بانک‌ها تا چندی پیش حمایتی از شرکت‌های دانش‌بنیان نمی‌کردند/ درخواست رسمی معاونت علمی برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان

به گزارش خبرنگار  حوزه فن‌آوری‌های نوین گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان ، پس از تماس های مکرر و تلاش بسیار این امکان فراهم شد تا وقتی را از دکتر علیرضا دلیری معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت علمی و فن آوری ریاست جمهوری در روز شنبه پیرامون پاسخ به سوالات توسعه و مدیریت فناوری در کشور بگیریم و پس از طی کردن پله های ساختمان معاونت علمی و فن آوری ریاست جمهوری و ساعت ها انتظار کشیدن موفق به دیدار وی شدیم.

علیرضا دلیری معاون توسعه مدیریت و منابع علمی ریاست جمهوری متولد سال 1349 اهل جیرفت کرمان است که با تمام حوصله به سوالاتمان اینگونه پاسخ داد:

دوران تحصیلم را در دانشگاه علامه‌طباطبایی در رشته تخصصی دکترای مدیریت مالی گذراندم و همچنین موفق به احذ مدرک لیسانس اقتصاد از دانشگاه شهید باهنر کرمان شدم. بیش از 25سال سابقه کارم دارم و بیش از 20سال سابقه مدیریت در حوزه‌های مالی، اقتصادی و بودجه‌ای را دارا هستم.

8سال کارشناس بودجه و 6سال رئیس اداره مالی و معاون مدیرکل امور مالی و سپس مدیر کل مالی اداری بوده‌ام و تمام این مراحل را به صورت پله‌ای طی کرده‌ام. در کنار آن مشاوره‌هایی مختلف با سازمان‌های مختلف نظیر شورای سیاست‌گذاری سراسر کشور انجام داده‌ام.

از روز اول تأسیس معاونت جزو افراد حاضر در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بوده‌ام و قبل از آن در سازمان میراث فرهنگی کشور فعالیت کرده‌ام و از نظر سوابق ایثارگری فرزند یکی از سردارهای شهید استان کرمان و جانباز شیمیایی هستم و در سن17سالگی 13 بار به جبهه رفته‌ام.

سه فرزند دارم، پسرم دانشجوی مهندسی عمران دانشگاه تهران است، دخترم پشت‌کنکوری است و منتظریم تا ببینیم که در کدام دانشگاه قبول می‌شود و آخرین فرزندم دختر سه ساله‌ام است.

به هر حال به دلیل عدم حضور در خانواده قاعدتاً نارضایتی ایجاد می‌شود. زیرا وقتی قرار باشد از 7صبح تا 9شب سرکار باشیم قطعاً بار زندگی به دوش خانم می‌افتد.

من کاملاً در دولت مشغول بوده‌ام، دو سال در پژوهشگاه میراث فرهنگی معاون مالی و اداری بوده‌ام و مابقی سابقه کاری خود را در استانداری کرمان گذرانده‌ام و از سال 1386 وارد معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شده‌ام.

ما یک بستری فراهم کردیم تا شرکت‌های بزرگ اقتصادی یا بلدینگ‌های اقتصادی بتوانند سرمایه‌گذاری خود را در حوزه دانش بنیان انجام بدهند با چند تا از مجموعه‌ها تفاهم‌نامه امضا کردیم که هم ما به آن‌ها طرح معرفی کنیم و هم آن‌ها موضوع‌هایی را که آمادگی دارند به ما معرفی کنند. در طی این تفاهم‌نامه تعدادی از طرح‌ها را معرفی کردیم و این بررسی طرح به صورت پراکنده انجام نشد یعنی بانک اطلاعات منسجمی از باب اینکه آن‌ها کدامشان متقاضی سرمایه‌گذاری هستند وجود نداشت.

ما آمار شرکت‌های دانش‌بنیان را به صورت ریز داریم ولی اینکه کدام یکی از آن‌ها آمادگی دارند تا خودشان تجاری‌سازی را انجام بدهند یا اینکه خودشان متقاضی جذب سرمایه‌گذار هستند، نداریم. ما در حال تدوین یک بانک اطلاعاتی هستیم که بر یکسری از شرکت‌ها نطارت داشته باشیم تا شرکت‌هایی که آمادگی سرمایه‌گذاری دارند به این مجموعه معرفی کنیم ولی به هر حال به صورت پراکنده از طریق طرح‌هایی که در فرابورس و بورس طراحی شده است و همچنین از طریق ستاد توسعه فناوری تعدادی از این شرکتهای بزرگ اقتصادی را معرفی می‌کنیم.

