آیا قتل مونا حیدری مصداق محاربه بود؟

پس از اعلام حکم قاتل مونا حیدری، ابهاماتی دراین‌باره مطرح شد و با مقایسه این پرونده با پرونده‌های دیگر مدعی شدند باید برای قاتل، عنوان «محاربه» در نظر گرفته می‌شد.

هفته گذشته سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری خود در پاسخ به سئوال خبرنگاری در مورد پرونده فردی که پارسال همسر خود را با همدستی برادرش به قتل رساند، گفت: در این پرونده سجاد حیدر نوا متهم به مباشرت در قتل عمد، ایراد ضرب‌وجرح عمدی مقتول و اخلال در نظم عمومی و حیدر حیدر نوا متهم به معاونت در ارتکاب قتل عمدی مونا حیدری هستند.

او افزود: در جلسات قبل ذکر کردیم اولیای دم متوفی گذشت کردند و با توجه به قابل گذشت بودن این قسمت از اتهام به‌استناد بند پ ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری در مواردی که جرم واجد جنبه و حیثیت خصوصی دارد پرونده امر منتهی به صدور قرار موقوفی تعقیب شده است که دقیقا در این پرونده قانون اجرا شده است.

سخنگوی قوه قضاییه ادامه داد:، اما جنبه عمومی جرم باقی است و  بر این اساس از لحاظ جنبه عمومی جرم متهم ردیف اول از حیث مباشرت در قتل عمدی به تحمل ۷ سال و نیم حبس تعزیری و از حیث جنبه عمومی ایراد ضرب‌وجرح عمدی به ۸ ماه حبس محکوم شده است و این رأی قطعی است.

او افزود: متهم ردیف دوم نیز به ۴۵ ماه حبس تعزیری از باب معاونت در قتل عمدی محکوم شده است و متهمان در زمان حاضر در زندان هستند.

اما پس از اعلام حکم قاتل مونا حیدری، ابهاماتی در برخی از رسانه‌ها و فضای مجازی درخصوص این پرونده مطرح شد. برخی حکم صادره را غیرمتناسب با جرم معرفی کردند و بعضی نیز با مقایسه این پرونده با پرونده‌های دیگر مدعی شدند باید برای قاتل، عنوان «محاربه» در نظر گرفته می‌شد.

جعفر صادق‌منش، حقوقدان، عضو سابق هیئت علمی دانشگاه و از اعضای اندیشکده حقوق بشر و شهروندی در همین زمینه به تشریح ابعاد حقوقی پرونده قتل مونا حیدری نوا از سوی همسرش پرداخت.

این عضو سابق هیئت علمی دانشگاه گفت: در بسیاری از عناوین اتهامی در قوانین کیفری با وجود شباهت بسیار به یکدیگر در رکن مادی یا روانی، گاهی به‌دلیل تفاوتی اندک در یک شرط از شرایط تحقق، عنوان مهم‌تر یا کم‌اهمیت‌تر بر رفتار مرتکب صادق می‌شود و موجب تفاوت عنوان مجرمانه و در نتیجه حکم صادرشده در قبال دو نفری می‌گردد که شاید رفتارشان تا حدود زیادی شبیه به هم است.

او ادامه داد: به‌عنوان مثل در قانون مجازات اسلامی در خصوص جرم سرقت دست‌کم ۱۳ عنوان مجرمانه داریم، به‌دلیل تفاوت هر یک با دیگری از نظر شرایط لازم برای تحقق از قبیل، زمان، مکان، وسیله، قربانی، نحوه ارتکاب و پیامدها، هر کدام از آن‌ها مشمول یکی از مواد یادشده قرار می‌گیرد.

