راه های تحکیم اتحاد بین تشیع و تسنن چیست؟

حجت السلام والمسلمین امید جوادی نصر کارشناس مذهبی گفت: برای ایجاد وحدت میان مسلمانان، محورهایی وجود دارد که از آن‌ها به عنوان عوامل مشترک اتحاد میان فِرق و مذاهب اسلامی یاد می‌­شود:

محورهای وحدت مسلمین

الف) ایمان به وحدانیت خدا و پرستش او.
ب) ایمان به رسولان الهی و به خصوص ایمان به خاتمیت پیامبر.
ج) باور به معاد و روز رستاخیز.
د) اشتراک در کتاب آسمانی قرآن کریم و باور به حقانیت و صدق گفتار او.
هـ) اشتراک در بسیاری از اعمال عبادی؛ از قبیل نماز، روزه، حج، زکات و...

۱. سیاست صبر و سکوت
به یقین می‌‏دانید که سزاوار‌تر از دیگران به خلافت، من هستم. سوگند به خدا به آنچه انجام داده‏ اید گردن می‌‏نهم، تا هنگامی که اوضاع مسلمانان رو براه باشد و از هم نپاشد و جز من به دیگری ستم نشود و پاداش این گذشت و سکوت و فضیلت را از خدا انتظار دارم و از آن همه زر و زیوری که به دنبال آن حرکت می‌‏کنید، پرهیز می‌‏کنم.» (دشتی، ۱۳۷۹، ص۱۲۳). 

۲. حل اختلافات حقوقی مسلمانان
کارنامه اهل بیت: در موضوع اتحاد اسلامی و فراخوان جوامع بشری به همدلی و همفکری و همکاری براساس توحید و عدل، کارنامه­ای درخشان و بلند و پر حجم است و بررسی رفتار و گفتار امام صادق در زمینه­‌های زیر می‌­تواند نقش آن امام بزرگوار را در اتحاد مسلمین بیش­‌تر روشن سازد:

۱. امام صادق(ع) و توصیه شیعیان به تقیه.
۲. امام صادق(ع) و حل اختلافات فکری پیروان اهل بیت.
۳. امام صادق(ع) و ارائة راهکار حل اختلافات حقوقی شیعه.
۴. امام صادق(ع) وتأکید بر اصل همزیستی و مدارا با اهل سنّت وهمة فرق اسلامی.
۵. امام صادق(ع) و تأکید بر نماز جمعه و جماعت و اعیاد اسلامی

۳. تأکید بر همزیستی مسالمت آمیز و مدارا با اهل سنت و سایر فرق اسلامی

در نقطه مقابل، شیعیان و اهل سنتِ معتقد به همزیستی مسالمت آمیز نیز در طول تاریخ کم نبوده­‌اند. به همین جهت هم معاویه بن وهب ناظر به این پدیده اجتماعی از امام صادق(ع) می‌­پرسد:
«شایسته است در ارتباط بین خود و قوممان و همچنین در ارتباط با مردم دیگر که بر اعتقاد ما باور ندارند، چگونه رفتار کنیم؟» (کلینی، ۱۴۰۷، ج۲، ص۶۳۶).
امام صادق(ع) قسم می‌خورند تا تأکید کنند و شک شیعیانش هم برطرف شود: «فَوَ الله‏ إِنَّهُمْ‏ لَیَعُودُونَ‏ مَرْضَاهُم‏»؛ «به خدا قسم اهل بیت: از مریضان سایر مذاهب عیادت می‌کنند.»؛ «وَ یَشْهَدُونَ جَنَائِزَهُم‏»؛ «در تشییع جنازه­های آن‌ها حاضر می‌­شوند.» «وَ یُقِیمُونَ الشَّهَادَةَ لَهُمْ وَ عَلَیْهِم»؛ «در دادگاه به نفع یا علیه آن‌ها شهادت می‌دهند.» «وَ یُؤَدُّونَ الْأَمَانَةَ إِلَیْهِم»؛ «و امانت را به آن‌ها بر می‌‎گردانند.» (کلینی، ۱۴۰۷ق.، ج۲، ص۶۳۶).