گزارش/

معرفی و بررسی انواع قرارداد کار/ از قرارداد کار چه می‌دانید؟! + نکات مهم

طبق تبصره‌ ۲ ماده‌ ۷ قانون کار در کار‌هایی که طبیعت آن‌ها جنبه‌ مستمر دارد، چنانچه مدتی در قرارداد ذکر نشود، قرارداد دائمی تلقی می‌شود.

به گزارش خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، تعریف قرارداد در اذهان عمومی کاملا مشخص و روشن است اما سوالی که شاید در این بین مطرح شود این است که این قرارداد در زمان انعقاد چه شرایطی باید داشته باشد و یا اصلا چند نوع قرارداد کاری وجود دارد که امروز باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد تا به بررسی و معرفی نکات مهم این قرارداد بپردازد.

معرفی و بررسی انواع قرارداد کار/ از قرارداد کار چه می‌دانید؟! + نکات مهم

قرارداد کار چیست؟

همان‌طور که از نام قرارداد کار به ذهن می رسد، یک طرف قراردادکار، کارگر و دیگری کارفرماست، ولی از دیدگاه قانون کار، کارگر چه کسی است؟

کارگر در ماده‌ ۲ قانون کار تعریف شده است و به‌طور کلی باید گفت؛ شخص حقیقی است و به‌عبارت روشن‌تر یک انسان است، کارش جنبه‌ تبرعی و مجانی ندارد یعنی در قبال کار، مزد دریافت می‫کند حال این مزد می‫تواند روزانه، ماهانه یا هفتگی باشد؛ ویژگی آخر اینکه تحت تبعیت و به دستور کارفرما کار را انجام می‌دهد.


این مطلب را از دست ندهید: قرارداد کار کارگران چه زمانی منقضی می‌شود؟


در مقابل، کارفرما می‫ تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد به عبارتی لازم نیست حتما انسان باشد، کارفرما حتما لازم نیست نظارت مستقیم بر کار داشته باشد. چه بسا کارفرما از مدیرکارگاه برای نظارت بر کار استفاده کند. ‬‬‬‬‬‬

اکنون که طرفین قرارداد کار را شناختیم باید بگوییم که ماده‌ ۷ قانون کار، قرارداد کار را تعریف کرده است.

با توجه به اینکه قرارداد کار در قانون تعریف شده است، پس این قرارداد معین محسوب می‌شود؛ قرارداد معین است یعنی شرایط و چارچوب آن در قانون تعریف شده است و بر خلاف برخی شرایط آن نمی‌شود توافق کرد از جمله آنچه در ماده‌ ۸ قانون کار آمده مبنی بر اینکه تغییرات بعدی در قرارداد کار در صورتی نافذ خواهد بود که برای کارگر مزایایی کمتر از امتیازات مقرر در این قانون منظور نکند.

معرفی و بررسی انواع قرارداد کار/ از قرارداد کار چه می‌دانید؟! + نکات مهم

تعاریف مرتبط با قرارداد

این تعاریف مطابق قوانین کار بوده و در متن قانون کار موجود است:

  • کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند.
  • کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق السعی کار می‌کند.
  • کارگاه محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آنجا کار می‌کند، از قبیل: موسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی، ساختمانی، ترابری، مسافربری، خدماتی، تجاری، تولیدی، اماکن عمومی و امثال آن‌ها

اطلاعاتی که باید در قرارداد کار مشخص شود

در قرارداد کار علاوه بر مشخصات دقیق طرفین، موارد زیر هم باید موجود باشد:

  • الف– نوع کار یا حرفه یا وظیفه‌ای که کارگر باید به آن اشتغال یابد.
  • ب. – حقوق یا مزد مبنا و لواحق آن
  • ج. – ساعات کار، تعطیلات و مرخصی‌ها
  • د– محل انجام کار
  • ه. – تاریخ انعقاد قرارداد
  • و– مدت قرارداد، چنانچه کار برای مدت معین باشد.
  • ز– موارد دیگری که عرف و عادت شغل یا محل، ایجاب کند

این مطلب را از دست ندهید: موارد قانونی خاتمه "قرارداد كار"


