آلودگی هوای شهر اراک سالهاست که اهالی این خطه را آزار میدهد و کمتر روزی است که وضعیت در حد مجاز برای کودکان و سایر گروههای سنی حساس از جمله زنان باردار، سالمندان و بیماران قلبی، ریوی و سخت درمان باشد.
کودکان به عنوان بزرگترین سرمایههای کشور برای رشد و بالندگی نیاز به آب و هوای مناسب به عنوان حق طبیعی دارند، اما متاسفانه این قشر در اراک هوای سالمی برای تنفس ندارند و والدین آنها با هزار دلواپسی و نگرانی آنها را از منازل خارج میکنند.
البته این هوای ناسالم در بطن خانهها نیز نفوذ دارد و به این معنی نیست که اگر مردم و گروههای سنی حساس در خانهها بمانند آسیب نمیبینند.
زمانیکه وضعیت هوا ناسالم برای گروههای سنی حساس اعلام میشود، به این معنی است که کودکان و سایر گروههای سنی حساس نباید از منازل خارج شوند، اما چند روز میتوان یک کودک را که حق بازی در پارکها و فضای آزاد دارد را حبس کرد.
از طرفی، والدینی که نسبت به آلودگی هوا مطلع نمیشوند، یا آگاهی کمی از خطرات دارند و یا به هر دلیلی از پس بچه خود برای بیرون نیامدن بر نمیآیند، چه سرنوشتی در انتظارشان است؟
یک شهروند اراکی گفت: گناه مردم این شهر چیست که هر ساله و همه ایام باید درگیر آلودگی هوا باشند و از این حق طبیعی محروم شوند.
«زینب ترابی» که مادر ۲ فرزند است، افزود: چرا مسئولان کاری برای وضعیت آلودگی هوای شهر اراک نمیکنند، آمار بالای سرطان در این شهر نگرانی خانوادهها را زیاد کرده است.
وی بیان کرد: جابهجایی از این شهر به نقطه دیگر هزینهبر است و به واقع برای بسیاری از خانوادهها امکان پذیر نیست.
یکی دیگر از شهروندان اراکی گفت: چرا باید در شهری مانند اراک این همه صنعت آلوده ایجاد شود در حالی که درآمدهای حاصل از آن نیز به استان باز نمیگردد و در جای دیگر هزینه میشود و تنها آلودگی و بیماریهای ناشی از آن نصیب مردم این شهر است.
«سامان فراهانی» افزود: کسب درآمد و تولید در شهر اراک به قیمت جان تک تک مردم این شهر تمام میشود و انتظار است مسئولان چارهاندیشی برای مردم داشته باشند.
رییس شبکه مردم نهاد زیست محیطی استان مرکزی اظهار داشت: یکی از مسایلی که متاسفانه آینده زیستی کودکان شهر اراک و مراکز جمعیتی اطراف را با چالش جدی مواجه میکند، آلودگی هوا است.
«سیاوش آقاخانی» افزود: مطالعات متعددی در حوزههای مختلف، نقش آلایندههای عمومی و اختصاصی شهر اراک را بر سلامت شهروندان اراکی نشان داده است و کودکان به عنوان گروههای پرخطر، بیشترین تاثیرگذاری را از آلودگی هوا بویژه در فرآیند رشد بدنی، سیستم عصبی و خون دارند و به نوعی قربانیان اصلی این آلودگی محسوب میشوند.
وی بیان کرد: آلودگی هوا نه تنها تاثیرات اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی زیانباری روی نسل فعلی و جامعه دارد، بلکه میتواند هزینههای سنگینی در حوزه سلامت بویژه برای آینده نسلی فرزندان ما داشته باشد که این موارد در محاسبات و برآوردهای آلودگی هوا لحاظ نشده است.
رییس شبکه مردم نهاد زیست محیطی استان مرکزی ادامه داد: مجموعه دانشگاه علوم پزشکی نیز در سالهای گذشته این رقم را در محاسبات آلودگی برآورد نکرده و کمکاری که رخ داده، باعث شده عدد و برآورد درستی در حوزه سلامت نسبت به تغییرات نداشته باشیم.
آقاخانی با بیان اینکه ارزشگذاری بخش سلامت در حوزه آلودگی هوا باید جدی دیده شود، تصریح کرد: بیبرنامگی موجود در حوزه آلودگی هوای شهر اراک در ۱۰ سال گذشته با الگوهای زمستانه و تابستانه همراه بود، اما امروز درگیر پدیده ساعتی آلودگی هوا هستیم.
