یادمان‌هایی به یاد پرواز/ از نقش جهان تا سن‌پیترو

به گزارش گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران؛ بیست و ششمین شماره فصلنامه همشهری معماری در 200 صفحه و با 30 عنوان مطلب و پرونده‌های ویژه درباره یادمان‌های به یاد پرواز، " آموزه‌هایی ازادینبرا "،رویای دیپلماسی معماری در جام 2014 و از نقش جهان تا پیترو منتشر شد و هم‌اکنون بر روی دکه‌های روزنامه‌فروشی توزیع شده است.

شماره های تابستان 93 این فصلنامه مانند گذشته با دوجلد و به صورت دو طرفه چاپ شده است.

یک سوی نشریه به مباحث شهرسازی و طراحی شهری و سوی دیگر آن به مباحث تئوریک، میزگردهای تخصصی و مصداقی می‌پردازد.

جلد اول تصویری از بنای یاد بود شهدا در ناهارخوران گرگان و تصویر جلد دوم مربوط به استادیوم البیت قطر است که در سال 2022 ساخته خواهد شد.

آغاز این شماره پس از تورق صفحات اخبار با یادداشت‌های تحریره آغاز می‌شود که در آن اسماعیل ارجمندی از گمشده عصر معماری و امیر محمدخانی از معماری و انقلاب اسلامی نوشته اند.

اما در صفحات باشگاه این مجله مطلبی از گشوده شدن دروازه معماری ایران به روی آیزنمن و ارزش شکنی و ساختارزدایی این معمار سخن گفته شده. بطوری که در بخش‌هایی از این متن که به قلم مهدی حمزه نژاد استادیار دانشکده معماری دانشگاه علم و صنعت ایران آورده شده:
آینزمن تا دو دهه پیش به روشنی از ضرورت توجه به معماری دیجیتال و نفی تعاریف کلاسیک و حتی نوگرا در معماری سخن می‌گفت. به عقیده آیزنمن در سال 2001 جهان شاهد آن چیزی بود که حمله به ارزش‌های سرمایه‌داری محسوب می‌شد.

در آن زمان این تنها سرمایه داری نبود که مورد حمله قرار می‌گرفت بلکه نمادهای این حمله ساختمان بلند بودند نه زیر ساختمان ها‌، نه اتوبان‌ها و نه راه‌آهن‌ها. نمادهایی که بیش از هر چیز اهمیت داشتند ساختمان های بلند بودند.

اما پرونده ویژه این شماره همشهری معماری با عنوان یادمان‌هایی به یاد پرواز است که در قالب میزگرد تخصصی بررسی‌ معیارهای یادمان شهدا را با حضور مهندس عبدالحمید نقره‌کار استاد دانشگاه علم و صنعت، دکتر سید غلامرضا اسلامی استاد دانشگاه تهران، دکتر امیر محمدخانی رئیس دانشکده معماری دانشکاه سوره، دکتر مهدی حمزه نژاد دانشیار دانشگاه علم و صنعت و مهندس فرخ هوشمند از بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس  اختصاص دارد و مطالب مربوط به این میزگرد را با نمونه‌ای آثار مربوط به یادمان شهدا را از صفحات 32 تا 51 می‌توانید مطالعه کنید.

آنچه که این میزگرد تخصصی را از دیگر میزگردهای معماری متمایز می‌کند این است که بحث یادمان‌های شهدا کمتر اینچنین مورد توجه قرار گرفته است.

دکتر اسلامی در بخشی از این میزگرد ضمن اینکه نباید مکان‌ها را به فضا تبدیل کنیم معتقد است : متاسفانه یک نگرش وجود دارد که عمدی یا سحوی، مکان های مقدس را تبدیل می‌کند به فضاهای دست‌ساز.

فضا آن چیزی است که ما می‌سازیم، اما مکان ساخت شده است، همانطورکه تاریخ ساخته شده است. من اعتقاد دارم که مکان‌های مقدس و مذهبی ما به سرعت در حال تبدیل به فضاهای دست‌ساز و نوی خدماتی رفاهی توریستی می‌شود. 

در ادامه این مجله در بخش آیینه معماری شاهکار طراحی شهری ادینبرا پایتخت اسکاتلند مطرح می‌شود.

از هماهنگی خط آسمان و طراحی جداره نماها، تضاد و تباین فضایی، حریم فضایی پیداه و سواره و کف‌پوش و نورپردازی در شب، سازمان یافتگی و آراستگی و نظم شهری ادینبرا سخن گفته شده.

اما نویسنده این متن از عدم شبیه‌سازی خود به ادینبرا نیز سخن گفته و با تلنگری گنجینه‌های عظیم معماری ایرانی را یادمان می آورد.

در بخش دیگری از آیینه معماری که یکی از جذاب ترین بخش ‌های این مجله است آموزه‌هایی از مبلمان شهری سوییس نیز اورده شده است.

