کتاب و بورسیه نقش مهمی در دیپلماسی فرهنگی دارد

کوین ریچاردز استاد دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا معتقد است نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با گردآوری طیفی از اشکال بیانی فرهنگی و هنری، فرصتی را برای نمایش تنوع فرهنگی در ایران معاصر فراهم می‌کند.

کوین ملکوم ریچاردز رئیس دانشکده علوم انسانی دانشگاه پنسیلوانیای آمریکاست. «دریدا در قابی دیگر» از جمله آثار اوست که در ایران ترجمه و منتشر شده است. با او گفت‌وگویی درباره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و نقش کتاب در حوزه دیپلماسی فرهنگی داشته‌ایم. 

وی گفت: من به لطف چند تن از شاگردان ایرانی‌ام با نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و اهمیت آن از نظر فرهنگی آشنا شدم. فکر می‌کنم مهم است که چنین رویداد‌هایی در سراسر جهان بهتر شناخته شوند، حتی با وجود گسترش عظیم رویداد‌های فرهنگی به دلیل جهانی شدن. مطرح شدن چنین رویدادی، پرسش‌های بزرگ‌تری در مورد دیده شدن فرهنگ در سطح جهانی ایجاد می‌کند، چیزی که اغلب تحت تاثیر سوالات پیرامون رسانه‌ها و جهانی است که عموما توسط اشکال سرگرم‌کننده منحرف می‌شود.

وی افزود: کتاب و بورسیه (تحصیلی و مطالعاتی) نقش مهمی در دیپلماسی فرهنگی دارند. در فضایی که توسط این دو مولفه درست می‌شود، ذهن‌های پیشرو در حوزه‌های مختلف می‌توانند عرصه‌ای برای ارائه ایده‌های جدید بیابند و ارتباط میراث فرهنگی را با دنیای معاصر تقویت کنند. این امر اجازه می‌دهد تا همگان نقش فرهنگ را به عنوان چیزی که هر منطقه را به طور منحصر به فرد مشخص می‌کند، به رسمیت بشناسند. این کتاب است که هم سنت و هم چالش با سنت را نشان می‌دهد، حتی در این شرایط که جایگاه کتاب توسط رسانه‌های دیجیتال و اشکال جدید بیان خلاق به چالش کشیده شده است.

ریچاردز ادامه داد: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با گردآوری طیفی از اشکال بیانی در حوزه‌های فرهنگ و هنر، فرصتی را برای نمایش و ارائه گستره متنوع فرهنگ معاصر ایران فراهم می‌کند. چنین رویدادی مستلزم دیده شدن در رسانه‌هاست تا فرصتی برای ارائه تصویری کامل‌تر از فعالیت‌های فکری در ایران و همچنین ارائه راهی برای کنار هم قرار دادن این دستاورد‌ها در ارتباط با سایر محصولات فرهنگی فراهم آید.

رییس دانشکده علوم انسانی دانشگاه پنسیلوانیا در ادامه با اشاره به این نکته که حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اهمیت زیادی دارد، گفت: حضور در این رویداد هم برای برجسته کردن هنر و فرهنگ در داخل ایران و هم از نظر فراهم آمدن فرصتی برای مواجهه با کار متخصصان در دنیای نشر ایران، اهمیت دارد. حضور در این رویداد برای اشخاص نه تنها فرصت آشنایی بیشتر با تجربیات و ارزش‌های ایرانیان را فراهم می‌کند، بلکه آشنایی با کارشناسان پیشرو در عرصه فرهنگ و هنر ایران را نیز موجب می‌شود. برای خود من، فرصت گسترش دانش همیشه یک تجربه ارزشمند است، به‌ویژه اگر این فرصت برای کاوش عمیق‌تر در صنعت نشر ایران باشد.

وی در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این سوال که «اگر بخواهید کتابی درباره وضعیت معاصر ایران در زمینه‌های فرهنگی، سیاسی و مذهبی تهیه کنید، به تحقیقات منتشر شده در کدام کشور‌ها رجوع می‌کنید؟» اشاره کرد: در هر تلاش علمی، بررسی طیفی از کار‌ها در آن حوزه مطالعاتی و تحقیقاتی ضروری است. از نظر وضعیت معاصر ایران، قطعا این امر مستلزم بررسی تحقیقات صورت گرفته در زمینه‌های فرهنگی، سیاسی و مذهبی است که در داخل ایران تولید می‌شود. همچنین برای بررسی وضعیت معاصر ایران نیاز به مراجعه به آثار متخصصان مؤسسات تحقیقاتی است که متمرکز بر جنبه‌های ایران معاصر هستند. این موسسات شامل موسسات پیشرو در دانشگاه‌های ایالات متحده، اروپا و خاورمیانه می‌شود تا بتوانند حوزه وسیع‌تری از تحقیقات فکری در مورد ایران معاصر را بررسی و ارزیابی کنند. در این راستا، نمایشگاه کتاب تهران فرصت مهمی برای کشف دانش معاصر است. این نمایشگاه یک وجه و بعد برای درک کامل تلاش‌های فکری و فرهنگی ایران معاصر فراهم می‌کند.