قلعه‌ای کم نظیر در دل روستایی بی نظیر

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، قلعه تاریخی ابراهیم آباد بنایی خشتی و گلی با سردر و رواق‌های آجری است و بخش‌های باقی مانده حکایت از آن دارد که قلعه دارای دو حصار بوده و کاربری مسکونی داشته است. به طوری که تا چند دهه پیش تمامی اهالی روستا در آن زندگی می‌کردند و اکنون نیز جمعی از خانوار در آن زندگی می‌کنند.

این قلعه تاریخی به شماره ۲۵۳۸ در تاریخ ۱۵ آذر ماه سال ۱۳۷۸ در حافظه آثار ملی به ثبت رسیده است.

سردری که باعث ثبت ملی شد

سید مصطفی فاطمی فیروزآبادی مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد،گفت: قدمت این قلعه تاریخی به قرن هفت و هشت نسبت داده شده، ولی بر اساس تحقیقات صورت گرفته قدمت آن بیشتر است.

مهدی جمالیان رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان اشکذر نیز گفت: این قلعه به دلیل قدمت زیاد، تزیینات زیبا و مخصوصا سردر (دروازه ورودی) خاص و بی نظیر و در لیست آثار ملی ثبت شده است.

علیرضا حقیر رییس شورای اسلامی روستای ابراهیم آباد رستاق افزود: این اثر تاریخی از مسجد، خانه ها، آب انبار و کوچه‌های سرپوشیده و باز تشکیل شده و در مجموع با برج و بارو و حصار محصور است.

رییس شورای اسلامی روستای ابراهیم آباد اظهار داشت: کاربندی آجری در سر در ورودی، رواق‌های پیرامون، هشتی، کنگره‌های خشتی، لبه‌های حصار و برج به کار رفته است.

حقیر افزود: این قلعه تاریخی با یک نقشه بسیار مهندسی شده در دوران خود طراحی شده که بنا‌های داخل قلعه به صورت قرینه ساخته شده اند.

او ادامه داد: ابراهیم آباد دارای چهار اثر است که ثبت آثار ملی شده که عبارتند از امامزاده سید تاج الدین (گنبد تاج)، مسجد حضرت معصومه، آب انبار فاطمه رحمانی و قلعه تاریخی ابراهیم آباد.

شروع مسیر گردشگری شهرستان از قلعه ابراهیم آباد

سید مصطفی فاطمی فیروزآبادی مدیر کل میراث فرهنگی استان یزد ادامه داد: روستای ابراهیم آباد و قلعه آن در ابتدای مسیر گردشگری تعریف شده شهرستان قرار دارد و قابلیت آن را دارد با توجه به سایر آثار و جاذبه‌های گردشگری همجوار به یکی از مقاصد گردشگری اصلی تبدیل شود.

او افزود: با توجه به مرمت‌هایی که در طول سال‌های گذشته انجام شده، قطعا این بنا مورد توجه اداره میراث فرهنگی بوده و در آینده هم برای تخصیص اعتبار و بودجه پیگیری می‌کنیم.

فاطمی با بیان اینکه تاکنون بیش از هفت بار از این قلعه و بنا‌های تاریخی روستای ابراهیم آباد بازدید داشته، تصریح کرد: جبهه غربی قلعه تقریبا بازسازی شده، ولی جبهه شرقی هنوز نیاز به بازسازی دارد که ان شاالله در آینده نزدیک با کمک دهیاری بازسازی می‌شود.

مهدی جمالیان رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان اشکذر گفت: به دلیل کمبود و ناچیز بودن اعتبارات در مقابل تعدد و تکثیر آثار تاریخی در شهرستان مجبور به مرمت آن‌ها بر حسب اولویت بندی هستیم و در طول سال نمی‌توانیم تعداد زیادی را مرمت کنیم، البته در صورت مشارکت دهیاری‌ها و شورا‌ها و یا بخش‌های دولتی و خصوصی دیگر از جمله اداره اوقاف، شهرداری‌ها و هیئت امنا این کار با سرعت بیشتری انجام می‌شود.

مهدی جمالیان ادامه داد: در شهرستان اشکذر بیش از ۸۰ اثر تاریخی منقول و غیر منقول وجود دارد که ثبت آثار ملی شده است. این آثار در زمینه‌های تاریخی، معنوی و صنعتی است.

او افزود: از ابتدای امسال تاکنون آب انبار میرزا ابو الهادی، ساباط توده، قلعه عز آباد، مجموعه سلطان بندر آباد و مرمت مسجد منار گلی عز آباد با مشارکت موسسه خرد اسفنجرد در حال مرمت است.

علیرضا حقیر رییس شورای اسلامی روستای ابراهیم آباد تصریح کرد: این شورا تنها شورایی بوده که دفتر شورا را برای حمایت از آثار تاریخی در داخل بنای تاریخی ایجاد کرده است.