صادق‌منش گفت: تفاوت در جرم بالطبع موجب محکومیت‌های متفاوت هم می‌شود در حالی که ممکن است برای یک شخص عادی فرقی بین همه انواع این سرقت‌ها نباشد و او در داوری خود نسبت به رأی صادرشده درباره  متهمی که فرضاً در منطقه زلزله‌زده مرتکب سرقت چادر مسافرتی متعلق به دیگری شده با شخص دیگری که در یک شرایط عادی در تفرجگاه مرتکب سرقت چادر گرانقیمت‌تری هم شده است، شتابزده و از روی ناآگاهی اعتراض کند و بگوید؛ این چه‌حکمی است که صادر شده است؟! فلانی که چادر گرانقمیت‌تری دزدیده مجازاتش از کسی که چادر معمولی دزدیده بیشتر تعیین شده است؛ پس قاضی حتماً بی‌اطلاع بوده است یا حتماً اعمال نفوذی در پرونده شده است و یا قانون ایراد دارد!

عضو سابق هیئت علمی دانشگاه افزود: همین قضیه دقیقاً در مورد حکم صادرشده برای قاتل مرحومه حیدری اتفاق افتاده است و کسانی از روی غرض یا عدم اطلاع از مسائل حقوقی یا عدم اطلاع از جزئیات موضوع نسبت به حکم صادرشده داوری‌های عجیب و غریبی کرده‌اند و ادعا می‌کنند در آن پرونده باید حکم اعدام صادر می‌شد، چون رفتار آن شخص که سلاح کشیده و کسی را کشته و موجب ناامنی در محیط شده محاربه است و مشمول ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی می‌شود.

سلاح‌کشیدن با انگیزه شخصی محاربه محسوب نمی‌شود

او می‌گوید: ابتدا باید گفت که مجازات محاربه طبق ماده ۲۸۲ قانون مجازات اسلامی تخییری و طبق ماده ۲۸۳ یکی از کیفر‌های مندرج در آن ماده به‌انتخاب قاضی و با لحاظ شرایط پرونده و جرم ارتکابی تعیین می‌شود. ثانیاً منتقدان رأی صادرشده به این عبارت صریح ماده یادشده عمداً یا سهواً بی‌توجه هستند که مقرر می‌دارد: «هرگاه کسی با انگیزه شخصی به‌سوی یک یا چند شخص خاص سلاح بکشد و عمل او جنبه عمومی نداشته باشد…، محاربه محسوب نمی‌شود.»

صادق‌منش ادامه داد: هرچند در پرونده یادشده، سلاح سردی به‌روی مقتول کشیده شده و هرچند حیات او سلب شده و هرچند گرداندن سر مقتول در خیابان موجب ناامنی در محیط شده و صرف سلاح کشیدن حتی بدون ارتکاب قتل هم بخشی عمده از شرایط جرم محاربه را داشته است، ولی نکته دقیق این است که شرط مقرر در ذیل ماده ۲۷۹ که ناظر بر انگیزه مرتکب است در رفتار او وجود نداشته است، چون همه می‌دانیم که قتل ارتکابی همسر مرحوم مونا حیدری صرفاً جنبه انتقام‌جویی شخصی و خانوادگی داشته و قصد ایجاد ناامنی در محیط در آن وجود نداشته است.

گسترده‌بودن جرم، شرط تحقق اتهام افساد فی الارض است

عضو اندیشکده حقوق بشر و شهروندی گفت: رفتار ارتکابی متهم قطعاً افساد فی الارض هم نبوده است، زیرا طبق ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی، «گسترده» بودن رفتار یکی از شروط تحقق جرم یادشده است و گستردگی در فرض قتل این است که فرد چندین نفر را به قتل رسانده باشد و با قتل یک نفر این گستردگی محقق نمی‌شود.

اخلال در آرامش عمومی و پیامد‌های اجتماعی قتل در حکم لحاظ شده است

صادق‌منش ادامه داد: با توجه به منتفی شدن عنوان محاربه و همچنین عنوان افساد فی الارض، اتهامی که در مورد متهم باقی می‌ماند اتهام قتل عمدی و نیز اخلال در آرامش عمومی با حرکات غیرمتعارف در قالب گرداندن سر مقتول در معابر بوده است که کیفر قتل عمدی به‌استناد ماده ۳۸۱ قصاص نفس است و در صورت عدم درخواست قصاص از سوی، ولی دم یا اعلام گذشت وی، با توجه به ماده ۶۱۲ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۷۵، قانونگذار با لحاظ پیامد‌های اجتماعی قتل ارتکابی، به‌صورت مشروط مجازات سه تا ده سال حبس برای آن مقرر کرده است.

