ترمیم سیستم عصبی با سلول درمانی/ آیا با سلول درمانی می‌توان بیمار فلج مغزی را درمان کرد؟

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمانگروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ سال ها پیش، رومن کاخال، زیست شناس اسپانیایی معتقد بود هر انسانی با تعدادی مشخص و ثابت از سلول‌های عصبی متولد می شود و این سلول‌ها در طول عمر فرد هیچ تکثیر و یا جایگزینی نخواهند داشت.

اما در  قرن 20 با تحقیقات دانشمندان مشخص شد که در مناطقی از مغز (ناحیه تحت بطنی و لایه  گرانولرهیپوکامپ) سلول‌هایی هستند که قابلیت تکثیر و تمایز به انواع  سلول‌های عصبی (نورون و گلیا) را دارند.

این سلول‌ها همان سلول‌های بنیادی عصبی یا Neural Stem Cell بودند و به این ترتیب با رد نظریه کاخال، وجود سلول‌های بنیادی عصبی و قابلیت ترمیم و بازسازی بافت عصبی اثبات شد.

 پژوهشگاه رویان به عنوان پشتیبان علمی شرکت سل تک فارمد، در مرکز تحقیقات نورولوژی و نوروساینس، کارآزمایی‌های بالینی در زمینه پیوند سلول‌های بنیادی در بیماران دچار فلج مغزی، مولتیپل اسکلروزیس ( MS ) و آمیوتروفیک لترال اسکلروزیس ( ALS) انجام داده است، همچنین مطالعاتی نیز در خصوص سکته مغزی، فلج مغزی، آمیوتروفیک لترال اسکلروزیس ( ALS ) و دیستروفی عضلانی ( FSHD) در حال انجام است.

بیشتر بخوانید: حفظ بافت تخمدانی مبتلایان به سرطان در پژوهشگاه رویان

سلول درمانی در بیماری فلج مغزی

امیر باجوری مدیر درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اظهار کرد: از آنجا که تاکنون درمانی موثر برای فلج مغزی وجود نداشته، امروزه سلول درمانی به عنوان درمانی نوین و تا حدی جایگزین مطرح شده است، به طوری که طی چند سال گذشته سلول درمانی یکی ازبحث های داغ پروژه‌های تحقیقاتی بوده است.

وی ادامه داد: اولین بار استفاده از سلول‌های بنیادی در بیماری آنمی فانکونی در سال 1988 بوده است و بعد از آن، استفاده از سلول‌های بنیادی خصوصا سلول‌های بنیادی خون بندناف و سلول‌های هماتوپوئتیک بسیار مورد توجه قرار گرفته است، به عنوان مثال سلول‌های بنیادی خون بند ناف در بیماری متابولیک و اختلالات عملکرد مغزی در کودکان پیوند شده است.

مدیر درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان ادامه داد: مطالعات نشان می‌دهد سلول‌های بنیادی در بیماری‌های مختلف نورولوژیک موثر بوده و در بیماری فلج مغزی اهداف درمانی بر اساس ویژگی‌های نوروپروتکتیو از خواص ضدالتهابی تا اثر ضد آپوپتوزی آن است.

بیشتر بخوانید: ظرفیت بالای پژوهشگاه رویان در حوزه های مختلف پزشکی/ هزینه 10 هزار میلیارد تومانی سرطان در کشور

باجوری گفت: سلول‌هایی که طی کارآزمایی‌های بالینی مختلف در بیماری فلج مغزی مورد استفاده قرار گرفته شامل سلول‌های پیش ساز عصبی جنین سقط شده، سلول‌های بنیادی شبه عصبی مشتق از سلول‌های مزانشیم، سلول‌های ماکروفاژ M2 ، سلول‌های بنیادی امبریونیک، سلول‌های تک هسته‌ای بند ناف، سلول‌های مزانشیم بند ناف است که به روش‌های مختلف شامل تزریق داخل وریدی، اینتراتکال و داخل مغزی مورد استفاده قرار گرفتند.

سلول درمانی در فلج مغزی

باجوری در خصوص سلول درمانی در بیماران فلج مغزی بیان کرد: در 12 بیمار دچار فلج مغزی پیوند اینتراتکال سلول‌های + CD133 مغز استخوان خودی مورد بررسی قرار گرفت؛ پیگیری 6 ماهه این بیماران نشان داد تزریق سلول‌ها فاقد عارضه جانبی بوده و نتایج آزمون‌های حرکتی و شناختی بیماران نشان دهنده اثرات درمانی سلول‌های بنیادی + CD133 بر اسپاستیسیتی، تعادل، حرکت اندام‌ها و شناخت بیماران بود.

مدیر درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان بیان کرد: در 21 بیمار مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس ( MS) مقاوم به درمان، تزریق داخل وریدی سلول‌های بنیادی مزانشیم مغز استخوان خودی صورت گرفت؛ این مطالعه به صورت یک کارآزمایی بالینی تصادفی شاهد دار بود؛  بیماران بعد از تزریق به مدت 18 ماه پیگیری شدند، نتایج تفاوت معناداری را از لحاظ میزان EDSS بین دو گروه نشان نداد، در تعدادی از بیماران تعداد حملات کاهش یافته و وضعیت تعادلی و کیفیت زندگی آنان بهبود یافت.

سلول درمانی در بیماری فلج مغزی ALS

وی تشریح کرد: در 14 بیمار مبتلا به بیماری آمیوتروفیک لترال اسکلروزیس ( ALS ) تزریق داخل وریدی ( 6 بیمار) و تزریق اینتراتکال ( 8 بیمار) سلول های بنیادی مزانشیم مغز استخوان خودی انجام شد. این دو مطالعه، در قالب کارآزمایی بالینی فاز 1 برای بررسی عوارض پیوند سلول اجرا شد.

بیشتر بخوانید: 4 پروژه کلیدی،چشم انداز افق پژوهشگاه رویان است

مدیر درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان در پایان یاد آور شد: نتایج مطالات نشان داد که تزریق داخل وریدی سلول‌های بنیادی مزانشیم خودی در بیماران اثر درمانی قابل ملاحظه‌ای نداشته و سرعت پیشرفت بیماری را کند یا متوقف نمی‌کند، اما تزریق اینتراتکال سلول‌های مذکور سبب کند شدن سرعت پیشرفت بیماری در 3 نفر از بیماران شد.

انتهای پیام/