
باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهرا بالاور - هومن نجفیان، منتقد تئاتر، با تأکید بر اهمیت مطالعه در تئاتر، به فعالان این عرصه، از جمله بازیگران، کارگردانها و تهیهکنندگان توصیه کرد که بدون آگاهی از ادبیات و تاریخ تئاتر، نمیتوانند موفق باشند.
وی در این باره گفت: «پایه تئاتر در حقیقت ادبیات است. اگر درکی از ادبیات نداشته باشیم، به هیچ عنوان نمیتوانیم درک درستی از تئاتر داشته باشیم. این که تئاتر همیشه باید دیالوگمحور باشد، اشتباه است. حتی در گونههایی مانند پانچومین، که بیشتر به سمت نمایشهای غیرکلامی میرود، همچنان به فرهنگ و ادبیات وابستهایم.»
نجفیان در ادامه افزود: «اگر بخواهیم آثار هنری ارزشمند خلق کنیم، باید از تاریخ و فرهنگ خود آگاه باشیم. اگر از تاریخ ادبیات خود بیخبر باشیم، نمیتوانیم بهدرستی خلاقیت را به کار ببندیم. خلاقیت بدون آگاهی از فرهنگ و تاریخ، بهجای خلق یک اثر اصیل، تبدیل به بازیهای سطحی و بیارزش میشود. بسیاری از آثار امروز که بهنظر میرسد نوآورانه هستند، تنها بازیهای زبانی هستند و فاقد اصالت فرهنگی.»
این منتقد تئاتر همچنین به کمبود آگاهی از تاریخ و فرهنگ ایرانی اشاره کرد و اظهار داشت:«متاسفانه در جامعه ما آشنایی با تاریخ و فرهنگ خود بسیار ضعیف است. برای مثال، خیلیها هیچ اطلاعاتی از شخصیتهایی هنری و دینی ندارند. این ناآگاهی باعث میشود که نتوانیم از پیشینه فرهنگیمان بهرهبرداری کنیم و در نهایت، بسیاری از تلاشهای هنری به ابتذال کشیده شود.»
نجفیان با اشاره به اهمیت مطالعه در تئاتر، تأکید کرد:«خواندن آثار ادبی و تاریخی از دیروز تا امروز، کلید فهم عمیقتر تئاتر است. شاهنامه فردوسی، که اثر مهمی در ادبیات ایران است، در آثار شاعران و نویسندگان مختلف بازتاب یافته و این تداوم فرهنگی به ما کمک میکند تا درک بهتری از مفاهیم فرهنگی و ادبی پیدا کنیم. برای مثال، مفاهیم مشابهی که در شاهنامه فردوسی میبینیم، در آثار مولوی، خیام و حتی در تئاترهای امروز بهویژه در نمایشنامههای بهرام بیضایی دیده میشود.»
او همچنین به حضور مستمر در عرصه تئاتر و نشر آثار مرتبط اشاره کرد و گفت:«ما از اوایل انقلاب اسلامی بهعنوان نخستین ناشر تخصصی تئاتر در ایران فعالیت خود را آغاز کردیم و پس از آن، انتشارات حوزه هنری نیز به این عرصه وارد شد. بهویژه در دهههای اخیر، بخشهای خصوصی نیز در این زمینه فعالتر شدهاند. با این حال، تبلیغات ضعیف در معرفی کتابهای تئاتری یکی از چالشهای اصلی است. بسیاری از افراد غیرحرفهای در فضای تئاتر حتی نمیدانند که چنین منابعی برای مطالعه وجود دارد.»
نجفیان در پایان افزود:«تئاتر تنها به صحنه محدود نمیشود؛ اگر تئاتر نخوانیم و تاریخ آن را ندانیم، آثار روی صحنه فاقد ارزش خواهند بود. تئاتر باید بهعنوان یک فرایند ادبی و فرهنگی مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم آثار اصیل و با کیفیت خلق کنیم.»