ترانه‌ی «دایه‌دایه وقت جنگه» پرآوازه‌ترین سروده لری در مقام «سه‌پا» بوده و بیش‌تر موسیقی‌دانان و مردم کشور با این ترانه آشنا هستند.

قدمت ترانه دایه دایه وقت جنگه بیش از صد سال بوده که ریشه آن به جنگ جهانی اول و زمان حضور قوای روس و انگلیس در ایران برمی‌گردد؛ زمانی که اقوام لُر در آزار اقوام خارجی قرار گرفته بودند و این ترانه را برای اتحاد و تقویت روحیه سلحشوری در قوم خودساختند که نشان‌دهنده رشادت و مقاومت این اقوام بوده که معمولا هم با کمانچه، مهم‌ترین ساز اقوام لر اجرا می‌شود.

اگرچه این ترانه در بین اقوام لُر رواج داشته و از بستر این قوم برخاسته، اما با توجه به مفهوم و ماهیت آن، دیگر به جغرافیای لرستان محدود نمی‌شود و در سراسر ایران شناخته شده است و به وقت مبارزه و برای تقویت روحیه سلحشوری و مقاومت خوانده می‌شود.

«دایه دایه وقت جنگه» یکی از آثار حماسی موسیقی نواحی محسوب می‌شود که نخستین بار توسط غلام جمشیدی در دهه ۳۰خورشیدی با اضافه کردن بیت موتورچی اجرا شد. سپس استاد علیرضا حسین خانی و پیرولی کریمی و حشمت رشیدی و بسیاری ازنوازندگان لر اجراهای گوناگونی از این تصنیف داشتند. و در نهایت هم این اثر با تنظیم مجتبی میرزاده و خوانندگی رضا سقایی ضبطو منتشر شد.

«دایه دایه وقت جنگه»

«دایه دایه» که سال‌ها پیش با تنظیم مجتبی میرزاده با صدای سقایی اجرا شده بود در سال ۱۳۸۶ در میان ترانه‌های فاخر و ماندگار۱۰۰ سال اخیر موسیقی ایران به ثبت ملی رسید.

 
متن لری و فارسی ترانه «دایه دایه وقت جنگه»

زینَُ بَرگم بَوَنیت واوُ مادیونم
(
زین و برگم را به مادیانم ببندید)
خَوَرِم بوُریتو سی هالوُونم
(
خبر مرا برای دایی هایم ببرید)
دایَه دایَه وقت جنگه
(
ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
دایَه دایَه وقت جنگه
(
ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
قطار که بالا سرم پورش ز شَنگه
(
قطار بالای سرم پر از فشنگ است)
د قلا کرده و در شمشیر و دَسش
(
از قلعه بیرون زده و شمشیر به دست اوست)
چیو طلا بَرق می زنه لقام اسبش
(
لگام اسبش مانند طلا برق می زنه)
دایَه دایَه وقت جنگه
(
ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
دایَه دایَه وقت جنگه
(
ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
قطار که بالا سرم پورش ز شَنگه
(
قطار بالای سرم پر از فشنگ است)
نازیه ته سی بکو جومه برته
(
نازی، جامه سیاه بر تن کن)
دور کردن تو قورسو شیر نرته
(
شیر مرد تو را در گورستان آویزان کرده اند)
دایَه دایَه وقت جنگه
(
ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
دایَه دایَه وقت جنگه
(
ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
قطار که بالا سرم پورش ز شَنگه
(
قطار بالای سرم پر از فشنگ است)
کُر سیول اسپی بَکُش خینَم حرومت
(
پسر سبیل سفید، مرا بکش و خونم حرامت باد)
تا قیامت می مونه ای ننگ به نومت
(
تا قیامت این ننگ به نامت باقی خواهد ماند)
دایَه دایَه وقت جنگه
(
ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
دایَه دایَه وقت جنگه
(
ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
قطار که بالا سرم پورش ز شَنگه
(
قطار بالای سرم پر از فشنگ است)
برارونم خیلیین سی صد هزارن
(
برادرانم خیلی هستند، سی صد هزار)
برارونم خیلیین هزارهزارن
(
برادرانم خیلی هستند، هزار هزار)
سی تقاص خینه مِه سَر وَر میارن
(
برای تقاص خون من پیش خواهند آمد)
دایَه دایَه وقت جنگه
(
ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
دایَه دایَه وقت جنگه
(
ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
قطار که بالا سرم پورش ز شَنگه

