دخل و تصرف در حریم و بستر رودخانه‌ها از عمده دلایل سیل در کشور است/حریم رودخانه ها و مسیل ها در استان زنجان پاکسازی می شوند
ساخت‌وساز‌های غیرمجاز و احداث باغات در حریم و بستر رودخانه‌ها مانع جریان طبیعی آب شده و در نتیجه باعث خسارت و سیل در مسیر رودخانه‌ها می‌شود .
به گزارش گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان ، ساخت‌وساز‌های غیرمجاز و احداث باغات در حریم و بستر رودخانه‌ها مانع جریان طبیعی آب شده و در نتیجه باعث خسارت و سیل در مسیر رودخانه‌ها می‌شود .
بسیاری از منازلی که در حوادث سیل اخیر دچار مشکل و خسارت شدند دقیقاً در حریم بستر سیلابی رودخانه احداث شده بودند اکثرا عرض رودخانه در کشور تا ۱۵۰ متر تصرف شده اند و در نتیجه دیگر آن رودخانه‌ها استعداد هدایت آب را ندارند و آب بیرون می‌زند و خساراتی‌های سنگینی را به بار می‌آورد، امید است حوادث اخیر درسی برای مدیران حوزه زمین، آب، کشاورزی، محیط زیست و شهرداری‌ها در کشور باشد که تحت هیچ شرایطی و به هیچ قیمتی اجازه تجاوز به عرصه‌های سیلابی رودخانه‌ها را ندهند.
مدیر کل بحران استان زنجان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان، گفت:در بارندگی‌های اخیر یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌ها ودغدغه‌های موجود مناطق مسکونی روستایی و مناطقی که در حریم بستر رودخانه قرار داشتند بود.
وی افزود: با توجه به حوادث سیل اخیر در کشور شناسایی و آزاد سازی مناطق مسکونی حریم رودخانه های یکی از مهمترین مصوبات شورای هماهنگی مدیریت بحران استان است که در دستور کار آب منطقه‌ای و فرمانداران قرار گرفت.
وی افرود: در همین زمینه اقدام به پاکسازی مسیل گاوازنگ شده است که تا چند روز آینده این مسیر بازگشایی خواهد شد.
وی ادامه داد:با توجه به اینکه در طول مسیل گاوزنگ درختکاری شده بود پاکسازی از خود سمت آغاز شده و تا میدان ارتش ادامه خواهد داشت.
باقری گفت: با توجه به اینکه که پیش بینی می‌شود امسال سد گاوازنگ سرریز شود پاکسازی طول این مسیل باعث می‌شود که آب مسیر طبیعی خود را طی کند واز داخل شهر خارج شده و به سمت زنجانرود برود.
این مقام مسئول اظهار کرد:پاکسازی مسیل گاوازنگ با هماهنگی‌های لازم با دادستان ونیروی انتظامی آب منطقه‌ای استان و همکاری شهرداری در حال انجام است و اینکار با الویت مکانی در مناطق حساس و پرخطر سطح استان نیز پیگیری و عملیاتی خواهد شد.
مدیر کل بحران استان همچنین تصریح کرد:برنامه مدیریت سیلاب توسط وزارت کشور به وزارت نیرو ابلاغ شده و تمامی شرکت‌های آب منطقه‌ای در سراسر کشور موطف به عملیاتی کردن برنامه هیا تملک و آزاد سازی حریم بستر رودخانه‌ها و مسیل‌ها هستند.
باقری با بیان اینکه در بارندگی‌های اخیر ۱۴۱ ملیارد تومان خسارت به مناطق مسکونی استان وارده شده است گفت: خسارت‌ها اغلب در مناطقی با مصالح غیر مقاوم وخشتی بوده است.
وی با بیان اینکه خسارت‌های ناشی از بارندگی‌ها و سیلاب کاهش یابد به همکاری مردم نیازمندیم و در این زمینه از روستائیان استان می‌خواهیم که از تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی و با باز پرداخت ۱۵ ساله و با نرخ سود ۴ درصد در جهت مقاوم سازی منازل مسکونی خود استفاده کنند.