او همچنین گفت: کیفر اخلال در آرامش عمومی از طریق حرکات نامتعارف یادشده هم طبق ماده ۶۱۸ قانون تعزیرات اعم از  حبس تا یک سال و شلاق تا ۷۴ ضربه است.

این حقوقدان ادامه داد: با توجه به موارد یادشده، پس از ارجاع امر به شعبه دوم دادگاه کیفری یک استان خوزستان و پس از بررسی لازم و با استناد به مواد ۱۲۷، ۱۲۶، ۱۰۰، ۲۷، ۲۳، ۱۹، ۱۸ و ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ و ماده ۶۱۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ و مواد ۲ و ۱۲ قانون کاهش مجازات تعزیری مصوب ۱۳۹۱ متهم یادشده بابت جنبه عمومی قتل و اخلال در نظم عمومی  به تحمل حبس تعزیری محکوم شد.

اسقاط حق فرجام‌خواهی منجر به کاهش مجازات حبس شده است

عضو اندیشکده حقوق بشر و شهروندی گفت: ضمن آنکه به‌لحاظ اعلام گذشت اولیای دم و قابل گذشت بودن موضوع، قصاص و دیه برابر بند ب ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۹۲ منجر به صدور قرار موقوفی تعقیب شد مضافاً اینکه وفق ماده ۲۳ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ و ماده ۴ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب ۹۹ از باب مجازات تکمیلی، متهم ردیف اول و دوم به‌ترتیب به دو سال اقامت اجباری محکوم شدند و متعاقباً باتوجه به اینکه متهمین اسقاط حق فرجام‌خواهی  کردند و دادستان نیز به دادنامه صادره اعتراض نکرده است و بنا به تکلیف مقرر در ماده ۴۴۲ از قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۹۲، مجازات حبس هر یک از آنان به‌میزان یک‌چهارم کسر شد و پرونده مختومه شد.

رأی صادرشده سنگین و مشتمل بر حداکثر مجازات است

صادق‌منش با ابراز اینکه بنابراین رأی صادرشده رأیی سنگین و مشتمل بر حداکثر مجازات در چهارچوب قانون است و انتقادات نسبت به این رأی به هیچ وجه منطقی و دارای توجیه حقوقی نیست گفت: تعجب از برخی افراد به‌ظاهر حقوقدان است که با رویکردی دوگانه در یک‌جا ادعای مهربانی و شفقت و رعایت حقوق متهمان را دارند و در جایی دیگر به کمتر از اعدام افراد راضی نمی‌شوند!