 

فولکلور لرستان

یکی از ملزومات جنگ، پشتیبانی فرهنگی، اجتماعی، روانی و اجراهای حماسی بود. موسیقی حماسی متکی به روحیه جنگاوری است. در این میان بود که سازهای برنجی و کوبه ای به ویژه دف و سنج جایگاه خود را میان مردم باز کردند. چیزی نگذشت که این سازها بهسرعت به یکی از ژانرهای اصلی و مهم موسیقی تبدیل شدند. این نوع موسیقی به سرعت حالت حماسی ها پیدا کرد و موسیقی جنگشد.

در دوران دفاع مقدس آثار متعددی در حوزه موسیقی تولید و منتشر شد تا از این طریق اهالی موسیقی در تزریق روحیه به مردم ورزمندگان در دوران سخت جنگ تحمیلی سهیم باشند، که در این میان آثار درخشان کم نیستند که ترانه دایه دایه وقت جنگه یکی ازمشهورترین آن‌هاست.

موسیقی سنتی

در روزهای گذشته نتیجه جلسه کارشناسی شورای ملی ثبت آثار میراث فرهنگی ناملموس که یازدهم بهمن‌ماه در اداره کل ثبت و حریمآثار و حفظ و احیای میراث فرهنگی ناملموس و طبیعی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برگزار شده بود مشخص شد واز حدود ۳۰ پرونده‌ای که از سوی پنج استان برای ثبت ارائه شده بود، دو پرونده «ترانه دایه دایه وقت جنگه» از استان لرستان و «شیوهساخت و نواختن ساز چگور» از استان مرکزی به حوزه موسیقی ارتباط داشت که در فهرست ملی میراث ناملموس ثبت شد.

شاید با شنیدن کلمه میراث فرهنگی، به یاد بنا‌ها و آثار تاریخی یک کشور بیفتید، در حالی که این گونه نیست. این فرهنگ تنها به این موضوع ختم نمی‌شود و این میراث می‌تواند به دو صورت خود را نشان دهد. آثار ملموس (مانند بنا‌های باستانی)، آثار ناملموس (مانند آداب و رسوم یک منطقه).