معرفی و بررسی انواع قرارداد کار/ از قرارداد کار چه می‌دانید؟! + نکات مهم

نکات مهم در خصوص قرارداد کار

  • در قرارداد بین کارگر و کارفرما نباید برای کارگر مزایائی کمتر از امتیازات مقرر در قانون کار منظور شود.
  • مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانیکه عهده دار اداره کار کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می شوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می گیرند. در صورتیکه نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی کند و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است.
  • کلیه کارگران، کارفرمایان، نمایندگان آنان و کارآموزان و نیز کارگاه‌ها مشمول مقررات این قانون است.
  • اصل برصحت کلیه قرارداد‌های کار است، مگر آنکه بطلان آن‌ها در مراجع ذیصلاح به اثبات برسد.
  • در مواردیکه قرارداد کار کتبی باشد قرارداد در چهار نسخه تنظیم میگردد که یک نسخه از آن به اداره کار محل و یک نسخه نزد کارگر و یک نسخه نزد کارفرما و نسخه دیگر در اختیار شورای اسلامی کار و در کارگاه‌های فاقد شورا در اختیار نماینده کارگر قرار می گیرد.
  • هر نوع تغییر حقوقی در وضع مالکیت کارگاه، از قبیل: فروش یا انتقال به هر شکل، تغییر نوع تولید، ادغام درموسسه دیگر، ملی شدن کارگاه، فوت مالک و امثال اینها، در رابطه قراردادی کارگرانی که قراردادشان قطعیت یافته است موثر نمی باشد و کارفرمای جدید، قائم مقام تعهدات و حقوق کارفرمای سابق خواهد بود.
  • طرفین می توانند با توافق یکدیگر مدتی را به نام دوره آزمایشی کار تعیین کنند. در خلال این دوره هریک از طرفین حق دارد، بدون اخطار قبلی و بی آنکه الزام به پرداخت خسارت داشته باشد، رابطه کار را قطع کند.

این مطلب را از دست ندهید: قراردادهای کار تغییر کرد


معرفی و بررسی انواع قرارداد کار/ از قرارداد کار چه می‌دانید؟! + نکات مهم

انواع قرارداد‌های کار

  • قرارداد کار با مدت موقت

در این قراردادها، خاتمه‌ قرارداد در آن ذکر می‌شود، و با پایان زمان آن قرارداد خاتمه می‌یابد. در صورتی که قرارداد موقت به موقع تمدید نشود و تعیین تکلیف نشود و کارگر همچنان به کار خویش ادامه دهد، کارگر می‌تواند ادعا کند که شفا‌ها قرارداد تمدید شده است.


بیشتر بخوانید: قانون کار باید اصلاح شود


باید بدانیم در این قرارداد‌ها تمدید یا تجدید قرارداد سبب دائمی شدن قرارداد نمی‌شود.

  • قرارداد کار با مدت غیرموقت

طبق تبصره‌ ۲ ماده‌ ۷ قانون کار در کار‌هایی که طبیعت آن‌ها جنبه‌مستمر دارد، چنانچه مدتی در قرارداد ذکر نشود، قرارداد دائمی تلقی می‌شود؛ بنابراین کارگری که در یک کارخانه‌ فرش‌بافی مشغول به کار می‌شود چنانچه انجام کار مقید به مدت خاصی نباشد و مقرر گردد روزانه مبلغ مشخصی مزد دریافت کند، قانون کار چنین کارگری را کارگر دائم آن کارگاه خواهد شناخت.

ذکر این نکته خالی از لطف نیست که بدانیم در گذشته از اصطلاح قرارداد دائم به جای قرارداد غیرموقت استفاده می‌شد، ولی باید بدانیم که در حال حاضر قانونگذار به‌درستی از اصطلاح قرارداد غیرموقت استفاده کرده است، چون قرارداد‌ها حتی اگر غیرموقت (دائم) هم باشند، محدود به وقایع مختلفی مثل فوت، از کارافتادگی، بازنشستگی و این قبیل امور هستند.