منبع: تسنیم

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناصر
۱۸:۳۸ ۲۱ تير ۱۴۰۲
خلاصه کلام اینکه یک زن بدبخت بیچاره بنابه هر دلیلی بدست همسر بی وجدانش باکمال قصاوت وبیرحمی سرش را بریده ودر شهر گردانده ودر نهایت با پرداخت چندمیلیون تومان پول وچندسال حبس که روی هواست یعنی اگر تا چند سال دیگر آقا بخواهد سر زن دیگرش را ببرد باید هفت سال حبسش بکشد واگر صبر کند تا آن مدت تمام شود وبعدا سر زن دومی را ببرد آن حبس باطل می‌شود عجب قانون توپی داریم ما بخاطر همینه که پدر راحت سر دخترش را برادر سر خواهرش را همسر سر زنش را راحت بدونه هیچ ترسی می‌برد بعدا می‌گوید بخاطر شرافتشان این کار کردن حالا از کدام شرف غیرت حرف میزنن خدا می‌داند فقط قانون ما نقص ندارد وبینقص است همین کافیست بسیار هم خوب خسته نباشید من که خیلی متاسفم بقیه رو نمیدونم
Iran (Islamic Republic of)
پیمان
۱۶:۴۲ ۰۷ بهمن ۱۴۰۱
کاملا غیر عادی و نامناسب حکم داده شده،کاری که این آقای غیرتی و با شرف انجام داد،نهایت بی غیرتی و بی شرفی و ظالمانه و وحشتناک بود،اینجور افراد برای جامعه فوق العاده خطرناک هستند و وجود اینچنین افرادی ،موجب تا امنی میشود،در واقع حق مظلومانه خانم حیدری،در این حکم پایمال شد
Iran (Islamic Republic of)
اسدی
۱۴:۳۶ ۰۷ بهمن ۱۴۰۱
فقط میشود گفت که بی ناموسی وبی شرفی هم حدی دارد وآسمان وریسمان را به هم دوختن جهت توجیه رای ناعادلانه هیچ سودی ندارد ونظر مردم عوض نمیشود
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۵:۰۲ ۰۷ بهمن ۱۴۰۱
دین خیلی بخشنده است و از حکم اعدام برای تنبیه استفاده میکند بنظر من حبس ابد در سلول تنگ و تاریک بصورت انفرادی حکم بهتریست
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۵۲ ۰۶ بهمن ۱۴۰۱
حق این بود دادگاه غیابی طلاق می داد و دیگه به شوهره ربطی نداشت. خانم هم جرمی اگر مرتکب شده بود چون توی ایران نبود و با قوانین اون کشور مغایرت نداشت، مجازاتش تابع قوانین کشور مانبود.اما قتل در کشور ما اتفاق افتاده، با برنامه ریزی قبلی به فجیع ترین شکل ممکن،مجازات متناسب نیست
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۹ ۰۵ بهمن ۱۴۰۱
اهواز این رسم هست، میخوان یکی رو بکشن، هر کسی ی چاقو میزنه تا حکم شون کم بشه !
بدبخت اون دختر، پدر و مادرش هم از ترس رضایت دادن !...
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۱۳ ۰۵ بهمن ۱۴۰۱
میشه طرف سر یکی رو ببره بعد قوه قضایی بهش فقط چند سال زندانی براش بزنه عدالت کجایه حتما اعدام میشد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۱۴ ۰۶ بهمن ۱۴۰۱
به خاطر غیرت اینکارو کرده
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۶:۲۹ ۰۷ بهمن ۱۴۰۱
تف به اون غیرتی که سر یکی رو باهاش ببری
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۶:۱۸ ۰۵ بهمن ۱۴۰۱
اینجور حکم دادن به بعضی اجازه میده که هر کاری دلشون بخواد انجام بدن ترسیدن یکی است فرق نمیکنه اینکه سر یه انسان رو در شهر بچرخانی ویا اینکه اغتشاش کنی در هر دو صورت مردم میترسند پس از دید مردم حکم بدین اینجور کسی دیگه به خودش اجازه نمیده کسی رو بکشه. اگر بار اول پدری رو که سر دخترش رو برید حکم سنگین داده بودین این قضیه تکرار نمیشد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۱:۲۱ ۰۵ بهمن ۱۴۰۱
بانوی اول مملکت که کنفرانس زنان تاثیرگذار راه انداختی مثلا معاون زنان هستی حرفی ندارید
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۲۱ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
این سر طرفو بریده هشت سال حبس دادین.وقتی قتل با برنامه ریزی خانوادگی بوده مشخصه رضایت میدن قتل ناموسی یعنی چی؟ یعنی اولیای وم خودشون قاتلا. این عدالته ؟ تو ایدان فقط کشتن و ازار زنا مجازات نداره
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۱۵ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
شایسته بود این آقای صادق منش ، قاضی پرونده های جوانان معترض می شد !!!
Iran (Islamic Republic of)
مجتبی
۲۲:۰۷ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
اصلا نباید اینقدر براش زندان میبریدن زنش بوده خیانت کرده لاید سنگ سار میشده حالا برای سر بریدن و تعقییر در حکم اسلامی مجازاتی داره اما نه به این شدت و حدت وسلام
