نوحه‌های یزدی، تاثیر گذار‌ترین ملودی ناب مذهبی

به گزارش خبرنگار گروه استان هایباشگاه خبرنگاران جوان از یزد  استان یزد را ایرانی‌ها با نام دارالعباده می‌شناسند ،مردمانی سخت کوش و پرتلاش که  کویر خشک و بی آب و علف را جانی دوباره داده‌اند، مردم استان یزد مردمی ولایتمدار و عاشق اهل بیت که آوازه عزاداری‌ها و سوگواری‌های آن‌ها به نقاط بیشماری از جهان رسیده است و سالهاست که در ایام محرم گردشگران  زیادی به این شهر می‌آیند تا عزاداری‌های مردم این خطه را از نزدیک ببینند.

عزاداری‌های هیئت‌های استان یزد گوشه‌ای از منش و اخلاق مردم این خطه است که در تمام بخش‌های جامعه یزد وجود دارد در کار‌های فرهنگی، عمرانی و کمک به نیازمندان و زندانیان غیرعمد تلاش‌های قابل وصفی را در سال‌های گذشته داشته اند.

سبک  منحصر بفرد هیئت‌های عزاداری و سینه زنی یزد سال هاست که علاقمندان زیادی را روانه حسینیه ایران می‌کند و یا عاشقان حسینی را پای گیرنده های تلویزیونی می‌کشاند چرا که سبک سینه زنی و نوحه خوانی و وزن شعر از دیرباز در این استان قابلیت های بی‎‌نظیری را داشته است و به مخاطبان شور القا کرده است .

اشعار نوحه ها به مخاطب شور القا می کند

نوحه خوان هیئت باغ گندم استان یزد که بیش از ۳ دهه سابقه مداحی و مرثیه سرایی برای اهل بیت دارد با اشاره به اینکه وزن نوحه‌ها و اشعار باید القای شور و تهییج و پیام و مرثیه و بروز بودن را نشان دهد، گفت: شعر باید هم افزایی داشته باشد و سبک نوحه‌های هیئت باغ گندم شور به اضافه شور است.

سعید میرزایی نوحه‌های هیئت‌های یزدی را سه ضرب به بالا عنوان کرد و بیان کرد: کلمات استفاده شده در شعر نباید ضعیف باشد و باید قابل فهم برای عامه باشد و جدیدا اشعاری که بدست مداحان می‌رسد بسیار اشعار سختی است بطوریکه در یک بیت بیش از ۵ بار وزن تغییر می‌کند که سخت است.

وی مشکلات امروز عزاداری در این زمانه را استفاده از آلات موسیقی در نوحه‌ها بیان کرد و گفت: متاسفانه در آیات قرآن، ادعیه و تواشیح این آلات بکار می‌رود و این خیلی نگران کننده است، اما جاذبه بیشتری دارد و این تفکر به سنتی بودن نوحه خوانی ضربه می‌زند.

وی در پایان اظهار داشت: متاسفانه حرکت و پویانمایی از هیئت‌های یزد گرفته شده است و چندین هیئت در شهر یزد حضور دارند که دیگر به حسینیه‌های مختلف برای عزاداری نمی‌روند و در حسینیه محل خودشان هر شب برای عموم برنامه اجرا می‌کنند که این نشان دهنده این است که حرکت و پویایی کم است.

اشعار و سبک نوحه هیات های عزاداری بررسی می شود

فقیه زاده مسئول هیئت‌های عزاداری یزد نیز با بیان اینکه نوحه‌های سنتی پذیرایی بیشتری دارند ،گفت: متاسفانه بعضی جوانان این سبک‌ها را نمی‌پسندند و برای همین سبک بعضی هیئت‌های عزاداری به طریقی خاص ارائه شده است.

وی ادامه داد: هیئت‌هایی که شائبه استفاده از سبک‌ها و اشعار خاص برای ایام محرم داشته اند دعوت شده‌اند و اشعار آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته است و متاسفانه در گذشته بعضی اشعار سیاسی بوده  که با دعوت از بزرگان هیئت و گفتگو با شاعران این مشکلات بررسی شده است.

این مقام مسئول هیئت‌های استان یزد با توضیح اینکه اشعار محرم باید اهداف امام حسین (ع) در کربلا را بیان کند ،گفت: هیات های عزاداری باید در نوحه سرایی و تنظیم ملودی نوحه ها فرهنگ و سنت را مد نظر قرار دهند و  از آلات موسیقی در این خصوص استفاده نکنند.

نوحه خوانی در یزد متکی به موسیقی دستگاهی ایرانی است

فرید سعادتمند آهنگساز نام آشنای یزدی نیز با اشاره به اینکه سینه زنی و اشعار و نوحه‌های محرم یزد بر مبنای موسیقی دستگاهی ایرانی است گفت: ملودی نوحه‌ها متکی بر موسیقی دستگاهی ایرانی با فرمی که سینه زدن به نوحه‌ها شکل می‌دهدساخته می‌شود.

وی بیان کرد: فرم سینه زنی ریتم نوحه را حفظ می‌کند و هر نوحه خوانی که توانایی بیشتری داشته باشد اثری فاخرتر را تولید می‌کند.