کارگر و کارفرما در قرارداد‌های غیرموقت، می‌توانند با توافق یکدیگر دوره‌ آزمایشی تعیین کنند که مدت این دوره‌ آزمایشی حتما باید در قرارداد مشخص شود و طبق قانون حداکثر این مدت برای کارگران ساده و نیمه‌ماهر یک ماه و برای کارگران ماهر و دارای تخصص بالا سه ماه است. در این دوره‌ آزمایشی هریک از کارگر یا کارفرما می‌تواند رابطه‌ کار را بدون الزامی به پرداخت خسارت قطع کند.


این مطلب را از دست ندهید: قرارداد کارگران مشاغل غیرمستمر چگونه است؟


در قرارداد کار معین، همان‌طور که از نام آن پیداست برای انجام کار معینی قرارداد کار منعقد شده است. برای مثال کارگرانی برای حفر کانال لوله‌کشی آب یا گاز برای منطقه‌ مشخص شهری به‌کار گرفته شده‌اند، با اتمام عملیات لوله‌گذاری کار آن‌ها خاتمه‌یافته تلقی خواهد شد. نکته‌ای که باید به آن دقت کنیم این است که در انجام کار معین هم، کارگر با ابزار و لوازم متعلق به کارفرما و بنا به دستور او کار را انجام می‌دهد و از این جهت با پیمانکار متفاوت است چراکه پیمانکار خودش ابزار و وسایل کار را فراهم می‌کند و به نوعی کارفرما محسوب می‌شود.

معرفی و بررسی انواع قرارداد کار/ از قرارداد کار چه می‌دانید؟! + نکات مهم

به طور کلی خاتمه‌ قرارداد کار می‌تواند به سبب یکی از عوامل زیر باشد

  1.  پایان کار در قرارداد‌هایی که مربوط به کار معین است.
  2.  پایان مدت قرارداد‌های موقت کار و عدم تجدید آن.
  3.  قوه‌ قاهره؛ مثلا بر اثر حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله یا حوادث غیرقابل پیش‌بینی مثل آتش‌سوزی، کارگاه به کلی نابود شده و امکان ترمیم آن وجود نداشته باشد. در اینجا قرارداد خاتمه‌یافته محسوب می‌شود و کارگران تحت پوشش بیمه‌ بیکاری قرار می‌گیرند.
  4. فوت کارگر.
  5.  بازنشستگی کارگر.
  6. از کار افتادگی کلی (یعنی حالتی که طبق نظر کمیسیونِ پزشکیِ تأمین اجتماعی، کارگر بیش از ۶۶درصد از توانایی خود را برای کار از دست بدهد).
  7. استعفای کارگر؛ خاص قرارداد‌های غیرموقت است؛ لذا کارگری که دارای قرارداد کار معین یا با مدت معین است حق استعفا ندارد. برای استعفا کارگر باید اولا استعفای خود را کتبا تنظیم و تحویل کارفرما نماید و ثانیا پس از تقدیم استعفا به کارفرما، یک ماه به کار خود ادامه دهد.
  8.  اخراج کارگر 
  9.  فسخ قرارداد به نحوی که در متن قرارداد پیش‌بینی شده است (در خصوص قرارداد‌های نامحدود و مشروط به عدم مخالفت با قانون).
  10.  تعدیل نیروی انسانی (خاص شرکت‌های صنعتی)؛ به‌موجب بند (ح) الحاقی در سال ۱۳۸۷ به ماده‌ی ۲۱ قانون کار با توجه به کاهش تولید و تغییرات ساختاری در شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مطابق با ماده‌ ۹ قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل و نوسازی صنایع کشور با شناسایی نیرو‌های مازاد می‌توان با شرایطی به قرارداد کار پایان داد که البته شرایط خاص این ماده باید رعایت شود.

اخراج کارگر می‌تواند به دلایل مختلفی باشد ازجمله:

بر اثر قصور و بی‌انضباطی کارگر؛


این مطلب را از دست ندهید: حوادث ناشی از کار چیست؟


پس از توقیفِ منجر به محکومیت جزایی. در حال حاضر هرگونه توقیف متهم که منجر به محکومیتش شود از جهات موجه اخراج کارگر خواهد بود؛

موارد دیگری هم برای اخراج می‌تواند وجود داشته باشد ازجمله اینکه کارفرما ورشکسته شود یا فعالیتی که کارگاه برای آن تشکیل شده در انحصار دولت قرار بگیرد و غیره.


انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار