امروز در تاریخ؛

از شکل‌گیری ساواک تا قتل عام معروف "هارْلِم" در هلند

مرگ "محمدعلی شاه" پادشاه مستبدِ قاجار، شکل‌گیری ساواک، وقوع قتل عام معروف "هارْلِم" در هلند، پایان گلوله باران شهر غزه توسط صهیونیست‌ها و ... از مهم‌ترین رخدادهای تاریخی امروز است.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 16 فروردین 1393 خورشیدی برابر با 4 جمادی الثانی 1435 هجری و 5 آوریل 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

مرگ "محمدعلی شاه" پادشاه مستبدِ قاجار (1303 ش)
محمدعلی شاه قاجار در سال 1249 ش در تبریز به دنیا آمد و پس از فراگیری مقداری از تحصیلات، در 17 سالگی اولین شغل دولتی را به او سپردند. او پس از روی کارآمدن مظفرالدین شاه، به ولیعهدی انتخاب شد و در این زمان علاوه بر ولایت آذربایجان، به هنگام سفر پدرش به فرنگ، متکفل امور مملکت بود. وی هر چند پس از آن که پدرش فرمان مشروطه و قانون مشروطیت را امضا کرد، خود نیز آن را تأیید نمود ولی پس از به دست گرفتن قدرت از در مخالفت با مشروطه‌طلبان درآمد و مشکلات فراوانی را برای مملکت به وجود آورد.

عاقبت در تیرماه 1287 ش، مجلس شورای ملی را به توپ بست و از این زمان دوران استبداد صغیر آغاز شد. این عمل شاهِ قاجار با واکنش تند مشروطه‌خواهان در سراسر کشور مواجه شد تا این که آنان تهران را به تصرف خود در آورده و او را از سلطنت خلع کردند. از این رو وی به سفارت روس پناهنده شد و پس از چندی ایران را ترک کرد. محمدعلی میرزا پس از خروج از ایران، مدتی در روسیه، عثمانی و اروپا ساکن شد. تا اینکه پس از سال‌ها دوری از وطن و سرگردانی، در 16 فروردین سال 1303 ش، در 54 سالگی در اروپا درگذشت.

رحلت آیت اللَّه "میرزا محمد علی مدرس خیابانی" (1333 ش)
آیت‌اللَّه میرزا محمد علی مدرس خیابانی در حدود سال 1257 ش در تبریز به دنیا آمد. وی پس از پشت سرگذاشتن دروس مقدماتی، به درس خارج فقه و اصول حضرات آیات میرزا ابوالحسن انگجی و میرزا صادق مجتهد تبریزی، راه یافت و از عالمانی همچون سیدصدرالدین صدر و محمدعلی شاه‌آبادی، اجازه اجتهاد و از شیخ محمدحسین آل کاشف الغطاء و شیخ آقابزرگ تهرانی اجازه روایت گرفت. مدرس خیابانی در اواخر عمر به مدت دوازده سال در مدرسه سپهسالار تهران به بحث و تألیف و تحقیق پرداخت و آثاری بسیار ارزنده به وجود آورد. مهم‌ترین اثر این محقق فرزانه، کتاب ریحانة الادب در 8 جلد است که به شرح حال بیش از پنج هزار تن از علما و فضلا می‌پردازد. همچنین قاموس المعارف و نیز فرهنگ نوبهار حاوی 19 هزار لغت و واژه فارسی و همچنین فرهنگ بهارستان شامل 55 هزار لغت مفرد و مرکب، از دیگر آثار اوست. آیت‌اللَّه مدرس خیابانی تبریزی سرانجام در شانزدهم فروردین سال 1333 ش برابر با اول رجب 1373 ق در 76 سالگی درگذشت و در تبریز به خاک سپرده شد.