با صندوق ذخیره فرهنگیان، که این صندوق اعلام کرد منابع مختلفی در حوزه سرمایه‌گذاری وجود دارد که در زمینه بیو، نانو فناوری اطلاعات متقاضی هستند تا در حوزه دانش‌بنیان سرمایه‌گذاری کنند.

در گذشته معاونت علمی و فناوری که از دستگاه‌ها و مراکز پژوهشی حمایت می‌کردند و طرح به معاونت ارائه می‌دادند حمایت‌های آن به صورت ابلاغی‌، اعتباری صورت می‌گرفت در نتیجه کلی از مبالغ از دست می‌رفت و برای پروژه باید هزینه می‌کردند.

دانشگاه‌ها نیز به دلیل مشکلات مالی که وجود داشت و همچنین حقوق و مزایای آن‌ها که روی زمین بود گاه‌گاهی درصدی از این مبالغ را جابه‌جا می‌کردند و فشارهای معاونت کارساز نبود. ولی اختیار قانونی داشتند زیرا آن‌ها هیئت امنایی بودند و می‌توانستند هر نوع بودجه را رسیدگی کنند و یا از زمانی که سال مالی تمام می‌شد، می‌توانستند هر نوع بودجه‌ی جدیدی را داشته باشند لذا در این زمینه انحراف ایجاد می‌شد و این انحراف باعث می‌شد که پرو‍‍ژه نیمه تمام بماند و یا کامل انجام نشود.

ما خودمان یک پیشنهاد جدیدی را به مجلس ارائه دادیم که در قانون بخشی از مقررات مالی دولت که منابع مالی از طریق معاونت علمی و فناوری به دستگاه‌‌ها ابلاغ می‌شود در یک قالب یک تفاهم شود.

به عبارتی این تکلیف را هم برای خودمان و هم برای دستگاه‌‌ها قرار دادیم که این تفاهم‌نامه حتماً باید وجود داشته باشد، این تفاهم‌نامه یک تفاهم‌نامه بسیار محکمی است. در طی این تفاهم‌نامه که هم ما امضا کردیم و هم مجری امضا می کند و هم دستگاه‌های اجرایی متعهد می‌شوند و مهم‌تر از همه ناظر و بهره‌بردار پروژه آن را امضا می‌کند تا از این طریق نیاز تولید دانش‌بنیان و طرح پژوهشی را این تفاهم‌نامه رفع کند. در این تفاهم‌نامه پول به صورت مرحله‌ای پرداخت می‌شود در مرحله اول 10 درصد بیست درصد پرداخت می‌شود، کار شروع می‌شود و بعد از آن ناظر تأئید می‌کند. ما این کار را انجام دادیم تا یکسری محدودیت‌ها ایجاد شود تا دستگاه‌ها نتوانند پول را جا‌به‌جا کنند.

بله. با این کار جلوگیری لازم به عمل آمد و حجم کاری معاونت با این کار بسیار بالا رفت و حجم پرسنل بودجه‌ای و مالی چندین برابر شد زیرا هم باید تفاهم‌نامه امضا می‌شد و هم در چندین مرحله پول پرداخت می‌شد، در گذشته بدون امضای تفاهم‌نامه پول پرداخت می‌شد و قاعدتاً نیروی انسانی بیشتری باید فعالیت می‌کردند.

ما یک مصوبه‌ای را سال گذشته با بانک‌ها داشتیم. بانکهای ما در گذشته هیچ حمایتی از شرکت‌های دانش‌بنیان نداشتند.

در همه جای دنیا نهادهای مالی کم به این حوزه توجه می‌کنند به این منظور که این طرح‌ها، طرح‌های ریسک‌پذیر با ریسک بالایی هستند و از آن حمایت نمی‌شود.

علی رغم اینکه صندوق نوآوری و شکوفایی را ایجاد کردیم که منابع مالی شرکت‌های دانش‌بنیان را حمایت کند ولی با این حال همه‌ی نهادهای مالی باید در کشور احساس مسؤلیت در مقابل دانش‌بنیان داشته باشند لذا در بانک‌ها یک نوع تمرینی را از سال قبل شروع کردیم به این منظور که با آن‌ها تفاهم‌نامه‌ای را امضا کردیم که این حوزه را بشناسند.

با این اقدام یکسری طرح‌های مهم را معرفی کردیم و پس از تصویب مصوبه یک زیر‌ساخت در هیئت امنای صندوق توسعه‌ی ملی ایجاد شد یعنی با سه تا چهار بانک تمرین کردیم و ماهیت کار و حساسیت کار بانکها مشخص شد و در پایان با مدیرعامل بانک‌ها و رئیس صندوق ملی جلسه ای را برگزار کردیم که در این جلسه عنوان شد که این فعالیت ممکن است منجر به تسهیلات جدیدی شود ولی خلاءهایی که در این زمینه بود و نیازهایی که بانکها برای حمایت احتیاج داشتند نمود پیدا کرد. درآن جلسه که کارشناسانه بررسی کردیم، مقرر شد یک خط اعتباری مستقل با شرایط خاص مثل خط اعتبار مناطق محروم برای شرکت‌های دانش‌بنیان از محل صنایع صندوق توسعه ملی ایجاد کنیم که معمولاً یک کاهش ریسک برای بانکها در پی داشت.

خوشبختانه در پایان سال 93 در هیئت امنای صندوق توسعه ملی با حضور رئیس جمهور خط اعتباری مستقل با شرایط خاص برای شرکت‌های دانش‌بنیان مصوب شد و پس از آن مقرر شد منابعی که برای مناطق محروم پیش‌بینی می‌شود، همان منابع را برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد کنند و شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند با شرایط خاص مثل 4 درصد سود کمتر و بهره‌ی کمتر تسهیلات پرداخت کنند.

با تفاهمی که با صندوق توسعه‌ ملی در سال جاری داشتیم 4 تا 5 از بانکها را مشخص کردیم که بانکها در این زمینه فعالیت کنند. یکی از این بانکها، بانک سپه بود و برای این موضوع قرار‌داد و تفاهم‌نامه امضا کردیم و پروژه‌ها را معرفی می‌کنیم تا امسال عملیاتی شود.

یکی از نیازهای اساسی شرکتهای دانش‌بنیان ارائه ضمانت‌نامه است به عبارتی بعضی از شرکت‌ها به وام نیاز نداشتند ولی به ضمانت‌نامه نیاز دارند. این اساس‌نامه در صندوق نوآوری و شکوفایی ذکر شده بود ولی به اندازه کافی نبود در اساس‌نامه صندوق‌های پژوهش فناوری غیردولتی این مسئله ذکر شده ولی بعضی از بانکها و وزارت‌خانه‌ها قبول نمی‌کردند و ادعا داشتند این صندوق به تأئید بانک مرکزی نرسیده است.

در دو ماه گذشته یک پیشنهادی را تهیه کردیم و به شورای اقتصاد دادیم که با این تصمیم شورای اقتصاد بتواند بحث ضمانت‌نامه‌های صندوق پژوهش و فناوری برای شرکت‌های دانش‌بنیان صادر شود، و این مشکل را حل کنند.

خوشبختانه این پیشنهاد پس از بررسی‌های کارشناسانه در شورای اقتصاد مصوب شد و صندوق‌های پژوهش و فناوری طبق مصوبه بانک مرکزی و وزارت دارایی امضا کردند و قولنامه اجرایی بین معاونت علمی و وزارت دارایی و بانک مرکزی اجرا شد.

خوشبختانه با این کار راه هموار شد و صندوق نوآوری و شکوفایی هم شرایط ضمانت‌نامه را فراهم کرد.

من امیدوار هستم که روزی می‌توانم تمام نهادهای مالی را متقاعد کنم اولویت حمایت از طرح‌ها در کشور انجام شود. فعالیت دانشگاهی باید در کشور صورت گیرد و کلیه افراد سرمایه گذار تمرکز سرمایه گذاری خود را بر حوزه‌ی دانش بگذارند. قطعاً علم امروزی باعث شده رقابت شدیدی در دنیا به‌وجود آید و این رقابت فقط در زمینه علم و فناوری است.

گفت‌و‌گو از هدیه عباسقلی

برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی باشگاه خبرنگاران جوان اینجا کلیک کنید.

انتهای پیام/