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۲:۰۷ ۰۷ بهمن ۱۴۰۱
اینکه فقط از خونه فرار کرده
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۳:۲۶ ۰۷ بهمن ۱۴۰۱
اون دختر بدبخت تمام مدتی که با این حیوون زندگی میکرده تحت شکنجه و آزار بوده و هربار به قهر رفته خونه پدرش به زور برش گردوندن و هرچقدر سعی کرده نتونسته طلاق بگیره و راهی جز فرار براش نمونده. شما خواهر داری؟دختر داری؟یک لحظه اونا رو در حال دست و پا زدن وقتی شوهر با غیرتشون داره سرشونو میبره تصور کن ببین چه حالی میشی.
Iran (Islamic Republic of)
علی
۱۳:۴۵ ۰۷ بهمن ۱۴۰۱
یعنی منظورت اینه که نباید حتی زندان هم بره؟
اگه منظورت اینه باید بگم خاک تو سرت
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۳۴ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
یه آدمو سر بریدن بعد فقط می رن زندان چقدر منصفانه ما هم نگاه
Iran (Islamic Republic of)
مجید
۲۰:۲۳ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
یعنی از نظر ایشان بریدن سر یک زن و آوردن آن در کوچه و ایجاد رعب و وحشت و گرداندن آن منجر به اتهام وحشی بودن یک ملیت مساوی با یک قبل بی سر وصداست؟؟؟
Iran (Islamic Republic of)
محمد
۱۹:۳۶ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
اینقدر پیچ و تابش دادین که گیج شدیم .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۳۳ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
ینفر سر یه انسان برید توی شهر باهاش راه رفت خندید عکس گرفت داره تو زندان میخوره میخوابه بزودی هم ازاد میشه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۳۰ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
مرده شوره هرچی تعصبات بیرحمانه و کور عشیره ای و قبیله ایه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۳۰ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
کسی که سر یک نفر میبره در شهر باهاش راه میره فیلم و عکس میگیره ،حتی کسی که باعث بوجود اومدن این جرسومه فساد شده هم محاربه کرده ، حتی پدر مادر اون دختر بیگناه که رضایت دادن هم محاربه کردن انسانیت نیست به والله با شهادت مولا علی انصاف و عدالت هم به خاک سپرده شد
Iran (Islamic Republic of)
آشتیانی
۱۴:۵۲ ۰۶ بهمن ۱۴۰۱
یعنی بقیه امامان عدالت نداشتن..؟؟!
مراقب حرف زدنمون باشیم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۰۴ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
اولیای دم خودشون بخشیدن دیگه به ما چه ربطی داره
اعدام میکنن مردم میگن چرا اعدام کردن اعدام نمیکنن مردم میگن چرا اعدام نمیکنن به چه ساز شما مردم باید رقصید؟ سرتون تو زندگی خودتون باشه برید درس عبرت بگیرید که این اتفاقا تو زندگیتون نیفته
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۳:۲۹ ۰۷ بهمن ۱۴۰۱
پدر و مادر مقتول خودشون همدست قاتل بودن. جناب دادگاه واسه احقاق حق اون دختر برگزار شده مثلا نه واسه پدر و مادرش. عجبا.تعریف غیرت و بی غیرتی تو این مملکت برعکسه والله. از نظر من که شما دقیقا نمونه بی غیرتی هستین
Iran (Islamic Republic of)
هامون
۱۱:۲۶ ۰۷ بهمن ۱۴۰۱
ایشالا عزیزات به این روز بیفتن ببینی چه حالی داره
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۰۹ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
الان هزار تا دلیل میارین اونایکه اعدام شدن حقشون بوده ‌..ولی این محاربه نکرده خخخ
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۴۰ ۰۴ بهمن ۱۴۰۱
دلیل لازم نیست محاربه و فساد فی الارض دوتا حکم اسلامی هستن که شرایط خاص خودشون رو دارن و با قتل فرق دارن میتونی به منابع قانونی و فقهی رجوع کنی ، اینکه بخوای همه چیو از اینستاگرام و ماهواره یاد بگیری از خودت یه آدم بی سواد ساده لوح میسازی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۲:۱۴ ۰۵ بهمن ۱۴۰۱
هزار دلیل نمی خواهد کافی است کمی سواد و اطلاعات حقوقی داشته باشی ، با همین چند سطر قانع خواهی شد.
Iran (Islamic Republic of)
اسدی
۱۴:۴۶ ۰۷ بهمن ۱۴۰۱
البته این سواد حقوقی وداشتن اطلاعات نیست
آخرین اخبار