شکست کودتای آمریکایی علیه «اوا مورالس»/ چشم‌انداز پیشرفت بولیویِ مستقل در سایه خصومت واشنگتن
در حالی که اوا مورالس سال گذشته در پی کودتایی تحت حمایت آمریکا مجبور به ترک بولیوی شد، اکنون در میان استقبال گسترده به کشورش بازگشته است.
به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، مارتن برینن استاد علوم سیاسی دانشگاه دولتی اوکلاهوما در روز‌های پایانی سال ۲۰۱۹ میلادی، در تحلیلی نوشت: «اوو مورالس اولین رئیس جمهوری در بولیوی نیست که در پی خشم مردمی مجبور به کناره گیری از قدرت شد. حداقل ۹ رئیس جمهور بولیوی از سال ۱۸۷۰ تاکنون به این سرنوشت دچار شده‌اند».
تحولات بولیوی یک سال پس از ترک اجباری مورالس هرچند که چندان با ثبات نبود، اثبات کرد که تحلیل‌های از آن دست که برینن می‌گوید چندان هم با واقعیت منطبق نیست. در حالی که نامزد مورد حمایت مورالس در انتخابات اخیر این کشور به پیروزی رسید، مورالس هم به کشور خود بازگشت و با خیل انبوهی از استقبال کنندگان روبرو شد.
بولیوی از حدود یک سال پیش و پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری وارد یک بحران شد. در حالی که نام او برای یک دوره چهار ساله دیگر هم از صندوق آراء بیرون آمد، ارتش این کشور ضمن طراحی کودتایی وی را محبور به ترک از قدرت و خروج از کشور کرد. نشریه گاردین که با تفکرات دست چپی رهبران انقلابی و آمریکاستیز آمریکای لاتین میانه خوبی ندارد، هم در گزارشی اذعان می‌کند که «مورالس پس از یک کودتا مجبور به ترک قدرت شد».
گاردین البته به اعتراضات وابستگان به احزاب مخالف هم اشاره می‌کند، اما آن را دلیلی برای ترک قدرت مورالس نمی‌داند. در این گزارش آمده است: «مجموعه وسیعی از عوامل در سقوط مورالس نقش داشته، اما واقعیت این است که ارتش وی را از قدرت برکنار کرد. این کودتا عناصر مخرب جامعه بولیوی را جسورتر کرده است. بحث درباره اینکه آیا اخراج مورالس کودتا است یا نه، آشکار است. کسانی که وجود کودتا را انکار می‌کنند افرادی مانند ترامپ، بولسونارو و خط رسانه‌ای وابسته به آن‌ها هستند و خصومت قابل پیش‌بینی و طولانی مدت قدرتمندان نسبت به دولت‌های چپ را ابراز می‌دارند. اقدام آن‌ها تلاش ناامیدانه برای تغییر اوضاع را نشان می‌دهد».
بیشتر بخوانید:
این اظهارات کنایه‌آمیز گاردین که البته اصلا حامی دولت‌های چپ منطقه نیست، نشان می‌دهد که دولت مورالس در کودتایی تحت حمایت گسترده آمریکا مجبور به ترک بولیوی شد. روی کار آمدن شخصی متمایل به آمریکا در بولیوی پس از کناره گیری مورالس، گواه دیگری بر این ادعاست. خود مورالس هم اقدام ارتش بولیوی در کنار زدن او از قدرت را کودتای نژادپرستانه و راست گرایانه خواند.
مورالس به عنوان یک چهره ضدآمریکایی برجسته در آمریکای لاتین طی‌سال‌های اخیر عناصر وابسته به واشنگتن در کشور را محدود کرده است. اظهارات شجاعانه او را در هفته اول مهرماه در شورای امنیت سازمان ملل را بخوانید: «آمریکا به هیچ شکلی برای حفظ دموکراسی تعهدی ندارد و با دیکتاتور‌ها همکاری می‌کند. او همچنین از سیاست دونالد ترامپ درباره مهاجران و پناهجویان انتقاد کرد. آمریکا در سال ۱۹۵۳ در ایران کودتا کرد و به هیچ عنوان دنبال مذاکره برابر با کشور‌ها نیست. ایالات متحده به دنبال ایجاد دموکراسی نیست وگرنه از دیکتاتوری حمایت نمی‌کرد و به صورت یکطرفه به کشور‌های دیگر حمله نمی‌کرد و سعی نمی‌کرد که اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل انتخاب کند».
دو هفته پیش انتخابات بولیوی برگزار شد و نام مورالس و حزب او بار دیگر در آزمون اقبال مردمی به چالش کشیده شد. «لوئیس آرسه» وزیر دارایی سابق مورالس موفق به کسب بیشترین آراء ریاست جمهوری بولیوی شد.
اکنون اما، اوا مورالس پس از حدود یک سال دوری از بولیوی به کشور خود بازگشت. ویدئویی که از لحظه ورود او به داخل بولیوی منتشر شده، اوج علاقه و احساس مردم این کشور به موراس و خط مشی او را نشان می‌دهد.
در این بین «ان‌پی‌ار» به قلم «ایزابلا گومز»، تحت عنوان «چگونه مورالس بولیوی را به کشوری بهتر تبدیل کرد» دلیل علاقه مردم بولیوی به این شخصیت را توضیح می‌دهد. وی می‌نویسد: «مورالس پس از سوگند یاد کردن در سال ۲۰۰۶، صنعت نفت و گاز بولیوی را ملی اعلام کرد. این اقدام مورالس با هدف مذاکره مجدد در مورد قرارداد با شرکت‌های انرژی خارجی و ایجاد درآمد بیشتر از منابع انجام شد. مورالس ۱۳۴ میلیون هکتار از زمین‌ها با مالکیت دولتی یا خصوصی را بین خانواده‌های بومی توزیع کرد، خانواده‌هایی که برخی از آن‌ها و وابستگانشان مجبور به کار به عنوان برده شده بودند».
این گزارش در ادامه تاکید می‌کند که مورالس منابع مالی مضاعف حاصل از انرژی را به اقتصاد و زیرساخت این کشور تزریق کرد. ساخت مدارس و بیمارستان در اولویت برنامه‌های مورالس در ۱۲ سال حکومت بر بولیوی بوده است. از سال ۲۰۰۶ تاکنون ۴۵ هزار محوطه آموزشی تنها از منابع حاصل از صنعت نفت و گاز ایجاد شده است. در دوران حکومت مورالس حقوق خانوار در چندین نوبت افزایش یافت، کابینه او در جهت تشویق جوانان به تحصیل سیاست‌های حساب شده‌ای را اتخاذ کرد. هر جوانی که در مدرسه ثبت نام می‌کند می‌تواند از تسهیلات سالانه ۲۰۰ بولیویانویی(واحد پول بولیوی) بهره‌مند شود. بیش از دو میلیون دانش آموز از این تسهیلات در سال ۲۰۱۹ استفاده کردند.
انتهای پیام/