استعفای سرلشکر "فضل اللَّه زاهدی" عامل کودتای 28 مرداد از نخست وزیری (1334 ش)
سرلشگر فضل اللَّه زاهدی از ابتدای کودتای سوم اسفند 1299 ش، با رضاخان میرپنج همراه بود و در کنار او سمت‌های مختلف را کسب کرد. وی در دوران اول حکومت محمدرضا پهلوی نیز به مناصبی دست یافت که آخرین آنها پست وزارت کشور در کابینه دکتر مصدق بود. با این حال وی به عنوان بهترین مهره و گزینه، مامور اجرای کودتا علیه مصدق در 28 مرداد 1332 شد. با سقوط مصدق و بازگشت محمدرضا پهلوی به کشور و تثبیت رژیم پهلوی، سرلشگر زاهدی به عنوان پاداش، سمتِ نخست‌وزیری را برعهده گرفت. ولی از آنجا که در این جایگاه، برای خود مقام و پایگاه خاصی قائل شده بود، پس از حدود بیست ماه از صدارت، به اصرار شاه و بر اساس توافق آمریکا، از ریاست دولت کناره گرفت و همان روز به عنوان ریاست نمایندگی دائم ایران در دفتر اروپایی سازمان ملل در ژنو منصوب گردید و تا هنگام مرگ در سال 1348، عهده‌دار این سمت بود.

لی سی ین نی ین نایب نخست وزیر جمهوری خلق چین وارد تهران شد (1354 ش)

پزشک قانونی اعلام کرد در سال گذشته 1322 نفر در تهران در اثر تصادف با اتومبیل کشته شده اند (1355 ش)

شکل‌گیری سازمان اطلاعات و امنیت کشور پس از روی کار آمدن دولت اقبال (1335 ش)
سازمان اطلاعات و امنیت کشور معروف به ساواک، یک روز پس از انتخاب دکتر منوچهر اقبال به نخست وزیری، به دستور وی، دست به کار شد. رییس ساواک که از طرف شاه انتخاب می‌شد، به عنوان معاون نخست وزیر فعالیت می‌کرد و دارای اختیارات وسیع امنیتی و اطلاعاتی بود. ساواک ظاهراً از بدنه اصلی ارتش و پلیس جدا شد ولی بعدها به اندازه‌ای وسعت پیدا کرد که کنترل ارتش و پلیس هم با آن بود. در تشکیل ساواک، آمریکا و رژیم صهیونیستی مداخله تام داشتند و بنیانگذار آن در حقیقت دولت آمریکا بود و تمام برنامه‌های آن با نظارت آمریکا انجام می‌شد.

ساواک در طول فعالیت خود با شدت و خشونت به سرکوبی مخالفان می‌پرداخت تا جایی که تدریجاً این سازمان بر تمام وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌های دولتی مسلط شد و هرگونه استخدام و انتصابی باید با موافقت آنجا صورت می‌گرفت. ساواک در طی سال‌ها، معترضین به رژیم را به بدترین وجهی تحت شکنجه قرار می‌داد و از هیچ کس جز شاه، اطاعت نمی‌کرد. این سازمان مخوف سرانجام در اقدامی عوام فریبانه برای آرام ساختن مردم توسط بختیار در روزهای پایانی عمر رژیم، منحل شد. همچنین پس از انقلاب، برخی رهبران اصلی آن از جمله ارتشبد نصیری، رییس ساواک به حکم دادگاه انقلاب تیرباران شدند.

عزیمت "شاه طهماسب اول صفوی" به جنگ سلطان سلیمان عثمانی (955 ق)

وقوع قتل عام معروف "هارْلِم" در هلند (1585 م)
در پنجم آوریل 1585 م قتل عام معروف به "هارلم "در شهری به همین نام در هلند که مرکز استقلال‌طلبان این کشور بود، انجام شد. اسپانیا به منظور تحکیم سلطه خویش بر سرزمین هلند، دست به کشتارهای وسیعی در این کشور زد که فاجعه بارترین آنها، قتل عام هارلم بود. در این روز شهر تاریخی هارلم به دست اسپانیایی‌ها افتاد و در جریان آن، حدود شش هزار نفر از آزادی خواهان و استقلال‌طلبان هلندی جان خود را از دست دادند. با این حال، در 1609 م، هلند از سلطه اسپانیا رهایی یافت و استقلال خود را به دست آورد.

