موزه، روایتگر راستین تاریخ/ برگی رنگارنگ از باغ جهان نما در یک اپیزود

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، یکی از مکان‌هایی که می‌توان در دنیایی پر دغدغه امروز آرامش را در آن جستجو کرد باغ زیبای جهان نمای شیراز است. باغ جهان نما در نزدیکی آرامگاه حافظ قرار دارد و روایتگر بخشی شنیدنی از تاریخ فارس است.

 در دوره سلسله آل مظفر و آل اینجو این باغ و دشت زیردست حوالی آن سرسبز و بسیار آباد بوده است. باغ جهان نما همانند سه باغ مشهور دیگر یعنی باغ ارم، باغ دلگشا و باغ تخت قراچه در دوره آل مظفر و آل اینجو یعنی پیش از یورش تیمور گورکانی به شیراز، در نهایت آبادانی بوده طوری که «ابن عربشاه» مورخ دوره تیمور در عجایب المقدور این باغ را «زینت الدنیا» نامیده است.

باغ جهان نما در هنگام اقامت تیمور گورکانی در شیراز، همچون سایر باغ‌های نامدار آن دوره مورد توجه قرار گرفت به طوری که او همانند آن باغ را در اطراف سمرقند -که موطن اصلیش بود را احداث کرد و آن را جهان نما نامید. باغ جهان‌نمای شیراز در دوره صفویه نیز آباد و با اهمیت بوده است.

عمارتی که در وسط باغ قرار گرفته مربوط به کریم خان زند است. کریم خان زند این باغ را در سال ۱۱۸۵ ه. ق حصار کشی کرد و عمارت مزبور را در وسط آن ساخت و در اطراف عمارت، خیابان کشی‌های زیبا و درختکاری مفصلی ایجاد کرد. طرح این باغ همانند باغ نظر، در داخل باغ، دارای چهار خیابان و در اطراف، دو حوض بزرگ و دو حوض کوچک داد.

بعد از دیدن زیبایی‌های باغ بازدیدکنندگان با اشتیاق وارد عمارت کلاه فرنگی می‌شوند. در این مکان زیبا آثاری ارزشمند از دوره‌های مختلف را می‌توان دید. تنوع بسیار آثار در نگاه اول مورد توجه بازدید کنندگان قرار می‌گیرد و با کمی قدم زدن در موزه و شنیدن سخنان مدیر موزه بازدید کننده‌ها پی می‌برند این آثار مجموعه‌ای از آثار شخصی کسی است که با اشتیاق تمام سعی در معرفی بخشی از تاریخ کشور را دارد.

پاکدل مدیر و مجموعه دار موزه باغ جهان نما در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، علت در معرض دید عموم قرار دادن آثار مجموعه اش را، اطلاع رسانی به بازدیدکنندگان عنوان کرد و گفت: نمی‌توانم قیمتی روی آن بگذارم هرچند می‌دانم نمایش عمومی آثار برای یک مجموعه دار کارساده‌ای نیست، چون احتمال تخریب، سرقت آثار بسیار بالا است.

این مجموعه دار علت جمع آوری آثار را هم علاقه عنوان کرد و افزود: از کودکی علاقه بسیاری به جمع آوری سکه داشتم و به مرور زمان با تحقیق و پژوهش شوق من برای جمع آوری آثار موزه‌ای افزون شد.

پاکدل، تعداد آثاری که در موزه جهان در معرض دید عموم قرار دارد را حدود یک هزار شی عنوان کرد و گفت آثار از دوره ایلخانی تا معاصر را در بردارد.

نجفی مسئول امور موزه‌های استان فارس نیز در گفتگو با گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، با اینکه این اقدام پاکدل بسیار ارزشمند است، گفت: از موزه‌ها می‌توان به عنوان یکی از نهاد‌های فرهنگی تاثیر گذار یاد کرد.