وی گفت: آلایندههایی که در شهر اراک سنجش میشود، فقط آلایندههای عمومی است که در شهرهای مختلف وجود دارد و آلایندههای اختصاصی مانند صنایع ایرالکو، کربنهای چند حلقهای و بَنزَنها محاسبه نمیشود.
رییس شبکه مردم نهاد زیست محیطی استان مرکزی اضافه کرد: اراک امسال نیز در سایه غفلت و بیتوجهی، اولین کلانشهر حاشیه نیروگاهی در کشور بود که مازوتسوزی را آغاز کرد.
آقاخانی یادآور شد: رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در مصاحبهای خود را امین مردم دانست و اعلام کرد، در هیچ کلانشهر حاشیه نیروگاه مازوت سوزی انجام نمیشود.
وی گفت: بیانیه رسمی شرکت گاز و مجموعه تولید برق استان مرکزی مازوتسوزی نیروگاه حراراتی شازند را تایید کرد و در حال حاضر از ۶ میلیون لیتر ظرفیت مازوت سوزی، پنج میلیون لیتر مازوت در شبانه روز سوزانده و گاز So ۲ آن وارد هوا میشود.
رییس شبکه مردم نهاد زیست محیطی استان مرکزی با بیان اینکه مازوتهای سبک و سنگین وجود دارد و بر اساس پروتکلهای بینالمللی، استفاده از مازوتهای سنگین حتی در دریانوردی و استفاده کشتیها روی دریا به دلیل حفظ سلامت ممنوع است، مدعی شد: متاسفاته مازوت سبک در اختیار کشتیها قرار میگیرد و مازوت سنگین در نیروگاه حرارتی شازند که بدترین نوع مازوت است، سوزانده میشود.
آقاخانی عنوان کرد: متاسفانه خلاء محاسبات اجتماعی و محاسبات هزینههای سلامت و اجتماعی آلودگی هوا سبب شده این بیتوجهی شکل گیرد.
وی گفت: دلایل این مازوت سوزی هیچ زمان از سمت نهادهای تصمیم گیرنده فنی نبوده و همیشه ملاحظات غیرفنی و غیرعادلانه اعلام شده است، چرا در مازوت سوزی باید شازند پیشتاز و رکوردار برق کشور باشد.
رییس شبکه مردم نهاد زیست محیطی استان مرکزی ادامه داد: نیروگاههای دیگر کشور در شرایط اراک، میزان تولید برق را کاهش داده و اگر قرار به مازوت سوزی باشد باید عدالت رعایت و تقسیم عادلانه صورت گیرد.
آقاخانی عنوان کرد: مازوتسوزی خیانتی بر سلامت کودکان و بیماران خاص است و یک مساله مزمن در شهر اراک تبدیل شده که باید مدیران ملی و استانی به صورت ویژه مد نظر قرار دهند.
وی تصریح کرد: قرار نیست در یک نیروگاهی هیچ وقت مازوت سوزانده نشود و نیروگاه شازند همیشه مازوت بسوزاند، چرا خط مازوت نیروگاه اصفهان سه سال است که پلمب است، اما در شازند این خط به عنوان اولین نیروگاهها به روی مازوت سوزی باز است.
رییس شبکه مردم نهاد زیست محیطی استان مرکزی اضافه کرد: مساله مجموعه نیروگاه حرارتی شازند و تعهدات وزارت نیرو در خصوص این نیروگاه از جمله فیلتراسیون، تامین سوخت کم مازوت، کاهش راندمان، استفاده از سوختهای جایگزین که در نیروگاههای دیگر دنبال میشود و جابهجایی این نیروگاه با یک نیروگاه سبز باید با جدیت دنبال شود.
آقاخانی عنوان کرد: مساله دیگر در بحث آلودگی هوای اراک، فعالیت پالایشگاه شازند به عنوان یکی از صنایع آلاینده بزرگ حاشیه شهر اراک است که باید اقداماتی برای کنترل آلایندگی آن بویژه آلایندههای نفتی صورت گیرد.
وی گفت: بحث سبکسازی مازوت یکی از وظایفی است که مجموعه پالایشگاه باید انجام میداد و این گوگردی که امروز سوزانده و وارد هوای شهر و ریههای مردم اراک میشود، میتواند به عنوان یک محصول اقتصادی از مازوت خارج و در بازارهای جهانی به فروش برسد و امروز به دلایل فنی و در برخی موارد غیرفنی متوقف شده است.
رییس شبکه مردم نهاد زیست محیطی استان مرکزی افزود: با تصمیمات غلط از گذشته تاکنون که موجب شرایط بد هوایی در شهر اراک شده، آینده فرزندان نادیده گرفته شده و هزینه سنگینی به نسلهای آتی تحمیل شده است.
