اهداف سفر عمار حکیم به عربستان چیست؟

رسانه‌های سعودی صبح امروز  (پنج‌شنبه) گزارش دادند عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق در راستای پاره‌ای از مذاکرات وارد عربستان شده است و پس از ورود، مورد استقبال «ولید بن عبدالکریم الخریجی» معاون وزیر خارجه عربستان در فرودگاه بین المللی «ملک عبدالعزیز» در جده قرار گرفته است.

اما مسأله‌ای که در این میان توجه ناظران را به خود جلب می‌کند، این است که اهداف سفر عمار حکیم به عربستان در باره زمانی کنونی چیست و آیا همزمانی این سفر با بحران‌های اخیر عراق ارتباط دارد یا خیر.

در همین راستا، با توجه به تحولات داخلی عراق و ضرورت نقش‌آفرینی جریان‌های شیعه در دو حوزه داخلی و منطقه‌ای، چارچوب هماهنگی شیعه عراق تصمیم گرفت طبق دعوت مکرر عربستان از جریان‌های شیعه عراقی برای تعامل بیشتر و سفر به این کشور، عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق سفری به این کشور داشته باشد.

اما مسأله‌ای که در این راستا جلب توجه می‌کند، آن است که تحولات اخیر عراق چه بوده که عمار حکیم را به سفر به عربستان واداشته است.

ده ماه درگیری نیرو‌های سیاسی در عراق

مسأله از آنجا شروع می‌شود که گروه‌های سیاسی عراقی پس از برگزاری انتخابات و اعلام نتایج نهایی آن، نتوانستند به یک دیدگاه مشترک در مورد نامزد نخست وزیری به نتیجه برسند و این مسئله باعث استعفا و خروج نمایندگان جریان صدر از پارلمان شد. این شرایط تا جایی پیش رفت که به رغم گذشت ده ماه از انتخابات پارلمانی در این کشور، درگیری‌ها میان مقامات سیاسی در این کشور ادامه دارد و اخبار بحران عراق و تظاهرات‌ها و تحصن‌ها در این کشور همچنان سرخط رسانه‌های خبری به شمار می‌رود.

حمله طرفداران صدر به پارلمان عراق

پس از این حوادث و ادامه درگیری ها، اوایل ماه جاری، رسانه‌های خبری از یورش طرفداران صدر به پارلمان عراق خبر دادند. رسانه‌های خبری در تاریخ ۳۰ ژوئیه (برابر با ۸ مرداد) اعلام کردند هزاران حامی جریان صدر عراق وارد منطقه سبز بغداد شده و به ساختمان پارلمان این کشور یورش بردند.

در همان زمان، خبرنگار «شبکه آر تی» روسیه نیز گزارش داد صد‌ها تن از هواداران جریان صدر توانستند پس از هجوم به پارلمان، وارد ساختمان اصلی شوند و آن‌ها در حال آماده شدن برای رفتن به ساختمان شورای عالی قضایی هستند. رسانه‌های خبری نیز  تصاویری از اشغال پارلمان به دست هواداران مقتدی صدر، منتشر کردند؛ امری که واکنش شخصیت‌های مختلف عراقی را در پی داشت.

چند روز بعد از یورش و اشغال ساختمان پارلمان، جنبش صدر از هواداران خود خواست تا ساختمان پارلمان را تخلیه کرده؛ اما در اطراف آن مستقر شده و تحصن کنند. صالح محمد العراقی، از نزدیکان مقتدی صدر گفت: «از حامیان جنبش می‌خواهیم ساختمان پارلمان عراق را تخلیه کنند و در اطراف آن بنشینند».

تغییر نظام سیاسی عراق، خواست مقتدی صدر

مقتدی صدر در همان زمان با انتشار بیانیه ای، هدف جریان خود را «تغییر نظام سیاسی» در عراق عنوان کرد و در بیانیه‌ای گفت: «این فرصتی بزرگ برای تغییر ریشه‌ای نظام سیاسی، قانون اساسی و انتخابات است. در برابر ما، فرصت از میان برداشتن تاریکی، فساد، انحصارطلبی در قدرت، وفاداری به خارج و فرقه گرایی وجود دارد.»

