ماه رجب؛ ماه توحید و هم نشینی با محبوب و موسم نجوا

امام کاظم (ع) در یک روایتی در باب اهمیت ماه رجب‌المرجب فرمود: هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، آتش جهنم یک سال، از او دور شود و هر کس سه روز از آن را روزه بگیرد، بهشت بر او واجب می‌شود.
ماه‌های رجب، شعبان و رمضان، از ماه‌هاى پرفضیلت خداست، و از تعبیرات بعضى از روایات بر مى‌آید که ماه رجب در میان این سه ماه امتیاز خاصّى دارد، تا آن جا که ماه رجب «ماه خدا» نامیده شده و ماه شعبان «ماه پیامبر» و ماه مبارک رمضان «ماه امّت»!

ماه رجب، ماه عبادت، خودسازی و آغاز یک دوره جدید سلوک انسانی به سمت حضرت باری تعالی است، ماهی که طبق روایتی از حضرت امام موسی کاظم (ع)، سفیدتر از شیر و شیرین‌تر از عسل می‌باشد.
از فضیلت‌های مهم ماه رجب همین بس که، از رسول خدا (ص) روایت شده است که رجب ماه بزرگ خدا است و هیچ ماهی در احترام و فضیلت به آن نمی‌رسد و در این ماه حتی جنگ با کافران حرام است.

در آستانه شب اول ماه رجب
در اهمیت این ماه همین بس که امام موسی کاظم (ع) در یک روایتی در باب اهمیت ماه رجب‌المرجب فرمود: هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، آتش جهنم یک سال، از او دور شود و هر کس سه روز از آن را روزه بگیرد، بهشت بر او واجب می‌شود، همچنین فرمود: رجب نام نهری است در بهشت که از شیر سفیدتر و از عسل شیرین‏تر است، هر کس یک روز از رجب را روزه بگیرد، البته از آن نهر بیاشامد.

برای این ماه خدا اعمال مختلفی ذکر شده است که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

اعمال شب اول ماه رجب

از رسول خدا (ص) نقل شده است که به هنگام رؤیت هلال ماه رجب، این دعا را می‌خواند: «اَللّهُمَّ اَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالاْمْنِ وَالاْیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالاْسْلامِ رَبّی وَرَبُّکَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ»؛
(خدایا این ماه را بر ما به امنیت و ایمان و سلامت و دین اسلام نو کن، پروردگار من و پروردگار تو (ای ماه) خدای عزوجل است.)

و همچنین از آن حضرت نقل شده است که وقتی هلال ماه رجب را می‌دید، می‌فرمود: «اَللّهُمَّ بارِکْ لَنا فی رَجَب وَشَعْبانَ، وَبَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ، وَاَعِنّا عَلَی الصِّیامِ وَالْقِیامِ، وَحِفْظِ اللِّسانِ، وَغَضِّ الْبَصَرِ، وَلا تَجْعَلْ حَظَّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَالْعَطَشَ».
خدایا برکت ده بر ما در ماه رجب و شعبان و ما را به ماه رمضان برسان و کمکمان ده برای گرفتن روزه و شب زنده‌داری و نگهداری زبان و پوشیدن چشم و بهره ما را از آن ماه تنها گرسنگی و تشنگی قرار مده.

غسل کردن: سیّد بن طاووس می‌گوید در کتب «عبادات» روایتی از رسول خدا (ص) یافتم که آن حضرت فرمود: هر کس ماه رجب را درک کند و در اول، وسط و آخر آن، غسل کند همانند روزی که از مادر متولد شده، از گناهان خارج شود و پاک شود.

لیله الرغائب

از فضیلت‌های دیگر ماه رجب، لیلة الرغائب یعنی نخستین شب جمعهٔ ماه رجب است، میرزا جوادآقا ملکی تبریزی در المراقبات می‌فرمایند: اگر نخستین شب از ماه عزیز رجب با شب جمعه مصادف شد خوب است عمل لیلة الرغائب را نیز به جای آورد. اعمال آن به این صورت است که: از رسول خدا (ص) روایت شده است که فرمود: از نخستین شب جمعه ماه رجب غافل نشوید، زیرا ملائکه و فرشتگان خداوند به آن شب، لیله الرغائب می‌گویند و علت نامگذاری این است که، چون یک سوم از شب می‌گذرد تمامی فرشتگانی که در آسمان‌ها و زمین هستند، در کعبه و اطراف آن جمع می‌شوند در این هنگام خداوند آنان را مورد خطاب خویش قرار می‌دهد و می‌فرماید:‌ای فرشتگان من! هر چه می‌خواهید از من بخواهید

ایام البیض؛ روز‌هایی برای روسفیدی وسعادتمندی

ماه رجب، در تعابیری ماه ولایت و اولیای الهی است، در این ماه روز‌های ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ که به آن 'ایام البیض' می‌گویند، دارای فضیلت بسیار و زمان استجابت دعاست. به طورکلی به روز‌های سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم هر ماه قمری، ایام البیض به معنای روز‌های سپید ودرخشان گفته می‌شود.
دراین میان، بنا به روایات، ایام البیض ماه‌های رجب، شعبان و رمضان دارای فضیلت بسیار و زمان استجابت دعاست. حال اگر دعا که خود عبادت است با عبادت اعتکاف که آن نیز با عبادت روزه مقرون است، همراه شود، فرصتی ناب برای تزکیه و طهارت روح فراهم می‌آید؛ فرصتی که چه بسا می‌تواند زمینه تحول و تولدی دیگر را برای انسان فراهم کند.

