ریاضیات ملکه علوم است و فیزیک به جست و جوی شگفتی‌های آفرینش می‌پردازد. تمام این تعاریف باعث شده اند تا داوطلبان به سمت و سوی رشته‌های علوم پایه سوق داده شوند، اما پس از فارغ التحصیلی با اوضاع نا به سامان بیکاری در کشور مواجه شوند.

بیکاری فارغ التحصیلان رشته‌های علوم پایه و ریاضی سرمشقی برای داوطلبان کنکور سراسری شده است تا آن‌ها هر ساله از ورود به این رشته‌ها خودداری کنند و استعداد‌های خود را در رشته‌های دیگر محک بزنند.

ظرفیت‌های خالی این رشته‌ها هر ساله باعث می‌شوند که مسئولان هشدار جدی به متقاضیان کنکور دهند. ابراهیم خدایی، رئیس سابق سازمان سنجش آموزش کشور گفته بود که با فاجعه خالی ماندن ظرفیت رشته‌های علوم پایه مواجه هستیم و ظرفیت بسیاری از آن‌ها خالی مانده است.

عبدالرسول پورعباس، رئیس فعلی سازمان سنجش پیرامون این بحث گفته است که ۱۴۰ هزار داوطلب رشته ریاضی در کنکور سراسری امسال شرکت کرده اند. ۲۵۰ هزار صندلی خالی در این رشته وجود دارند؛ بنابراین طبیعی است که آن‌ها هر رشته‌ای را که بخواهند قبول خواهند شد.

داوطلبان ریاضی نگران قبولی در دانشگاه‌ها نباشند

پور عباس گفت: قبولی داوطلبان رشته ریاضی در دانشگاه‌های برتر کشور به نمره قبولی آن‌ها بستگی دارد، اما قبولی آن‌ها در سایر دانشگاه‌ها ۱۰۰ درصد تضمینی است.

او گفت: رقابت میان داوطلبان در صندلی‌های خاص دیده می‌شود. ظرفیت برخی از رشته‌ها را هر چه اعلام قبولی کنیم، باز هم تکمیل نخواهند شد؛ یعنی هم اکنون ظرفیت بالایی برای پذیرش داوطبان در دانشگاه‌ها داریم.

کارشناسان حوزه آموزشی معتقد هستند که علت اصلی خالی ماندن صندلی‌های علوم پایه نبود بازار کار مناسب است که باعث بی رغبتی دانشجویان برای گرایش به این رشته‌ها شده است.

لزوم توجه بخش صنعت به بازار کار رشته‌های علوم پایه

کوچکی نژاد، استقبال نکردن داوطلبان از رشته‌های علوم پایه را فاجعه نمی‌داند و می‌گوید: باید در بخش صنعت به بازار کار رشته‌های علوم پایه توجه کرد تا شاهد رونق گرفتن این رشته‌ها در کشور باشیم.

افول علوم پایه کاهش کیفیت مهندسان مملکت را به همراه دارد

حقیقی، عضو هیئت علمی دانشگاه فنی و حرفه‌ای گفته است که یکی از دلایل اصلی افول علوم پایه در جامعه ما بحث اشتغال دانشجویان این رشته است.

او گفت: در داخل کشور ما توجه به رشته علوم پایه جز در مراحل تدریس وجود ندارد. گفتنی است که رشته‌های علوم پایه در جامعه همانند فونداسیون ساختمان هستند که هرچه محکم‌تر باشند ساختمان‌ها هم استحکام بیشتری دارند.

او اضافه کرد: دولت باید از رشته‌های علوم پایه حمایت کند تا صنایع از آن ها منفعت ببرد. شاید یکی از دلایلی که علوم پایه در ایران افول پیدا کرده این است که نتوانسته ایم زیبایی‌های علوم پایه را به مردم نشان دهیم.

رئیس دانشکده شمسی پور گفت: افول علوم پایه باعث کاهش هرچه بیشتر گرایش به مهندسی در آینده خواهد شد؛ چرا که مهندسان باید در زمینه علوم پایه قوی باشند، در غیر این صورت مهندسان خوبی نخواهیم داشت.

علوم پایه ذخیره بانکی کشور است

نصیری قیداری، رئیس دانشگاه شهیدبهشتی گفت: اهمیت علوم پایه به میزانی است که رهبری نیز به اهمیت آن اشاره کرده اند که مصداق مناسب از اهمیت علوم پایه است؛ ایشان می‌گویند که علوم پایه ذخیره بانکی شما است که به آن مراجعه و از آن استفاده می‌کنید.

علوم پایه موتور محرکه علم و فناوری است که اگر به آن توجه نشود، آن موتور خاموش می‌شود. ممکن است بلافاصله تاثیر نداشته باشد؛ اما در دراز مدت به عنوان عامل تحول و عامل توسعه علم و فناوری اجتناب ناپذیر است. به دلیل این که زود بازده نیست، انتظار از بخش خصوصی نیست و به عنوان وظیفه حکومتی از آن یاد می‌شود که دولت‌ها باید از توسعه آن حمایت کنند. 

نصیری قیداری گفت: توجهی به علوم‌پایه نشده است. پس از انقلاب اهمیت مناسبی به آن داده شد و رصدخانه ملی و تجهیز آزمایشگاه‌های مرجع و قطب‌های علمی رشد چشمگیر در کمیت و کیفیت پایگاه‌های استنادی و علم داده‌ها در واقع در این سال‌ها اتفاق افتاده که قابل توجه است؛ همین تحول و توسعه باعث شتاب دادن به سایر حوزه‌های دانشی شده است.

توسعه علوم پایه منجر به توسعه سایر حوزه‌ها هم می‌شود. در قوانین کشور به علوم پایه توجه شده است و در برنامه‌های پنج ساله و یک ساله، این توسعه‌ها اتفاق می‌افتند. در قانون وزارت علوم به حمایت از علوم پایه اشاره شده که در کنار کاربردی کردن علم و خلق، دانش و ایده‌های نو به عنوان وظیفه دولت عنوان شده اند.

گزارش از نادیا عابد