او گفت: با توجه به جایگاه حساس روستا و مسیر‌هایی که به روستا متصل است، انتظار می‌رود که حمایت‌ها افزایش یابد تا به درستی از این اثر تاریخی استفاده بشود.

مشکلات قلعه تاریخی ابراهیم آباد

فاطمی مدیر‌کل میراث فرهنگی استان یزد گفت: این قلعه تاریخی یک قلعه بی نظیر در استان است، اما یکی از مشکلات اصلی آن ساخت بنا‌های امروزی در دل آن است که یکی از آن‌ها حسینیه‌ای بزرگ است که در داخل قلعه و با آجر و مصالح امروزی ساخته شده است.

او افزود: قبلا دیدگاه نادرست مردم روستا در مورد بنا‌های تاریخی یکی از مشکلات بود، اما امروزه نظر مردم تغییر کرده و به این بنا‌ها اهمیت زیادی می‌دهند.

فاطمی ادامه داد: اداره کل میراث فرهنگی استان آمادگی کامل را برای ایجاد بوم گردی با همکاری شورا و دهیاری روستا در داخل این قلعه تاریخی دارد.

مهدی جمالیان رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان اشکذر نیز با بیان اینکه ساخت و ساز‌های غیر مجاز یکی از مشکلات اساسی این قلعه است، اظهار داشت: بحث مالکیت افراد نیز یکی دیگر از مشکلات است که در اکثر قلعه‌های تاریخی وجود دارد و این مشکل می‌تواند با همکاری شورا و دهیاری روستا حل شود.

او تصریح کرد: شهروندان می‌توانند در صورت مشاهده هرگونه تعرض و آسیب به بنا‌ها و بافت‌های تاریخی به مرکز پیام یگان حفاظت اداره کل میراث فرهنگی با شماره ۳۶۲۰۲۷۷۷ تماس بگیرند و گزارش بدهند.

جمالیان افزود: این قلعه تاریخی دارای پتانسیل‌های زیادی است که با همکاری خیران و مردم می‌توان با برنامه ریزی درست در راه آبادی روستا استفاده کرد؛ لذا از همه دلسوزان درخواست داریم که با هدایت خیران و سرمایه گذاران به سمت قلعه تاریخی باعث سرعت بخشیدن به مرمت قلعه و ایجاد یک بوم گردی هدفمند شوند.

علیرضا حقیر رییس شورای اسلامی روستای ابراهیم آباد گفت: اخیرا اقداماتی برای مرمت و بازسازی قلعه از جمله مرمت کامل برج ها، دیوارچینی بالای برج، شیب بندی، استحکام بخشی دیوار ها، اصلاح و کاهگل بام، مرمت قسمتی از بدنه ضلع شمال شرقی قلعه، هره چینی و کاهگل بدنه‌ها انجام شده است.

حقیر ادامه داد: با اینکه اقدامات زیادی صورت گرفته، اما هنوز مرمت قسمت‌های زیادی از قلعه باقی مانده است که نیاز به بازسازی و ترمیم دارد.

او در خصوص مالکیت افراد نیز گفت: اکثرا بنا‌ها داخل قلعه آزاد شده است و تعداد اندکی باقی مانده که نیاز به گفتگو دارد.

رییس شورای اسلامی روستای ابراهیم آباد ادامه داد: با تلاش‌های صورت گرفته بافت تاریخی ابراهیم آباد که حدود ۱۲ هکتار است در حال کد دار شدن است که بعد از کد دار شدن سالانه بودجه ملی دریافت می‌کند و این خود قدم موثری در راه بازسازی بافت تاریخی و ایجاد بوم گردی است.

دیدگاه مردم درباره قلعه تاریخی روستا

مردم روستا انتقاد‌ها و پیشنهاداتی درباره این قلعه تاریخی و دیگر بافت‌های تاریخی روستا دارند. یکی از اهالی روستا می‌گوید: روستای ابراهیم آباد در بین روستا‌های شهرستان در بافت تاریخی برجسته است. هیچ یک از روستا‌های شهرستان قلعه‌ای با این ویژگی‌های منحصر به فرد ندارد.

او می افزاید: اما تاکنون آنچنان که شایسته بافت تاریخی روستا است به این قلعه اهمیت داده نشده در حالی که این روستا دارای ظرفیت بالایی در ایجاد بوم گردی است.

یکی از زنان کارآفرین روستا گفت: اگر در داخل قلعه بوم گردی و یا پاتوق ایجاد بشود، موجب ایجاد درآمد برای اهالی روستا و شورای اسلامی است و زنان خانه دار می‌توانند محصولات محلی خود را در دید گردشگران قرار بدهند.

او ادامه داد: این کار علاوه بر ایجاد کارآفرینی می‌تواند محصولات و غذای محلی را معرفی کند.

یکی از معتمدین محلی نیز اظهار داشت: ایجاد بوم گردی و توجه به آثار تاریخی باعث حفظ فرهنگ روستا و معرفی آن به گردشگران می‌شود.

گزارش از: یوسف رعیت

انتهای پیام/