اما گفتگو با سید محمد بهشتی بدنبال آن است تا بازگشت به خویشتن را نه به گذشته یادآور کند.

در این مصاحبه اختصاصی از تراوشات سبک زندگی اسلامی ایرانی و امروز و فردای معماری اسلامی صحبت شده است.

دیدگاه سید محمد بهشتی که معماری را نه در چند ورق از کتاب و دستو.رالعمل باژلکه در تجربه‌کاری خود لمس کرده در خصوص معماری این است که : معماری بی‌هویت، محصول سبک زندگی‌ای است که امروز میان ایرانیان وجود دارد، معماری‌ای که نه متضمن آرامش است و نه تضمین کننده آسایش. این اولین بار است در تاریخ معماری که ما می توانیم خانه‌های گران‌قیمتی بسازیم که مه نه تامین کننده آرامش است و نه مسبب آسایش. در حالی که معماری باید این دو نیاز را تامین کند و واجد اصالت بوده و به ریشه ژ‌ها متصل باشد. شرطش آن است که بها قائل باشیم برای این تمنایی که آرام آرام در ما جوانه می‌زند؛ برای کسب آرامش و آسایش غیر انضمامی.

اما در بحث دیگری از بخش معماری اسلامی دکتر عباس جهانبخش به آسیب‌شناسی معماری و شهرسازی معاصر از منطظر سبک زندگی مطلوب اسلامی می‌پردازد.

در بخش هایی از این متن آمده: معماری و شهرسازی « دانش ساماندهی به جریان زندگی در فضای مصنوع » است. هدف اصلی آن درک و ارتقای کیفیت زندگی انسان‌ها از طریق کالبد و فضا و رسیدن به معماری مطلوب به‌عنوان ظرف زندگی انسان است که مستلزم شناخت خصوصیات مظروف آن یعنی معیارهای زندگی بهینه است.

اما موج نو، تلاشی منسجم و گروهی برای ایجاد کانالی محتوایی در راستای ترویج و توصیف تلاش‌های نوین در عرصه معماری تلاش دارد که این بار به بحث سرمستی آسمان خراش‌ها پرداخته است.

در بخش‌هایی از آن آمده است که : غرب کوتاه مرتبه سازی می‌کند و شرق به بلندمرتبه‌سازی روی آورده است.

اما یکی از بخش‌های جذاب موج نو مروری از آسمان خراش‌های 2014 است که برای دیدن  نمونه‌ای از این آسمان خراش‌هابه صفحه 88 این مجله مراجعه نمایید.

حالا زمان آن رسیده است تا مجله را بلعکس نموده و بخش دوم را جور دیگری بخوانیم.

در این بخش بیشتر به بحث‌های شهرسازی و طرح‌های شهری پرداخته شده و سرآغاز آن ارزیابی جایگاه رود – دره‌های شهر تهران به عنوان فضای باز و سبز در طرح‌های توسعه شهری و طرح‌های جامع شهر تهران را از سال 47 تا سال 86 را ورق زده و در بوته نقد گذاشته است.

اما از نقش جهان تا سن‌پیترو از دیگر مطالب جذابی است که بحث مقاسه مکتب اصفهان و هم عصر آن در غرب یعنی دوره رنسانس می‌پردازد.
میدان عتیق شهر اصفهان نیز در صفحه شهرنگاری این مجله مورد نقد قرار گرفته است.

اما سایه‌روشن سبک زندگی شهری در گفتگوی صمیمی با دکتر علی غفاری در صفح 38 این مجله به چاپ رسده است.

دکتر علی غفاری در بخشی از صحبت‌های خود گفته است: ما فرهنگ شهرسازی با اصل مقیاس انسانی را کنار گذاشته‌ایم و به جای آن از اصلی پیروی می‌کنیم که برمبنای انزوای اجتماعی پایه‌گذاری شده است. در نتیجه دچار بحران فرهنگی – اجتماعی شده‌ایم که روز به روز بیشتر می‌شود.

اما پرونده دیگری که در بخش شهرنگاری این مجله آمده مربوط به معماری در جام 2014 است.

در ابتدای این پرونده اینطور گفته شده است که: جام جهانی 2014 فوتبال برای برزیل‌ها فراتر از مهم بود و همه اهالی سیاست و اقتصاد و حتی هنرمندان را علاوه بر ورزشی ها و علاقه‌مندان به ورزش درگیر کرد و این بهترین موقعیت برای کشور برزیل بود تا به جهان نشان دهد که چقدر نسبت ب سال‌های گذشته پیشرفت کرده است.

اگر بدنبال مباحث بیشتری در خصوص ورزشگاههای برزیل هستید حتما بخش شهرنگار صفحه 48 این مجله را ورق بزنید.
انتهای پیام/