مدیر کل بحران استان زنجان تصریح کزد: به نظر می‌رسد مقاوم سازی یکی از بهترین روش‌ها برای کاهش خسارت‌ها در مقابل سیل و زلزله است و واز طرفی هم رونق تولید و اشتقال را برای استان به همراه خواهد داشت.
برخورد با ساخت و ساز های غیرمجاز در حریم رودخانه‌ها
رضاپور مدیر عامل شرکت منطقه‌ای استان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان، با بیان اینکه ۸۳ درصد سرزمین استان زنجان در حوزه رودخانه قزل‌اوزن قرار دارد،گفت: بقیه سرزمین زنجان نیز در حوزه ابهررود قرار دارد.
مدیر عامل شرکت منطقه‌ای استان بر نقش بیش تر سهم عامل انسانی در بروز خسارت های سیل اخیر در کشور تا کید کرد.
رضاپور با اشاره به ساخت و ساز‌های غیرمجاز در بستر حریم و رودخانه‌های استان افزود:بعداز ۲۰ سال خشکسالی، بارندگی‌های اخیر باعث احیاء اکثر دشت‌ها و تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور گردیده است و طغیان رودخانه ها، خسارت جبران ناپذیری به سازه‌های غیرمجاز در بستر رودخانه‌ها وارد خواهدکرد، لذا بایستی با همیاری دادستانی، استانداری و همکاری و همراهی رسانه‌های گروهی، نسبت به آزادسازی بستر و حریم رودخانه‌ها اقدام نمود.
این مقام مسئول افزود: منطقه گاوازنگ جزو مناطقی محسوب می شود که اگر باران سنگین ببارد شهر را تهدید می کند در این زمینه به سازمان نظام مهندسی ساختمان استان بابت احداث ساختمان جدید خود در مسیر سیلاب منطقه گاوازنگ اخطار های لازم داده شده است.
ضرورت بازگشایی و لایروبی مسیل‌ها و رودخانه‌ها
احمدی مدیر دفتر مهندسی رودخانه‌های شرکت آب منطقه‌ای زنجان نیز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان، گفت: شرایط توپوگرافی و پستی و بلندی موجود اراضی سبب ایجاد شبکه‌ای از آبراهه‌ها و مسیل‌ها و رودخانه‌های متعدد در کشور شده است برهمین اساس در این استان نیز حدود ۵هزار کیلومتر آبراهه، مسیل و رودخانه اصلی وجود دارد که جریانات آبی در فصول بارندگی بصورت موقت و دائم در آن‌ها جریان می‌یابد. این آبراهه‌ها بعنوان شبکه تخلیه کننده رواناب‌های سطحی ناشی از بارندگی عمل نموده و نقش عمده‌ای در جمع آوری و هدایت رواناب‌ها وزهکشی مناطق مختلف ایفا می‌نمایند.
وی افزود:هر آبراهه، مسیل و رودخانه دارای میزان مشخصی بستر و حریم می‌باشند که بر اساس قانون توزیع عادلانه آب، تعیین آن بعهده وزارت نیرو (شرکت‌های آب منطقه ای) بوده و اراضی بستر رودخانه‌ها و مسیل‌ها جزو مشترکات و در اختیار حکومت اسلامی می‌باشد.
به گفته احمدی حدود بستر و حریم رودخانه‌ها و مسیل‌ها با در نظر گرفتن شرایط آبگذری مطمئن و ایمن و بر اساس شرایط آب وهوایی و هیدرولوژی حوضه‌های آبریز آن‌ها در هرمنطقه محاسبه وتعیین می‌شود و وظیفه ساماندهی، لایروبی و نگهداری رودخانه‌ها و مسیل‌ها در نقاط شهری به عهده شهرداری‌ها و درمناطق روستایی به عهده دهیاری‌ها و بنیاد مسکن انقلاب واگذار شده است.
وی تصریح کرد:هر گونه تغییر در ابعاد بستر و حریم رودخانه‌ها و مسیل‌ها و یا تغییر مسیر آن‌ها می‌بایست با بررسی امکان عبور ایمن رواناب‌ها و شرایط توپوگرافی منطقه صورت گیرد درغیر اینصورت تبعات جبران ناپذیری بدنبال خواهد داشت.
