هوشمندسازی خدمات دستگاه‌ها باید در چارچوب چرخه هوشمند سازی فرآیند‌ها باشد
تحقق دولت هوشمند مستلزم تدوین برنامه‌های عملیاتی از سوی دستگاه‌ها برای هوشمند سازی فرآیندهای موجود است.
باشگاه خبرنگاران جوان - محمدمحسن صدر، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران در همایش «دولت هوشمند و هوش مصنوعی در نظام اداری» با اشاره به بند «ج» ماده ۱۰۷ برنامه هفتم که دستگاه‌ها را موظف به هوشمندسازی ۲۰ درصد از خدمات خود در هر سال می‌کند، افزود: «پیش از آن‌که خدمات به‌صورت هوشمند ارائه شوند، خود دستگاه‌ها باید از لحاظ ساختاری و عملیاتی هوشمند شوند و برنامه‌های مشخصی در این راستا تدوین و اجرا کنند.»
صدر هدف اصلی هوشمندسازی را تسهیل دسترسی مردم به خدمات دانست و اظهار داشت: «هوشمندسازی یعنی اجرای فرایند‌ها با کم‌ترین یا بدون نیاز به دخالت انسانی. باید برنامه‌ریزی کنیم که سالانه بخشی از فرایند‌های دستگاه‌ها به‌صورت هوشمند پیاده‌سازی شوند.»
وی نقش داده و پردازش آن را در توسعه فناوری‌های نوین کلیدی دانست و گفت: «اگرچه کشور ما از نظر منابع انسانی متخصص در حوزه هوش مصنوعی ظرفیت بالایی دارد، اما زیرساخت‌های پردازشی و دسترسی به داده‌های قابل‌اتکا، چالش‌هایی جدی پیش روی توسعه این حوزه است.»
رئیس سازمان فناوری اطلاعات همچنین با تأکید بر استفاده بهینه از داده‌ها تصریح کرد: «داده‌ها دارایی ملی هستند و باید در مسیر تولید ثروت از آنها استفاده شود، نه صرفاً ذخیره‌سازی. متخصصان هوش مصنوعی باید به این داده‌ها دسترسی داشته باشند.»
وی در ادامه با اشاره به اقدامات سازمان فناوری اطلاعات در تبادل داده میان دستگاه‌ها گفت: «مرکز ملی تبادل اطلاعات با بهره‌گیری از بستر‌های GSB و PGSB بسیاری از دستگاه‌ها را به یکدیگر متصل کرده، اما میزان پایبندی آنها به وظایف قانونی در این زمینه تعیین‌کننده است.»
در بخش دیگری از سخنان خود، صدر به موضوع امنیت سایبری پرداخت و با استناد به بند «الف» ماده ۱۰۳ برنامه هفتم توسعه گفت: «تأمین امنیت سایبری دستگاه‌های غیرزیرساختی بر عهده سازمان فناوری اطلاعات ایران، امنیت زیرساخت‌های حیاتی بر عهده سازمان پدافند غیرعامل، و امنیت حوزه‌های زیرساختی نیز به‌عهده مرکز مدیریت راهبردی افتاست.»
معاون وزیر ارتباطات از ایجاد مراکز پردازشی مستقل توسط برخی دستگاه‌ها انتقاد کرد و گفت: «وزارت ارتباطات مخالف ایجاد زیرساخت‌های موازی است و قانون نیز بر تمرکز در این حوزه تأکید دارد. هر دستگاهی که قصد فعالیت در حوزه پردازشی دارد، باید مجوز لازم را از وزارت ارتباطات دریافت کند.»
او همچنین از تدوین برنامه جامع وزارت ارتباطات و سازمان فناوری اطلاعات برای توسعه زیرساخت‌های پردازشی و هوش مصنوعی خبر داد و افزود: «از موازی‌کاری باید پرهیز شود و هماهنگی میان دستگاه‌ها تقویت گردد.»
دکتر صدر در پایان، با تأکید بر لزوم هم‌افزایی در مسیر تحقق دولت هوشمند، گفت: «برای دستیابی به این هدف، باید درفرایند‌های اداری از اخذ اسناد کاغذی خودداری کنند و‌سازمان فناوری اطلاعات در این زمینه کار جدی آغاز نموده است
در ادامه این همایش، نصرالله جهانگرد، رئیس پیشین سازمان فناوری اطلاعات ایران نیز با اشاره به تجارب بین‌المللی در توسعه دولت الکترونیک گفت: «دولت الکترونیک در ایران به‌عنوان پایه توسعه انتخاب شده و سازمان فناوری اطلاعات نقش مؤثری در پیشبرد آن داشته است.»
وی وابستگی به سیستم‌های کاغذی را یکی از موانع اصلی توسعه دولت الکترونیک دانست و افزود: «نبود تبادل مؤثر داده میان دستگاه‌ها، چالش‌هایی جدی ایجاد کرده است. برای تحقق دولت هوشمند، باید بروکراسی حذف و مدیریت یکپارچه داده‌ها جایگزین شود.»
همچنین، امید مقدمی، معاون سازمان اداری و استخدامی کشور نیز با انتقاد از اقدامات جزیره‌ای در ایجاد زیرساخت‌های پردازشی، بر لزوم هم‌افزایی میان دستگاه‌ها تأکید کرد و گفت: «ایجاد زیرساخت‌های مستقل هزینه‌بر و غیربهینه است؛ همکاری میان نهاد‌ها ضروری است.»
منبع: سازمان فناوری اطلاعات
