فارن پالیسی: کرونا نظم جهانی را تغییر نخواهد داد

به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان ، نشریه فارن پالیسی با طرح این سوال که « همه گیری ویروس کووید-۱۹ چگونه به تغییر شکل ژئوپولیتیکی در جهان می‌انجامد؟» به تاثیرات ناشی از این همه گیری بر تغییر در نظام جهانی پرداخت.

این نشریه آمریکایی در ابتدای گزارش خود آورد: بسیاری از مفسران پیش بینی می‌کنند این همه گیری به دوره جهانی شدن، که از سال ۱۹۴۵ تحت سلطه آمریکا بوجود آمد، پایان خواهد داد. برخی دیگر آن را نقطه عطفی می‌دانند که چین با کمک آن از آمریکا به عنوان یک قدرت جهانی پیشی می‌گیرد. مطمئنا تغییراتی رخ خواهد داد، اما باید در طرح این فرض که علل بزرگ به تاثیرات بزرگ می‌انجامد، احتیاط کرد.

به عنوان نمونه، همه گیری آنفلوآنزا در سال‌های ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ بیشتر از جنگ جهانی اول قربانی گرفت، اما همچنان تغییرات ماندگاری که در نظام جهان به وجود آمده، ناشی از جنگ بوده تا پیامد همه گیری آنفلوآنزا.

فارن پالیسی جهانی سازی یا وابستگی میان کشور‌های دنیا را نتیجه تغییر در فناوری حمل و نقل و ارتباطات دانسته و یادآور می‌شود که بعید است که این‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا متوقف شوند. هر چند ممکن است برخی از جنبه‌های جهانی سازی اقتصادی از جمله تجارت محدود شود، اما جریان مالی آن کمتر از این جریان متاثر خواهد شد.

قرن حاضر در دو دهه اخیر شاهد سه بحران عمده بود. حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ به برج‌های دو قلوی تجارت جهانی در نیویورک آمریکا که برغم آنکه کشته‌های زیادی بر جا نگذاشت، اما شوک و وحشت ناشی از آن تاثیر عمیقی بر جا گذاشت. دوم بحران مالی سال ۲۰۰۸ بود که رکود بی سابقه‌ای در پی داشت. اتفاقی که به رشد جریان پوپولیسم در دموکراسی غربی دامن زده و جنبش‌های استبدادی را در بسیاری از کشور‌ها تقویت کرد. بسته تحریک سریع، جامع و موفقیت آمیز چین در تضاد با واکنش کند غرب باعث شد بسیاری چین را در مسیر رسیدن به رهبری اقتصادی جهان ببینند.

بحران سوم شیوع ویروس کرونا بود که واکنش‌های اولیه به آن نیز اشتباه بود. ارائه آمار‌های غلط زمان زیادی را برای مهار این ویروس به هدر داد و فرصت همکاری‌های بین المللی در این میان از بین رفت. اما در عوض دو قدرت اقتصادی دنیا وارد جنگ تبلیغاتی علیه هم شدند. در حالیکه دونالد ترامپ از ویروس چینی صحبت می‌کرد، چین نیز ارتش آمریکا را عامل شیوع ویروس کرونا در شهر ووهان دانست. از سوی دیگر اتحادیه اروپا، با اقتصادی به حجم آمریکا، با مشکلات بسیار دست به گریبان شد. اما این ویروس مرز و ملیت نشناخته و همچنان قربانی می‌گیرد.

اقتصاد آمریکا و چین همانند بسیاری از کشور‌های اروپایی و آسیای شرقی متاثر از همه گیری کرونا آسیب جدی دیده اند. پیش از وقوع این بحران، رشد اقتصاد چین به اندازه دو سوم آمریکا بود، اما شیوع کرونا به رشد کند اقتصادی و کاهش صادرات آن انجامید. هر چند چین سرمایه‌گذاری بسیاری را در زمینه نظامی صورت داده، اما هنوز از آمریکا عقب‌تر است و ممکن است به دلیل بحران فعلی روند این سرمایه‌گذاری کندتر از قبل شود.

فارن پالیسی با استناد به این دلایل می‌نویسد بعید به نظر می‌رسد که شیوع ویروس کرونا به یک نقطه عطف ژئوپولیتیکی تبدیل شود هر چند آمریکا می‌تواند با برداشتن گام‌های اشتباه این موضوع را محتمل کند. نادیده گرفتن نظرات ائتلاف‌ها و نهاد‌های بین المللی یکی از این اشتباهات است. محدودیت شدید مهاجرتی هم می‌تواند اشتباه دیگری از سوی آمریکا برای میسر کردن تغییر در نظم ژئوپولیتیکی دنیا باشد.

هر چند بسیاری جذب استعداد‌های متنوع و تاکید بر تنوع و خلاقیت در آمریکا را در مقابل ملی گرایی قومی در چین، از دلایل برتری آمریکا نسبت به چین می‌دانند، اما وضع محدودیت‌های شدید مهاجرتی و پشت کردن به نهاد‌های بین المللی از سوی رئیس جمهور آمریکا در سال‌های اخیر می‌تواند ورق را به نفع پکن برگرداند.

اگر ترامپ در چهار سال حضور خود در کاخ سفید از سیاست‌های مشارکتی دنباله روی می‌کرد شاید می‌شد پیش بینی کرد پاندمی کرونا مسیر ژئوپولیتیکی دیگری را برای رسیدن به جهانی بهتر رقم بزند.

اما اگر رئیس جمهور آمریکا همچنان به مسیر سیاست‌های فعلی خود ادامه دهد، ویروس کرونا به آسانی روند‌های موجود را به سمت ملی گرایی و اقتدارگرایی تسریع می‌بخشد. هر چند هنوز برای پیش بینی نقطه عطفی که روابط قدرت میان آمریکا و چین را به طور اساسی تغییر دهد، بسیار زود است.

انتهای پیام/