سعادتمند با توضیح اینکه زنده یاد حسین سعادتمند سرآمد استفاده از ملودی و ساختار نوحه خوانی در یزد بوده است ،بیان داشت: در بیش از ۴۰ نوحه ساخته شده بوسیله وی ساختار ملودی‌ها کاملا رعایت شده و بسیاری از استان‌های همجوار از سبک این نوحه خوان بزرگ یزدی تبعیت می‌کنند.
وی استفاده از آلات موسیقی در نوحه‌ها در صورت اجازه شرع را خوب می‌داند و اظهار داشت: نوحه نوعی از موسیقی است فقط اشعار فرق می‌کند و ساختار ملودی محزون‌تر است.

اشعار نباید آب در آسیاب دشمن بریزد

محمد رضا محبی رییس جامعه بسیجیان مداح استان یزد نیز با بیان اینکه در هر سال مداحان و مرثیه خوان‌ها میهمان رهبر معظم انقلاب هستند، گفت: منویات مقام معظم رهبری نقشه راه مداحان کشور است و مداحان جایگاه ذاکری دارند و باید اهداف قیام عاشورا را برای شنوندگان خود تبیین کنند و همچنین به قول امروزی‌ها آب در آسیاب دشمن نریزند.

وی ادامه داد: شعر‌ها نباید ضعیف باشد و اهداف قیام عاشورا و فضائل و مناقب اهل بیت را بیان کند و همچنین محتو‌ها باید قوی و رسالت اهل بیت را معرفی کنند همچنین اشعار باید هنری و تمام قواعد شعری در آن رعایت شود.

این مقام مسئول افزود: تلفظ و ادای اشعار توسط مداحان باید به صورت کامل انجام شود و اشعار ساده نباید در محرم جایگاهی داشته باشد همچنین اشعار باید پر مغز و روان باشند.

اشعار باید منطبق بر مقاتل باشد

فاطمه محرابی شاعر بزرگ یزدی نیز با اشاره به اینکه شعر عاشورایی ۴ رکن حماسه پیام عرفان سوگ را بیان می‌کند ،گفت: شعر موفق شعری است که این ۴ رکن را در درون خود داشته باشد.

وی با توضیح اینکه نوحه‌ها باید با تعداد زیادی شنونده و سینه زن ارتباط برقرار کنند،بیان داشت: این تخصص شاعر را می‌رساند که چنین ارتباطی را بین مخاطب و نوحه خوان برقرار کند همچنین اشعار شاعران کاملا باید منطبق بر مقاتل باشد و تسلط بر مقاتل بسیار مهم است همچنین اشعار نباید خطشه‌ای به عاشورا وارد کند و تخیل در شعر نیز بسیار مهم است که هر چه با تخیل‌تر اشعار بهتر و زیباتر می‌شوند.

این شاعر بزرگ یزدی بیان داشت: حقیقت عاشورا باید بیان شود و بعضی مواقع در سوگ غلو می‌شود که این اشتباه است و ما باید سخنان حضرت زینب مخصوصا این جمله ایشان که مارایت الا جمیلا را مد نظر داشته باشیم.

محرابی ادامه داد: نوحه‌های یزد در سطح کشور زبانزد است و طریقه شعر گفتن شاعران یزدی به این صورت است که عمدتا یک ملودی به شاعر داده می‌شود و بر اساس ملودی شعر گفته می‌شود گاهی مواقع نیز اینقدر ملودی‌ها سخت است که یک دهم پیام عاشورا نیز بیان نمی‌شود که مثلا در یک بیت شاید بعضی مواقع ۵ بار وزن تغییر کند.

وی یاد آوری کرد: نوحه‌ها با یک آهنگ آماده می‌شود گاهی یک ضربی نیز روی آن‌ها گذاشته می‌شود یا یک قطعه موسیقی به شاعر داده می‌شود که کار دشواری است و‌ای کاش که شاعران آزادتر بودند.

نوگرایی در اشعار بسیار مهم است

محمود ملک ثابت پیرغلام برگزیده کشوری در سال ۹۵ و همچنین از بزرگترین شاعران استان یزد با توضیح اینکه نوگرایی در شعر بسیار مهم است و شاعران اصولا در شعرهایشان از واژه‌هایی بکار می‌برند که کمتر گفته شده است افزود: شعر‌ها بهتر است در راستای دین، آزادی و شرف باشد.

وی ادامه داد: شعر کالای فروشی نیست و متاسفانه مسئله‌ای که امروز شاعران با آن مواجه هستند این است که یک آهنگ برای زمان طاغوت به شاعر می‌دهند که عمدتا توسط خوانندگان زن خوانده شده و درخواست گذاشتن شعر بر روی این آهنگ را دارند.

وی افزود: شاعران باید در نوحه‌ها به مصیبت‌های یمن و جهان اسلام اشاره کنند، ولی متاسفانه مداحان این شعر‌ها را نمی‌خوانند که سیاسی است، اما نکته‌ای که حائز اهمیت است گریاندن مردم به هر شیوه‌ای ناجوانمردانه است.

انتهای پیام/ص