در تحقیقی که از سوی این گروه وابسته به دانشکده معماری دانشگاه یزد بر روی نحوه ساخت و ویژگی های معماری بادگیر انجام گرفته مشخص شد ، مساحت زیربنای خانه، مساحت حیاط، اندازه حوض درون حیاط، عمق قنات و زیر زمین خانه در میزان بلندا و پهنای بادگیر اهمیت داشته است.

بادگیر از سمبل های معماری ایرانی است، ایرانیها این سیستم خلاقانه تهویه هوا را با بهره گیری از محاسبات هندسی، مکانیکی و معماری با ساخت نماهای خوش فرم در مناطق گرم و کویری برای تهویه ی هوا بر بام خانه‌، آب انبار و گاهی نیز معادن می ساختند.

بادگیرها انواع مختلفی دارند که حالت معمولی آن چهار گوش است و در دیوارهای چهارگانهآن چند سوراخ تعبیه شده‌است.

درون بادگیر با تیغه‌ها و جدارهایی که از خشت یا چوب و خشت ساخته شده به چند بخش تقسیم می‌شود.

نتایج تحقیقات نشان می دهد خانه باغهای یزد کمک بسزایی به خنک بودن و خنک ماندن هوای شهر و مهار گرمای کویر می کرد، به همین دلیل نیز نیازی به ساخت بادگیر تا آن مقطع زمانی در این شهر احساس نمی شد، اما پس از آن با افزایش جمعیت و توسعه شهر رفته رفته خانه باغها جای خود را به بافت متراکم مسکونی داد.

تغییر در معماری شهری و تراکم ساختمانی موجب شد گرمای کویر در یزد بیش از پیش احساس شود، از همین مقطع معماران و مهندسان شهری به صرافت ساخت و طراحی سازه ای افتادند که بتواند از گرمای کویر بکاهد و تا حدودی فضای داخلی ساختمانها را خنک کند.

بررسی ها نشان می دهد بادگیر از همین مقطع متولد شد و بر فراز ساختمانهای یزد نشست. هم اکنون در حدود 20 ساختمان از خانه های تاریخی مربوط به اولین دوره ساخت بادگیر در یزد شناسایی شده که «خانه طاق بلندها» و «خانه آغا» از معروفترین این بناها هستند.

استفاده از بادگیر در همه فصول سال معمول نبود، در انتهای بادگیرها ورودیهای مشبکی تعبیه می شد که در ایام و ساعاتی که به هوای خنک نیازی نبود توسط درهایی عمودی بسته می شد، تا از ورود گرد و خام و هوای سرد در فصل سرما به درون خانه جلوگیری شود

دکتر ماندگاری این مطالب را در پاسخ به سوالی در رابطه با ورود گرد و خاک کویری و سرما در فصل زمستان از طریق دریچه بادگیر به درون ساختمان و نحوه مواجه با آن اعلام می کند.

علاوه بر این دکتر بهادری نژاد از اساتید برجسته مکانیک دانشگاه شریف نیز تحقیقات مفصلی در رابطه با محاسبات مکانیکی چرخش باد در بادگیرها انجام داده است که با استفاده از نتایج همین تحقیقات اقدام به طراحی و ساخت بادگیر بر بالای یکی از ساختمانهای دانشگاه یزد نیز شده است.