خطر پلاسما فروشی در بخش خصوصی/ توسعه انتقال خون پیش بیمارستانی در مراکز اورژانس

دکتر مصطفی جمالی در پنجمین کنگره بین‌المللی طب انتقال خون که از صبح امروز در هتل اسپیناس پالاس در حال برگزاری است، گفت: سازمان انتقال خون ایران سازمانی ملی است که در تمام مراکز استان‌ها و بسیاری از شهرستان‌ها پایگاه‌های انتقال خون با سیاست‌گذاری‌ها و امکانات یکسان ایجاد کرده است و الگویی موفق از یک انتقال خون ملی است.

وی با اشاره به پنجاهمین سالروز تاسیس سازمان انتقال خون ایران ادامه داد: سال جاری مقارن است با جهش بزرگی در شاخص‌های مرتبط با تولید خون کافی و سالم. مطابق با آخرین آمار سازمان جهانی بهداشت از سال ۲۰۰۷ اهدای خون ایران به صورت ۱۰۰ درصد داوطلبانه بوده است و شاخص‌های سلامت خون در ایران همانند کشور‌های پیشرفته و با درآمد بالا است.

جمالی ادامه داد: سال گذشته بیش از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار اهدای خون در کشور داشتیم و برای اولین بار به شاخص اهدای ۲۷.۳ در هزار دست یافتیم. همچنین برای اولین بار تامین نیاز مراکز درمانی به خون و فرآورده‌های خونی از میانگین کشوری ۹۰ درصد به رقم ۱۰۰ درصد رسید.

وی همچنین گفت: برای اولین بار آزمایشات غربالگری ویروسی و گروه‌بندی خون در سراسر کشور به صورت اتوماسیون انجام می‌شود. همچنین برای اولین بار در کشور غربالگری آنتی بادی و تعیین فنوتیپ گروه‌های خونی به صورت اتوماسیون راه اندازی شده است و تا پایان امسال غربالگری آنتی بادی بر روی تمام خون‌های اهدایی انجام می‌شود و امکان تعیین ژنوتیپ گروه‌های خونی در کشور نیز فراهم شده است.

آغاز انتقال خون پیش بیمارستانی در مراکز اورژانس 

وی با بیان اینکه درصد خون کم لوکوسیت از ۲۵ درصد در سالیان گذشته به ۷۰ درصد رسیده است، ادامه داد: برای اولین بار آزمایش غربالگری مولکولی برای یک میلیون خون اهدایی در حال انجام است و تا پایان سال برای تمام خون‌ها انجام می‌شود. همچنین برای اولین بار انتقال خون پیش بیمارستانی در مراکز اورژانس آغاز شده و به تدریج نیز توسعه خواهد یافت.

مدیرعامل سازمان انتقال خون همچنین به میزان پلاسمای استحصال شده از خون‌های اهدایی اشاره کرد و گفت: این آمار نیز از ۱۸۰ هزار لیتر سالیان گذشته به ۳۰۰ هزار لیتر در سال گذشته رسیده است که تا پایان امسال به ۳۵۰ هزار لیتر می‌رسد.

جمالی ادامه داد: بخش عمده‌ای از ملزومات انتقال خون نظیر کیسه خون و تجهیزات مرتبط مانند تخت‌های خونگیری، یخچال و ... نیز در کشور تولید می‌شود.

وی در عین حال گفت: در سازمان انتقال خون ضمن ابراز خرسندی از پیشرفت‌ها، نسبت به برخی موارد نیز نگران هستیم. طبق آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت بسیاری از کشور‌های جهان از جمله کشور‌های مسلمان منطقه از حداقل امکانات انتقال خون برخوردار نیستند. همچنین اهدای ۱۰۰ درصد داوطلبانه در بسیاری از کشور‌ها و حتی برخی کشور‌های با درآمد بالا هنوز محقق نشده است. همچنین وابستگی جدی کشور‌های منطقه به غرب از نظر تامین دارو‌های مشتق از پلاسما وجود دارد.

انتقاد از تهیه پلاسما از سوی بخش خصوصی

جمالی با طرح این نگرانی‌ها گفت: تهیه پلاسما به روش پلاسمافرز توسط بخش خصوصی با پرداخت پول ضمن به خطر انداختن سلامت اهداءکنندگان پلاسما و سلامت بیمار مصرف کننده دارو‌های مشتق از پلاسما، خطر کاهش حس نوع دوستی و اهدای داوطلبانه خون را در پی خواهد داشت و به نوعی استثمار طبقات مستضعف جامعه را نیز در پی خواهد داشت.

وی گفت: با پیر شدن جمعیت و کاهش فرزندآوری احتمال کمبود خون و فرآورده‌های خونی نیز در سالیان آتی جدی است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون در پایان ابراز امیدواری کرد که در نشستی که با مسئولان انتقال خون کشور‌های منطقه خواهد داشت، گام‌های موثری در جهت پیشگیری از این مخاطرات و کمک به کشور‌های محروم از خدمات انتقال خون برداشته شود.

منبع: ایسنا