این کارشناس بیان کرد: در استان زنجان مطالعات تعیین حد حریم و بستر رودخانه‌های مهم استان شامل حدود ۸۱۰ کیلومتر شامل قزل اوزن، قلعه چای، زنجان رود، حسن ابدال، سجاسرود، ایجرود، ابهر رود وکینه ورس به انجام رسیده و حرایم در هرنقطه از رودخانه‌های یاد شده برای سیلاب‌های با دوره‌های بازگشت متعدد تعیین شده و نقشه‌های آن در دسترس می‌باشد.
وی ادامه داد: این شرایط در مناطق جمعیتی نیز مصداق داشته به نحویکه در توسعه مناطق شهری و روستایی به این امرمهم توجه چندانی نشده و نهایتا منجر به انسداد کامل اغلب مسیل‌ها و آبراه‌ها در داخل شهر‌ها و روستا‌ها شده و یا به چند کانال هدایت آب در سطح شهر‌ها تبدیل شده است که وضعیت نگهداری و بهره برداری آن‌ها نیز دارای شرایط مطلوبی نمی‌باشد.
این کارشناس گفت: در حال حاضر بدلیل سرپوشیده بودن قسمت‌های عمده کانال‌های درون شهری، امکان لایروبی و پاکسازی داخل آن‌ها بسیا دشوار و درمواقع بسیاری غیر ممکن می‌باشد؛ بنابراین امکان آبگرفتگی در معابر شهری زنجان در مواقع بارندگی همواره وجود دارد.
مدیر دفتر مهندسی رودخانه‌های شرکت آب منطقه‌ای زنجان برای انجام اقدامات حفاظتی در رودخانه‌های استان، اولویت اول آزاد سازی بستر و تامین حریم مورد نیاز آن‌ها و سپس ساماندهی ازطریق ایجاد دیواره‌های حفاظتی در منطق آسیب پذیرو لایروبی و پاکسازی به منظور تامین ظرفیت آبگذری ایمن جریانات بهنگام و سیلابی می‌باشد.
این کارشناس آزاد سازی و لایروبی مسیل‌های واقع در حوضه آبریز بویین رود در شهرستان سلطانیه بطول: ۱.۵ کیلومتر-آزاد سازی و لایروبی مسیل پایین دست سد گاوازنگ بطول ۵۰۰ متر-لایروبی مسیل‌های داخل شهر قیدار بطول:۱۰۰ متر-لایروبی مسیل‌های واقع در روستا‌های شهرستان طارم:۵۰ متر-لایروبی مسیل‌های واقع در مناطق مختلف شهرستان ایجرود:۲۰۰ متر و بازگشایی ولایروبی مسیل‌های واقع در مناطق مختلف شهرستان ابهر از جمله این اقدامات می‌باشد.
شهرداری هیچ مسئولیتی در قبال پاکسازی و لایروبی بستر رودخانه‌های استان ندارد
احمدی معاون خدمات شهری شهرداریی زنجان نیز در گفتگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان، گفت:با توجه به قوانین و ضوابط حاکم تعیین بستر و حریم رودخانه‌ها بر عهده شرکت آب منطقه‌ای هر استان است.
وی گفت: متولی همه اقدامات از جمله پاکسازی و لایروبی بستر رودخانه‌های استان از جمله زنجانرود بر عهده شرکت آب منطقه‌ای است و شهرداری هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد و انجام هرگونه اقدام شهرداری در این مناطق حتما باید با مجوز شرکت آب منطقه‌ای استان انجام شود.
معاون خدمات شهری شهرداری زنجان با اشاره به پاکسازی مسیل گاوازنگ گفت: در این زمینه شهرداری زنجان با ارگان‌های ذیر بط و شرکت آب منطقه‌ای همکاری‌ها و مساعدت‌های لازم را با در اختیار قرار دادن ماشین آلات و تجهیزات انجام داده است.
زهرا نصیری
انتهای پیام/ن
