16 آذر؛ به یاد دانشجویانی که علیه زیاده‌خواهی استکبار جهانی قامت راست کردند، گرامی داشته می‌شود.

به گزارش خبرنگار احزاب و تشکل‌های گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، ۱۶  آذر در کشورمان به نام روز دانشجو نامگذاری شده است.  این روز، به یاد سه دانشجو که هنگام اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون معاون رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا و همچنین از سرگیری روابط ایران با بریتانیا، در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۳۲ (حدود چهار ماه پس از کودتای ۲۸ مرداد همان سال) در دانشگاه تهران شهید شدند، گرامی داشته می‌شود.

در این گزارش دلایل شكل‌گیری حركت انقلابی دانشجویان در 16 آذر 1332 را می‌خوانید.

کودتای 28 مرداد 1332

انگلیس كه قدرت شاه مخلوع را در خطر می‌دید و سهم نفتی خود از ایران را از دست رفته می‌پنداشت، دست به توطئه چینی زد و با همراهی اداره جاسوسی آمریكا، اشرف پهلوی، جنرال شوارتذكف و هندرسن سفیر وقت آمریكا در ایران كودتای 28 مرداد 1332 را اجرایی کردند.

این اتفاق از دید دانشجویان پنهان نماند و آنان منتظر فرصتی بودند تا بتوانند اقدام آمریكا را برای كودتای 28 مرداد 32 پاسخ دهند تا اینكه در 24 آبان ماه همان سال اعلام شد كه نیكسون معاون رئیس جمهور وقت آمریكا از طرف آیزونهار به ایران می ‌آید.

شهید مصطفی چمران كه از دانشجویان دانشگاه تهران و از شاهدان عینی واقعه 16 آذر 32 است درمورد دلایل دانشجویان برای اعتراض به ورود معاون رئیس جمهور آمریكا به دانشگاه تهران می‌گوید: "دانشجویان مبارز دانشگاه تصمیم گرفتند كه هنگام ورود نیكسون نفرت و انزجار خود را به دستگاه كودتا نشان دهند."

بازگشایی سفارت انگلیس در ایران

یكی دیگر از دلایل دانشجویان كه منجر به واقعه 16 آذر 1332 شد اعتراض به بازگشایی سفارت انگلیس در ایران بود.

پیش از تعطیلی سفارت انگلیس و ملی شدن صنعت نفت٬ نفت ایران در اختیار این کشور بود و حتی حدود 16 درصد مبلغ نفت ایران كه به موجب قرداد ظالمانه تحمیلی 1933 به دولت ایران می‌رسید به عناوین مختلف دوباره به كیسه انگلیسی‌ها برمی‌گشت؛ لذا با بازگشایی سفارت انگلیس در ایران بار دیگر شرایط غارت نفت ایران برای انگلیس فراهم می‌شد.

چگونگی ماجرای 16 آذر

در آذر 1332 با ورود «دنیس رایت» کاردار جدید سفارت انگلیس به ایران دانشجویان دانشکده‌های حقوق و علوم سیاسی، دندان پزشکی، فنی، پزشکی و داروسازی در دانشکده‌های خود تظاهرات پر شوری علیه رژیم کودتا و مقاصد آن بر پا کردند.

بلافاصله سربازان و نیروها پس از هجوم به دانشگاه، به کلاسهای درس حمله کرده و صدها دانشجو را بازداشت و زخمی کردند در این تیراندازی‌ها سه دانشجو به نام‌های احمد قندچی، آذر (مهدی) شریعت‌رضوی و مصطفی بزرگ‌نیا به شهادت رسیدند. فردای آن روز نیکسون به ایران آمد و دکترای افتخاری در رشته حقوق را در دانشگاه تهران که در اشغال مشهود نیروهای نظامی بود، دریافت کرد!

دانشجویان دانشگاه تهران پس از واقعه 16 آذر اعلامیه‌ای را توزیع كردند كه یكی از دلایل قیام دانشجویان را مبارزه با بازگشایی دوباره سفارت انگلیس در ایران عنوان شد. در اعلامیه دانشجویان آمده است: "از همان فردای اعلام تجدید رابطه ننگین با استعمارگران انگلیسی فریاد اعتراض دانشجویان علیه این اقدام ضدملی بلند شد و همه دانشگاهیان شرافتمند دانشگاه یكصدا اعلام كردند كه این اقدام خیانتكارانه را هرگز به رسمیت نخواهند شناخت. حكومت خائن شاه – زاهدی٬ می‌خواست فریادهای استقلال‌طلبانه را با گلوله خاموش سازد ولی حساب نوكران این بار غلط از آب درآمد. شلیك جانگداز مسلسل‌ها كه بی‌دریغ دانشجویان دلیر را مشبك می‌ساخت صدای خشم و اعتراض جوانان بیدار را خاموش نساخت.

دانشجویان برای مبارزه با استكبار جهانی٬ آمریكا و انگلیس تا آخرین قطره خون خود در مبارزه با آنها در میدان ماندند و برای همیشه دانشگاه و دانشجویان به عنوان نمادی از "استكبارستیزی" در تاریخ ثبت شدند.

انتهای پیام/