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۲۷
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
امیر وکیلی‌حسنوند
۱۵:۰۶ ۱۸ بهمن ۱۴۰۱
زنده و سرافراز باد لک و لکستان بزرگ
Iran (Islamic Republic of)
امیر وکیلی‌حسنوند
۱۵:۰۶ ۱۸ بهمن ۱۴۰۱
زنده و سرافراز باد لک و لکستان بزرگ
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۱:۳۰ ۱۸ بهمن ۱۴۰۱
عاللللللللییییییی
Iran (Islamic Republic of)
محمدامین حاجیوند
۲۱:۲۲ ۱۷ بهمن ۱۴۰۱
زنده باد لرستان
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۲۷ ۱۷ بهمن ۱۴۰۱
درود بر شرف❤ لر❤
Iran (Islamic Republic of)
امیر وکیلی‌حسنوند
۱۹:۱۵ ۱۷ بهمن ۱۴۰۱
زنده باد لک و لکستان بزرگ
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۵۵ ۱۷ بهمن ۱۴۰۱
این ترانه برای تمام مردم ایرانه همه ایرانی هستیم وعاشق ایران و اقوام ایرانی درود بر همگان
Iran (Islamic Republic of)
رحمتی
۰۸:۳۲ ۱۷ بهمن ۱۴۰۱
این شعر وآهنگ ایرانی است ...اصیل اصیل مربوط به همه ی ایران
Iran (Islamic Republic of)
مرجان
۲۰:۰۷ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
دوستان این آهنگ اصیل لری خرم آبادی هست...‌‌‌‌صرفا جهت اطلاع گفتم..
همه جای ایران سرای من است
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۰۵ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
عشق است لرستان
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۴۵ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
عالی❤❤❤
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۳۷ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
بله
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۱۳ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
لگد برنو آدم میکشه . خانمهای سوسول تهرانی؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۰۶ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
بعضی جاهاش در متن نیست؟!مثلا یه جاییش میگه موتور چی یواش بَرو.....
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۱۱ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
به راهور مربوط میشه
Iran (Islamic Republic of)
جودکی
۱۳:۳۵ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
باسلام
متن آهنگ دقیق نیست
آهنگ های لری واقعا دلنشین ، جذاب و پرآوازه هستند
Iran (Islamic Republic of)
بختیاری
۱۲:۳۲ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
این ترانه لری لرستان واقعا زیباست درود بر همه شهیدان وطن و این هنرمندان عزیز .
البته حالا جنگ جنگ اقتصادی است باید شال و کمر را برای جنگ اقتصادی محکم بست و مسولان و مدیران و کارخانه داران برای این هدف هر آنچه می‌توانند تلاش کنند
بیاری خدا در این رزم هم از بزرگان و سروران جهان خواهیم شد
توسعه پالایشگاههای فراوان و شهرهای پتروشیمی و فولادی در سواحل مکران و سواحل جنوب یکی از فرصتهای طلایی برای شکوفایی و شکستن تحریم هاست و رشد و پیشرفت کشورمان
Iran (Islamic Republic of)
بختیاری
۱۲:۳۲ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
این ترانه لری لرستان واقعا زیباست درود بر همه شهیدان وطن و این هنرمندان عزیز .
البته حالا جنگ جنگ اقتصادی است باید شال و کمر را برای جنگ اقتصادی محکم بست و مسولان و مدیران و کارخانه داران برای این هدف هر آنچه می‌توانند تلاش کنند
بیاری خدا در این رزم هم از بزرگان و سروران جهان خواهیم شد
توسعه پالایشگاههای فراوان و شهرهای پتروشیمی و فولادی در سواحل مکران و سواحل جنوب یکی از فرصتهای طلایی برای شکوفایی و شکستن تحریم هاست و رشد و پیشرفت کشورمان
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۲۸ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
قطار یعنی وقتی به صورت ضربدری فشنگهای که به هم بسته هستند بر شانه ها میبندند عین قطار .....ازقلا یهنی از خونه نه از قلعه
Iran (Islamic Republic of)
حسین
۱۱:۳۸ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
متن آهنگتان کامل نیست لطفاً اگر امکان دارد کاملش کنید.
Iran (Islamic Republic of)
حسین
۱۱:۱۸ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
موسیقی اصیل لری ❤️
Germany
ناشناس
۱۰:۴۲ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
ایی مال بختیاری بود ن کردستان
Germany
ناشناس
۱۱:۵۲ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
اگ من بختیاری هستم میدونم اهل ایل وتبار من بود کردستان هم عشق فرقی نداره کرد ولی وبلوچ اما بختیاری بود
Iran (Islamic Republic of)
زاگرسیان
۱۲:۲۶ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
درود بر اقوام عزیز لر از همدان و اراک تا اصفهان و خوزستان و بختیاری و بهمنی و از الوند تا دنا
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۴۷ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
این ترانه متعلق به لرستان هستش
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۰۵ ۱۶ بهمن ۱۴۰۱
این اهنگ لری خرم آبادیه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۰۰ ۱۷ بهمن ۱۴۰۱
این ترانه در اصل موقعی که طایفه میر از خرم اباد
بین خودشان جنگ سختی که منجر به کشته شدن چندین نفر شده است هنرمندان محلی شعر های اصلی این ترانه را می‌سرایند ولی بعداً با زحمات هنرمندان بزرگ خرم آبادی به طرز بهتر وبا صدای دلنشین رضا سقایی سروده میشود پدر آخر در زمان جنگ عراق بیت‌هایی به آن اضافه میشود
آخرین اخبار