آقاخانی بیان کرد: کودکان شهر اراک از مظلومترین اقشار جامعه هستند که باید هزینه این اقدامات را به جان بخرند.
رئیس امور آزمایشگاههای ادارهکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی گفت: مازوتسوزی نیروگاه شازند تاثیر زیادی در افزایش آلایندههای هوا بویژه دیاکسید گوگرد دارد.
«علیرضا محرابیان» افزود: دی اکسید گوگرد در شهر اراک در ۲۶ آذرماه در ایستگاههای حافظیه و میرزای شیرازی به بالاترین حد خود رسید که این نشان از تاثیر آلایندگی نیروگاه شازند بود.
۴۳ درصد آلودگی هوای اراک مربوط به منابع متحرک و ۵۷ درصد مربوط به منابع ثابت است و بیشترین آلایندگی مربوط به نیروگاه شازند استوی بیان کرد: در صورتی که آلایندگی هوای نیروگاه حراراتی شازند وجود نداشت، هوای اراک در این شب در وضعیت سالم قرار میگرفت.
رئیس امور آزمایشگاههای ادارهکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: ۴۳ درصد آلودگی هوای اراک مربوط به منابع متحرک و ۵۷ درصد مربوط به منابع ثابت است و بیشترین آلایندگی مربوط به نیروگاه شازند است.
محرابیان اظهار کرد: پالایشگاه شازند سالانه ۲۸ هزار تُن دی اکسید گوگرد وارد محیط میکند و تنها نباید توجهها به نیروگاه باشد.
وی گفت: پتروشیمی شازند نیز ۱۷ دُودکش دارد و سالانه سه هزار و ۹۸۷ تُن آلایندگی به محیط وارد میکند که آلایندههای ناشی از آن وارد شهر اراک میشود.
رئیس اداره آزمایشگاههای اداره کل محیط زیست استان مرکزی خاطر نشان کرد: میزان آلایندگی هوا در سه دُودکش نیروگاه شازند سه برابر استانداردها است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی با بیان اینکه استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه حرارتی شازند از ۲۰ آذرماه آغاز شده است، گفت: محیط زیست به هیچ عنوان موافق سوزاندن مازوت توسط نیروگاه حرارتی شازند نیست، اما ناترازی در کشور وجود دارد و مردم باید تا حد امکان در مصرف گاز صرفهجویی کنند.
«یوسف یوسفی» توضیح داد: نیروگاه حراراتی شازند در مجموع، چهار واحد دارد که هر کدام ۲۴ مشعل و در مجموع ۹۶ مشعل میشود، که با پیگیری و تلاشهای زیاد، یکی از واحدها با ۲۴ مشعل از ۲۹ آبانماه امسال به مدت حدود چهار ماه وارد تعمیرات اساسی شده است.
وی بیان کرد: مازوت سوزی نیروگاه حرارتی شازند سال گذشته از ۲۰ آبانماه با چهار واحد آغاز شد و تا ۱۶ اسفندماه، حدود ۷۵۰ میلیون لیتر مازوت توسط این واحد سوزانده شد و امسال یک ماه دیرتر و با ظرفیت کمتری صورت گرفته است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مرکزی گفت: کاهش و به حداقل رساندن مصرف سوخت مازوت در نیروگاه شازند خواسته مسئولان اداری، قضایی و دانشگاهی این استان است.
«علیاکبر اسدی» افزود: مکاتباتی برای کاهش مصرف مازوت توسط استان مرکزی انجام شده و پیگیری کاهش مصرف مازوت در دستور کار جدی است.
وی بیان کرد: کاهش آلودگی هوا با معاینه فنی خودروها، استفاده از ظرفیت ماده ۱۴ در خصوص پتروشیمی، پالایشگاه و آلومینیوم سازی اراک نیز در دستور کار قرار دارد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مرکزی گفت: با پیگیریهای انجام شده اکنون سه واحد از چهار واحد نیروگاه شازند فعال است در صورتیکه سال گذشته، چهار واحد این نیروگاه مازوت مصرف میکرد.
اسدی خاطر نشان کرد: مصوبه استفاده از مازوت در نیروگاه شازند و جلوگیری از مصرف گاز یک ماه گذشته به استان اعلام شد، اما با پیگیریهای صورت گرفته مازوت سوزی از بیستم آذرماه در این واحد آغاز شد.
اراک یکی از هشت کلانشهر آلوده کشور است که از ابتدای امسال تاکنون ۱۰۵ روز ناسالم در کارنامه خود به ثبت رسانده است.
منبع: ايرنا