منظور از «وَمَا رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ» در قرآن چیست؟ +صوت

به گزارش خبرنگارحوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والایی درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَلَٰکِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ ۚ وَمَا رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَلَٰکِنَّ اللَّهَ رَمَىٰ ۚ وَلِیُبْلِیَ الْمُؤْمِنِینَ مِنْهُ بَلَاءً حَسَنًا ۚ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ

(ای مؤمنان) نه شما بلکه خدا کافران را کشت و (ای رسول)، چون تو تیر (یا خاک) افکندی نه تو بلکه خدا افکند (تا کافران را شکست دهد) و برای آنکه مؤمنان را به آزمونی نیکو از سوی خود بیازماید، که خدا شنوا و داناست.

فایل صوتی تلاوت آیه ۱۷ سوره انفال

تفسیر آیه ۱۷ سوره انفال

در روز جنگ بدر، پیامبر (ص) به علی (ع) فرمودند:مشتی خاک و سنگریزه از زمین بردار و به من بده. علی (ع) چنین کرد و پیامبربا خواندن دعایی آن‌ها را به سوی دشمن پرتاب کرد و به صورت معجزه آسایی، طوفانی به پا کرد وباعث وحشتی عجیب در دل دشمن شد.

آری، عامل مهم پیروزی در جنگ بدر، اراده و امداد الهی بود، نه نیروی مادّی و قواعد و تاکتیک‌های نظامی و گرنه لشگری اندک و تنها با یک یا دو اسب سوار، چگونه بر سپاهی انبوه و کاملاً مجهّز و دارای یکصد اسب سوار، پیروز می‌شد؟

«بَلاءٌ»، به معنای آزمایش است که اگر با نعمت و پیروزی باشد، «بلاء حَسَن» است و اگر به وسیله‌ی مصیبت و مجازات باشد «بلاء سیّیء»، چنانکه قرآن درباره بنی اسرائیل می‌فرماید: «وَ بَلَوْناهُمْ بِالْحَسَناتِ وَ السَّیِّئاتِ»

بیشتر بخوانید

• چرا به قمار در قرآن «مَیسِر» گفته شده؟ +صوت

انسان اگر با اعتقاد صحیح و در مسیر حقّ حرکت کند و به فرمان الهی تلاش و کوشش کند، امداد‌های خداوند را در پی خود دارد، «لِیُبْلِیَ الْمُؤْمِنِینَ مِنْهُ بَلاءً حَسَناً» و وجود او وجودی خدایی می‌گردد، چنانکه در روایتی خداوند می‌فرماید:بنده با نافله و کار‌های مستحب به مقام قرب رسیده، دست او دست من، گوش او گوش من و تمام اعضا و جوارح او خدایی می‌شود و آنچه بخواهد، همان می‌شود.

پس اگر حرکتی نیز انجام دهد، آن حرکت از خداوند است. «وَ ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ اللّهَ رَمی»، امّا در مقابل اگر در مسیر غیر الهی و به فرمان دیگران حرکت کند، در حقیقت وجودی شیطانی پیدا نموده است، چنانکه عایشه در رویارویی با سپاه امیرالمؤمنین علی (ع) در جنگ جمل، به تأسّی از پیامبر (ص) مشتی خاک به سوی آنان پرتاب کرد و دعا کرد، پس از آن حضرت علی (ع) به او فرمودند: «این شیطان بود که چنین کرد. «و ما رمیتَ اذ رمیت و لکنّ الشّیطان رمی»

پیام‌های آیه ۱۷ سوره انفال

۱-پیروزی در جنگ موجب غرور و عُجب شما نشود، خداوند و امداد‌های او را فراموش نکنید. «فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَ لکِنَّ اللّهَ قَتَلَهُمْ»

۲-انسان در افعال خود، نه مستقل از اراده خداوند است و نه مجبور. کارها، از آن جهت که با اختیار از انسان سر می‌زند، به او نسبت داده می‌شود، ولی، چون نیرو وتأثیر از خداست، به خدا نسبت داده می‌شود. «ما رَمَیْتَ ... وَ لکِنَّ اللّهَ رَمی»

۳-وجود پیامبر و رهبر، نقش بسزایی در جلب امداد‌های غیبی خداوند دارد. «وَ ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ»

۴-جنگ و جهاد، از وسایل آزمایش الهی است تا مؤمنان واقعی از افراد سست ایمان و یا بی ایمان شناخته شوند. «بَلاءً حَسَناً»

۵-امداد الهی و پیروزی مؤمنان و شکست دشمنان اتّفاقی و بی حساب نیست، بلکه از روی علم وآگاهی خداوند است. «إِنَّ اللّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ»

انتهای پیام/