باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی‌تبار - قطع برق گسترده‌ای در اسپانیا و پرتغال، سراسر شبه‌جزیره ایبری را در تاریکی فرو برد و زندگی روزمره را مختل کرد. به گزارش یوروپین کانزروتیو، شهرهای مهم مانند مادرید، بارسلونا، لیسبون و سویا فلج شدند و سیستم‌های حمل‌ونقل، فرودگاه‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز خرید از کار افتادند. حتی رویدادهای ورزشی بین‌المللی نیز متوقف شدند و مردم در شرایط بحرانی، در تاریکی متروها و آسانسورها گرفتار شدند.

یوروپین کانزروتیو گزارش کرده است که با وجود بازگشت بخشی از برق در ساعات پایانی روز، هشدارها درباره تداوم بحران تا چند روز دیگر ادامه دارد. مقامات شهری به مردم توصیه کردند که در خانه بمانند، چراکه زیرساخت‌ها هنوز برای بازگشت به وضعیت عادی آماده نیستند. پرتغال حتی اعلام کرده که ممکن است اختلال تا یک هفته ادامه یابد.

این بحران بی‌سابقه، به گزارش یوروپین کانزروتیو، توجه‌ها را به سمت سیاست‌های انرژی چپ‌گرایانه جلب کرده که با تمرکز افراطی بر انرژی‌های تجدیدپذیر، زیرساخت‌های قابل‌اعتماد مانند زغال‌سنگ و انرژی هسته‌ای را کنار گذاشته‌اند. منتقدان می‌گویند نتیجه این رویکرد، شکنندگی شدید شبکه برق است.

دلایل فنی همچنان در حال بررسی‌اند؛ از نوسانات در اتصال شبکه اسپانیا و فرانسه تا فشار دمایی روی خطوط برق. با این حال، یوروپین کانزروتیو گزارش کرده که این توضیحات فنی نمی‌توانند واقعیت اصلی را پنهان کنند: شبکه‌ای که بیش از حد به انرژی‌های ناپایدار وابسته شده، تاب‌آوری لازم را ندارد.

سیاست‌های زیست‌محیطی در اسپانیا و پرتغال باعث شده‌اند منابع انرژی پایه‌ای کنار گذاشته شوند. سهم زغال‌سنگ در تولید برق اسپانیا از حدود ۴۰٪ در سال ۲۰۰۷ به کمتر از ۲٪ در سال ۲۰۲۳ رسیده و انرژی هسته‌ای نیز در معرض حذف کامل تا سال ۲۰۳۵ است. پرتغال نیز هیچ ظرفیت هسته‌ای ندارد و کاملاً متکی به باد و آب است.

به گزارش یوروپین کانزروتیو، مشکل اصلی در این است که انرژی‌های بادی و خورشیدی، علی‌رغم اهمیت‌شان، دائمی و پایدار نیستند. وقتی سرعت باد کاهش می‌یابد یا شب فرا می‌رسد، این منابع از کار می‌افتند و بدون پشتیبان مناسب، شبکه دچار فروپاشی می‌شود. چند روز پیش اسپانیا به‌طور کامل از انرژی سبز استفاده کرد و مورد تحسین قرار گرفت، اما به فاصله‌ای کوتاه، شبکه سقوط کرد.

مقامات پرتغال از سال‌ها پیش نسبت به این بحران هشدار داده بودند. اسناد رسمی تأکید کرده بودند که تعطیلی نیروگاه‌های زغال‌سنگ، پرتغال را وابسته به واردات برق از اسپانیا خواهد کرد. اما رهبران سیاسی، بی‌توجه به این هشدارها، وعده‌های اقلیمی را در اولویت قرار دادند.

یوروپین کانزروتیو هشدار داده که این خاموشی تنها یک حادثه نیست، بلکه نشانه‌ای از بحران گسترده‌تر در سیاست انرژی اروپاست؛ بحرانی که حاصل ترکیب ایدئولوژی سبز و ضعف نهادی است. راه‌حل پیشنهادی، بازگشت به ترکیب انرژی واقع‌گرایانه‌ای است که در آن انرژی هسته‌ای و حتی گاز و زغال‌سنگ، تا زمان رسیدن به راه‌حل‌های پایدارتر، جایگاه خود را حفظ می‌کنند.