مقتدی صدر چند روز پس از حمله به ساختمان پارلمان، ضمن درخواست برای برگزاری انتخابات زودهنگام پس از انحلال پارلمان، از طرفداران خود خواست تا زمان رسیدن به خواسته‌ها به تحصن خود ادامه دهند. مقتدی صدر در سخنانی که السومریه نیوز پخش شد، با اشاره به اینکه هنوز برای شرکت در انتخابات آینده تصمیمی نگرفته است، گفت: «اعتراضات کنونی به خاطر قدرت نیست.»

رهبر جریان صدر در عراق همچنین تصریح کرد که می‌خواست تا یک دولت ملی تشکیل دهد، اما خواسته‌های کینه توزانه مانع از آن شد. اما مسأله‌ای که وجود داشت، آن بود که ادامه این اعتراض‌ها و تحصن‌ها در عراق، کار را در این کشور به بحران کشاند.

جلسه‌ای که جریان صدر در آن حضور نیافت

در همین راستا، روز گذشته نشستی متشکل از سران گروه‌های سیاسی عراق به منظور گفتگو و رایزنی جهت حل بحران سیاسی در این کشور و به دعوت مصطفی الکاظمی صورت گرفت؛ اما براساس گزارش المیادین، جریان صدر اعلام کرد که در این نشست شرکت نخواهد کرد. کارشناسان اعلام کردند حضور نیافتن جریان صدر در این جلسه نشان می‌دهد که این جریان تنها راه‌حل را انحلال پارلمان و انتخابات زودهنگام تلقی می‌کند و از موضع خود در این مسئله کوتاه نمی‌آید.

سفر عمار حکیم به عربستان در راستای گفتگو در خصوص بحران عراق

در همین راستا، شبکه الحره امروز (پنجشنبه) با اعلام خبر ورود حکیم به عربستان نوشت: «پس از نشست نیرو‌های سیاسی در بغداد، عمار حکیم به عربستان سعودی سفر کرد. این شبکه با اعلام اینکه عمار حکیم روز گذشته در نشست نیرو‌های سیاسی در عراق شرکت داشت، اعلام کرد هنوز مشخص نیست آیا این سفر با گفتگو‌های سیاسی پیرامون بحران تشکیل دولت در عراق مرتبط است یا خیر.»

این در حالی است که خبرگزاری عراقی شفق نیوز به نقل از یک منبع دیپلماتیک در سفارت عربستان در عراق اعلام کرد: «علت این سفر، تمایل «چارچوب هماهنگی» به ورود عربستان به عنوان یک میانجی میان آن‌ها و مقتدی صدر است.»

این خبرگزاری همچنین به نقل از دیپلمات سعودی که نخواست نامش فاش شود، اعلام کرد حکیم ده روز پیش با دستگاه دیپلماسی سعودی در اربیل تماس گرفته و به او اعلام کرده قصد دارد در خصوص بحران سیاسی عراق و تحرکات اخیر صدر به ریاض سفر کند.

سفر مقتدی صدر به عربستان

 دو ماه پیش نیز خبرگزاری شفق نیوز به نقل از یک منبع نزدیک به صدر از سفر وی به عربستان سعودی پرده برداشته بود. این منبع آگاه نزدیک به جریان صدر با اعلام خبر سفر مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق به عربستان، گفته بود: «صدر برای ادای مناسک حج امسال به عربستان سفر می‌کند؛ اما تا به این لحظه هیچ‌گونه هماهنگی جهت برگزاری نشست‌هایی میان صدر با مقامات عربستانی در جریان این سفر صورت نگرفته است.»

مقتدی صدر پس از یازده سال و جولای ۲۰۱۷ به عربستان سفر کرد و با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی خبر دیدار داشت که مورد توجه رسانه های جهان قرار گرفت.

حال پس از سفر اخیر صدر و سفر امروز عمار حکیم به عربستان و گمانه زنی‌ها در خصوص مذاکرات وی با مقامات سعودی، بایستی منتظر ماند و دید آیا ریاض برای میانجیگری میان جریان صدر و سایر احزاب عراق وارد عمل می شود یا خیر.