پایان جنگ نیروی دریایی هلند و انگلیس (1654 م)
جنگ‌های انگلیس و هلند معمولاً برسر تصرف سرزمین‌ها و یا به دلیل بروز اختلافات سیاسی و مذهبی بود. اما در سال 1652، جنگی میان دو کشور به وقوع پیوست که ریشه در رقابت‌های تجاری و اقتصادی داشت. چرا که هر یک از این دو کشور از موفقیت تجارتی طرف دیگر خشمناک بودند. از این رو به دنبال بهانه‌ای بودند تا دیگری را از صحنه حذف نمایند. در نهایت، جنگ هنگامی آغاز شد که در 23 مارس 1652 م، ناوگانی از هلند در حال تردد در آب‌های انگلیس نسبت به کشتی‌های انگلیسی ادای احترام نکرد و به این بهانه جنگی دیگر آغاز شد که سه مرحله به طول انجامید. دو کشور قدرت‌مند اروپایی قرن هفدهم درصدد حذف نفوذ دیگری در دریای مانش، دریای شمال، اقیانوس اطلس و هند شرقی بودند. این جنگ‌ها هر بار طی قراردادهایی به پایان می‌رسید اما پس از مدتی، بار دیگر شعله‌ور می‌شد. در سومین مرحله جنگ دریایی، هلندی‌ها، انگلیس را مجبور به پذیرش صلح نمودند که این قرارداد در 5 آوریل 1654 م به امضا رسید و آتش‌بس اعلام گردید.

اعدام "ژرژ دانتون" یکی از رهبران انقلاب فرانسه (1794 م)
ژرژ ژاک دانتون در 25 اوت 1759 م در فرانسه به دنیا آمد. وی قبل از وقوع انقلابِ کبیر فرانسه، فعالیت‌های سیاسی خود را آغاز کرد و با اتخاذ مواضع ضد حکومت سلطنتی، مورد توجه انقلابیون این کشور قرار گرفت. دانتون اعتقاد داشت که شاه و درباریان را باید زندانی کرد که این امر مخالفت گروه‌های تندرو را که معتقد به اعدام شاه بودند، برانگیخت. دانتون در جریان انقلاب فرانسه، در روز دهم اوت 1792 م در راس گروهی از انقلابیون مسلح، به محل اقامت خانواده سلطنتی حمله برد و در صدد دستگیری لویی شانزدهم برآمد. او در دوران انقلاب فرانسه مشاغل مهمی یافت و در شمار سران انقلاب جای گرفت. دانتون پس از پیروزی انقلاب، مدیر اصلی دفاع ملی در فرانسه و کارگردان محاکمات انقلابی بود که سیاستی خشن را تعقیب می‌کرد و ترور را وسیله‌ای موقت برای حکومت می‌دانست. با این حال پس از چندی بین دانتون و روبسپیر رئیس کنوانسیون و یکی از رهبران عمده انقلاب فرانسه اختلاف نظر روی داد و به جدایی آن دو انجامید. پس از مدت کوتاهی، روبسپیر حتی به دانتون به عنوان دوست نزدیک و همکار قدیمی خود هم رحم نکرد و دادگاه انقلابی پاریس در یک جلسه کوتاه، حکم اعدام او چند تن از پیروان وی را که به دانتونیست معروف شده بودند صادر کرد. در پنجم آوریل 1794 م، در 35 سالگی به تیغ گیوتین سپرده شد و جان داد. با این حال، دوران حکومت روبسپیر دوام چندانی نیافت و کمتر از چهار ماه بعد سر روبسپیر نیز زیر تیغ گیوتین از تن جدا شد.

امضای معاهده "بال" بین دولت‌های اروپایی (1795 م)
در 5 آوریل 1795 م، معاهده بال در شهری به همین نام در کشور سوئیس، میان جمهوری فرانسه و دولت‌های پروس، اسپانیا و هلند به امضا رسید. به موجب این معاهده، دولت‌های هلند، اسپانیا و پروس که در جنگ با سپاهیان فرانسه شکست خورده بودند، متعهد شدند که در امور داخلی فرانسه دخالت نکنند. هم‌چنین بر اساس معاهده بال، بلژیک و اراضی ساحل چپ رود رِن به فرانسه واگذار گردید.

پایان گلوله باران شهر غزه توسط صهیونیست‌ها (1956 م)
نظامیان رژیم صهیونیستی از روز چهارم آوریل 1956 م، زنان، کودکان و سالخوردگان را در شهر غزّه، زیر آتش شدید گلوله‌های خمپاره قرار دادند و در مدت دو روز، 56 تن از آنها را به خاک و خون کشیده و سی نفر دیگر را زخمی کردند.

در برابر این جنایت رژیم صهیونیستی که تا فردای آن روز در 5 آوریل 1956 م به طول انجامید، غرب و مجامع بین المللیِ دفاع از حقوق بشر، مانند سایر موارد مشابه، واکنشی نشان ندادند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار