایی گفت: فیلم‌نامه لاله دوبار بازنویسی شد که ما هردوبار آن را رد کردیم. معاونت سینمایی وقت یعنی جواد شمقدری تولید این فیلم را به سینمای مستند و تجربی ارائه کرد و پشت آن ایستاد تا فیلم سینمایی لاله تولید شود.

کوشکی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر در قرآن داستان‌هایی با موضوع قوم لوط برای عبرت وجود دارد، پس چرا می‌گویید فیلم‌هایی که درباره این مسائل هشدار می‌دهد نباید باشد، با بیان اینکه داستان قوم لوط و یا داستان یوسف و زلیخا به طور کامل در قرآن نیامده است و فقط به آن اشاره شده است و اصل ماجرا برای جلوگیری از حرمت‌شکنی باز نشده است، خاطرنشان کرد: نکته اینجاست که قرآن تفاوت‌ها را بیان می‌کند که این با سینمای ما فرق دارد. سینما منبر نیست و نمی‌توان هرچیزی را در جامعه ترویج کرد. فیلم که خوراک فکری مردم جامعه است باید در چارچوب استانداردهای آن تولید شود و فکر مردم ارزش دارد و نباید هر خوراکی وارد آن شود. با رعایت این حرمت‌ها چگونه می‌توانید فیلم بسازید.؟ آیا می‌توانید به گونه‌ای بسازید که به بهانه عبرت آسیب آن بیشتر نشود؟

وی افزود: اگر در جامعه ایران نظرسنجی صورت بگیرد که چند پدر حاضر است این داستان‌ها را برای فرزندان خود نقل کند، می‌تواند این رویکرد بهترین شاخص برای دوستانی باشد که مجوز فیلم‌ها را صادر می‌کنند.

شیخ‌طادی در پاسخ به اینکه چرا پس از صدور مجوز تولید و ساخت فیلم‌های سینمایی با چنین هجمه انتقاداتی مواجه می‌شویم، گفت: حوزه سینما جنجال برانگیز و جذاب است که من معتقدم خیلی از فیلم‌ها باید ساخته شوند و باید مراقبت کنیم که برای کدام یک از اقشار جامعه تولید شده و باید آن را بپذیریم.

وی افزود: علاوه بر هزینه‌های مالی هزینه‌های روحی و فکری افراد جامعه نیز باید در تولید آثار سینمایی در نظر گرفته شود.

کوشکی در پاسخ به این‌که کدام فیلم‌ با بودجه بیت‌المال را می‌توانیم نام ببریم که تولید شده و ارزش آثار فاخر را دارد، توضیح داد: فیلم "چ" ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا درباره دو روز از زندگی شهید چمران فیلم فاخری است که بودجه دولتی را به درستی هزینه کرده‌ است محتوای فیلم و جهت‌گیری آن به گونه‌ای است که می‌تواند سال‌ها پرچم آن را بالا بگیریم و ایرانی با دیدن آن فیلم به خود افتخار کند.

وی افزود:  من معتقدم که مردم باید همه فیلم‌ها را به شرط اینکه اصول اسلامی و اخلاقی را رعایت می‌کنند ببینند.

کوشکی اضافه کرد: در این کشور بیش از 250 هزار شهید داریم که در سینمای ایران کمتر به آن توجه شده ‌است.در سینمای مستند فیلمی وجود داشته است که همسر شهیدی 4 فرزند خود را تربیت کرده و به درجات علمی بالایی رساند و مدیریت فرهنگی استان را در دست گرفت. آیا این موضوع جزیی از بطن جامعه نبوده و نمی‌توان از آن  فیلم ساخت؟ آیا 250 هزار مادر شهید  تنها باید سهم‌شان از سینما فیلم شیار 143 نرگس آبیار باشد.

شیخ‌طادی در خصوص فیلم "من مادر هستم" فریدون جیرانی گفت: این فیلم شامل قشری از جامعه می‌شود که با آن درگیر بوده‌اند و فیلم‌ساز دغدغه خود را به نمایش گذاشته است.باید اکران‌ فیلم‌ها کنترل شود که این کار باید توسط خود مردم صورت بگیرد.

پرویز شیخ‌طادی در جمع بندی سخنان خود این‌گونه گفت: سینما به عنوان یک صنعت استراتژیک می‌تواند پولساز باشد و یا اینکه هزینه‌بر و پرجنجال باشد.

وی با اشاره به شعار دولت در زمینه حمایت از فیلم‌های پرامید و پرنشاط گفت: دولت می‌تواند با نگاه به همین شعار محصولات سینمای ایران را ببیند و بعد از یک سال نگاه کند چگونه به این شعار عمل شده است. دولت لازم است که همه وزارتخانه‌ها را با موضوع سینما درگیر کند تا به سینما بعنوان یک ارزش افزوده برای کشور نگاه شود.

این کارگردان سینمایی در پایان سخنان خود گفت: همه فیلمسازان دلسوز جامعه هستند اگر می‌بینید حال فیلمی خوب نیست بخاطر این است که حال خود فیلمساز خوب نیست. برخی از فیلمسازها تریبونی برای اظهارنظر ندارند، روزنامه ندارند وبرای همین هست که گاهی می‌بینیم که در پرده سینما بیانیه‌ای صادر می‌کنند.

در ادامه برنامه مناظره کوشکی در جمع‌بندی صحبت‌های خود با اشاره به صحبت‌های رئیس جمهور مبنی بر حمایت از سینمای پرامید و بانشاط گفت: ما با نگاهی به فیلم‌های سی‌و دومین جشنواره فیلم فجر خواهیم دید کدام فیلم‌ها امیدبخش‌تر بودند. مردم با رأی خود به فیلم "شیار 143" توانستند نظر خود را بدهند. نظر خود را نسبت به فیلمی پرنشاط بدهند و فیلم چ را که به عنوان اینکه غرور ملی را تقویت می‌کند انتخاب کردند.

کوشکی در ادامه به دولت جدید پیشنهاد داد که برای بهتر دیده شدن فیلم "چ" و "شیار 143" دولت بن فرهنگی نیم بها به مردم بدهد تا این دو فیلم که در راستای شعار فرهنگی رئیس‌جمهور هستند بهتر دیده شوند. با دادن بن تمام بها هم موافق نیستم چرا که بی‌احترامی به هنر فیلمساز نباشد.

در پایان میرعلایی هم در جمع بندی صحبت‌های خود ضمن حمایت از پیشنهاد کوشکی گفت: مدیریت اکران را باید به درستی انجام دهیم اگر فیلم‌های خوب در سینما دیده شوند و به تشخیص مردم انتخاب شوند فیلم‌ساز هم براساس سلیقه مردم فیلم خواهد ساخت.

میرعلایی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: لازم است یادآوری کنم فیلمهای "شیار 143" و فیلم "چ" که در این برنامه به آن اشاره شد از جمله فیلم‌هایی هستند که با حمایت وزیر ارشاد سابق و آقای شمقدری ساخته شده است.

شایان ذکر است، براساس نظرسنجی این برنامه، توجه به تولید فیلم‌نامه و نوآوری در سوژه‌ها 52 درصد، کنترل فیلم‌های سطحی و مبتذل 25 درصد، حمایت از فیلم‌های فرهنگی 14 درصد و مدیریت اکران 7 درصد اعلام شد.