به گفته این کارشناس مسئول اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری فارس در ۱۰ مرداد ۱۳۸۴ آیین نامه اموال فرهنگی تاریخی مجاز کشور و در تاریخ ۱۰ آبان ۱۳۸۵ قانون حمایت از دارندگان، مالکان اشیا تاریخی فرهنگی مجاز کشور به تصویب رسید و ابلاغ شد.

نجفی گفت: با تصویب این قانون در استان فارس تلاش کردیم تعدادی از مجموعه‌هایی که در اختیار اشخاص هست را به ثبت برسانیم، تا به امروز ۱۱ مجموعه ارزشمند تاریخی را که در اختیار بخش خصوصی بود به ثبت اداره کل موزه‌های کشور رساندیم و پروانه بهره برداری اعطا کردیم یکی از مجموعه‌های بسیار ارزشمند مجموعه مدالیون‌های امیر پاکدل هست که بخشی از این مجموعه در عمارت باغ جهان نما با حمایت شهرداری به نمایش گذاشته شده است.

در سال ۱۳۹۱ دوموزه در باغ جهان نما و دلگشا با مجموعه دار‌هایی که پروانه بهره برداری دریافت کرده بودند این دو موزه با حمایت شهرداری شیراز راه اندازی شد.

وی مجموع مدل‌های موزه جهان را بسیار ارزشمند برشمرد و گفت: این مجموعه راوی بخش ارزشمندی از تاریخ شفاهی کشور ماست و از فرهنگ اعطای مدال در دوره‌های مختلف می‌گوید.

نجفی ظرفیت پژوهشی مدالیون این مجموعه را بسیار بالا برشمرد و گفت: مجموعه مدالیون‌ها را به ثبت رساندیم و تلاش داریم مجموعه‌های دیگری مانند کارت پستال‌هایی که از دوره‌های مختلف به یادگار مانده، و بعضی از آن‌ها راوی یک رویدادتاریخی مهم است را نیز به ثبت برسانیم. کار‌های تحقیقی این مجموعه نیز در دست اقدام است. وی از اسناد، اسکناس‌ها و مجموعه سکه‌ها، بنچاق‌ها و فرمان‌های ارزشمند تاریخی که همه به صورت نسخ خطی است درکنارکتاب‌های خطی موزه نیزبه عنوان آثاری بسیار ارزشمند یاد کرد.

مسئول امور موزه‌های استان فارس عنوان کرد: در تلاش هستیم دراستان فارس انجمن مجموعه داران فرهنگی تاریخی مجاز را تشکیل دهیم. به تازگی با بعضی کشور‌ها تعاملاتی داشتیم و امیدواریم بتوانیم مجموعه داران خصوصی  را به نمایشگاه‌های خارج از کشور سوق بدهیم که علاوه بر معرفی فرهنگ غنی ایران اسلامی نسبت به ارز آوری قدم شایسته‌ای بردارند، این‌ها تمامی در قوانین و آیین نامه‌های اموال فرهنگی تاریخی کشور مصوب شده و تمام راهکار‌های قانونی دارد و سازمان میراث فرهنگی موظف است زمینه برگزاری نمایشگاه و ایجاد موزه را برای مجموعه داران مهیا کند.

وی هر شی را که ساخته دست و حاصل تراوش ذهن انسان باشد را موزه‌ای بر شمرد و گفت: مهم نیست زمان آن کی باشد. با این تعریف در استان فارس ما پتانسیل ویژه برای ایجاد موزه‌های متنوع داریم. وجود مکان‌های تاریخی بسیاری که هیچ کاربری ندارند، اما ظرفیت ایجاد موزه را دارند این کار را ممکن می‌ کند.

بهره از مکان‌هایی که ظرفیت کاربری فرهنگی دارند می‌تواند جلوه‌ای بر جلوه‌های گردشگری افزون کند و حتی عاملی برای اشتغال و کار آفرینی باشد.

انتهای پیام/چ

موزه ای در باغ جهان نما