تقویم ماه رجب

اوّل ماه:

مطابق بعضى از روایات، این روز، روز ولادت امام محمّد باقر علیه‌السلام در سال ۵۷ هجرى قمرى است.

دوم ماه:

مطابق برخى از روایات روز ولادت امام على النّقى علیه‌السلام در سال ۲۱۲ هجرى است.

سوم ماه:

روز شهادت امام على النّقى علیه‌السلام در سال ۲۵۴ است.

دهم ماه:

روز ولادت امام محمّد تقى علیه‌السلام طبق بعضى از روایات است.

سیزدهم ماه:

روز ولادت امیر مؤمنان على بن ابى طالب علیه‌السلام است. بنا بر مشهور این مولود عزیزِ جهانِ انسانیّت، ۱۲ سال قبل از بعثتِ رسول خدا صلى الله علیه وآله در داخل خانه کعبه، چشم به جهان گشود.

پانزدهم ماه:

مطابق برخى از نقل‌ها، روز وفات حضرت زینب کبری علیهاالسلام در سال ۶۳ هجرى است.

هجدهم ماه:

روز وفات جناب ابراهیم، فرزند رسول خداست.

بیست و پنجم ماه:

روز شهادت امام موسى بن جعفرعلیه‌السلام در سال ۱۸۳ هجرى است.

بیست و ششم ماه:

مطابق روایتى، روز وفات حضرت ابوطالب رضوان الله علیه است.

بیست و هفتم ماه:

روز بعثت پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه وآله به نبوّت است.

اعمال ماه رجب

پیامبراکرم (ص) فرمود:
هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، مستوجب خشنودی خدا می‌شود و غضب الهی از او دور می‌گردد و دری از در‌های جهنم بر روی او بسته می‌شود.

اعمال ماه‌های رجب و شعبان، جهت آماده ساختن روح برای شرکت در میهمانی ماه مبارک رمضان می‌باشد. برای درک عظمت ماه رمضان باید از قبل خود را آماده نمائیم.

پیامبراکرم (ص) فرمود: ماه رجب، ماه استغفار امت من است. پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است.

روز پنج شنبه اول آن ماه - در صورت امکان و بلا مانع بودن- روزه گرفته شود.

چون شب جمعه شد؛ ما بین نماز مغرب و عشاءدوازده رکعت نماز اقامه شود که هر دو رکعت به یک سلام ختم می‌شود؛ و درهر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر، دوازده مرتبه سوره توحید خوانده شود.

و، چون دوازده رکعت به اتمام رسید، هفتاد بار ذکر" اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی آله" گفته شودپس از آن در سجده هفتاد بار ذکر" سبوح قدوس رب الملائکة والروح" گفته شود.

پس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر" رب اغفر وارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الاعظم" گفته شود. در اینجا می‌توان حاجت خود را از خدای متعال درخواست نمود. به اجابت میرسد ان شاءالله.

حجت الاسلام  طالبی کارشناس مذهبی  در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از همدان،ماه رجب در تقویم اسلامی ماه ویژه‌ای است؛ همین بس که اساس اسلام در ماه رجب پی ریخته شد؛ چرا که رسول اکرم (ص) در این ماه به نبوّت مبعوث شد و رسالت الهی خویش را آغاز نمود.

او ادامه داد: علاوه بر این، رجب یکی از چهار ماه حرام است و مناسبت‌های مذهبی پر فضیلتی مثل تولّد و شهادت چندتن از امامان علیهم‌السّلام، ایّام بیض و لیلة الرغائب را در خود دارد.

حجت الاسلام طالبی  ادامه داد: در کتاب‌های روایی و دعایی ما، احادیث متعدّد و متنوّعی در فضیلت ماه رجب و نیز در فضیلت اعمال و مناسک آن نقل شده است که بخشی از آن را محدّث قمّی در کتاب مفاتیح الجنان بیان کرده است. به طور خاصّ روزه این ماه فضل و فایده بسیاری دارد؛ مثلاً طبق بعضی از احادیث می‌تواند موجب بخشش گناهان عظیمی مثل عقوق والدین و قطع رحم شود که شاید در شرایط دیگر، قابل بخشش نباشند.

او گفت: توبه و استغفار نیز در این ماه زیاد سفارش شده است. علاوه بر این، نماز، ذکر تسبیح، زیارت اهل بیت خصوصاً زیارت امیر المؤمنین و امام حسین و امام رضا علیهم السّلام، عمره مفرده، غسل، خواندن ادعیه مخصوص، قرائت سورهٔ توحید و ... نیز در ماه رجب توصیه شده است. اثر و ثوابی که برای برخی از این اعمال در احادیث ذکر شده، حیرت‌آور و شگفت‌انگیز است.
انتهای پیام/ج
گزارش از زهرا جعفرپور ایروانی