باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهرا نجفی - ایلان ماسک، حامی میلیاردر رئیس جمهور آمریکا که از زمان پیروزی او در انتخابات همواره در کنار وی حضور داشت، این روز‌ها در حال عقب‌نشینی به نظر می‌رسد. زمانی حضور ماسک در دفتر بیضی کاخ سفید با پسر خود و در کنار ترامپ، سوژه عکاسان خبری بود. اما اکنون ترامپ می‌گوید که قصد ندارد «زیاد او را درگیر کند» و اینکه هدف ماسک از ابتدا «ارسال موشک به مریخ» بوده است. ایلان ماسک هنوز هم به ترامپ نزدیک است و اخیرا در جلسات کابینه دیده شده است. او همچنین هفته گذشته برای دومین بار از پنتاگون بازدید کرد. اما در همین حال، به نظر می‌رسد رابطه او با ترامپ در حال کمرنگ شدن است؛ رابطه‌ای که پیش‌بینی می‌شد با یک انفجار به پایان برسد.

پولیتیکو روز دوشنبه تحلیلی با عنوان «چرا ماسک از کانون توجه ناپدید شد» منتشر کرد. این تحلیل بیان می‌کند تعداد دفعاتی که دونالد ترامپ در شبکه اجتماعی تروث سوشال خود به ایلان ماسک اشاره کرده و نام او را برده به شدت کاهش پیدا کرده است. در واقع میانگین از از ۴ بار در هفته (ماه فوریه) به صفر از ابتدای ماه آوریل رسیده است. به گفته پولیتیکو، ترامپ در ماه فوریه تقریبا هر روز نام ماسک را می‌برد و حتی در یکی از پست‌های شبکه اجتماعی خود نوشت: «من ایلان ماسک را خیلی دوست دارم. رسانه‌ها می‌خواهند ما را از هم جدا کنند، اما موفق نمی‌شوند. او عالی است». اما پیام‌های ترامپ ناگهان در ماه مارس متوقف شد، به استثنای یک پیام در ماه مه که کلاه «خلیج آمریکا»‌ی ماسک را تبلیغ می‌کرد. علاوه بر این، مقامات کاخ سفید دیگر در شبکه‌های اجتماعی خود اشاره چندانی به ماسک نمی‌کنند. همچنین خبرنگاران به ندرت در کنفرانس مطبوعاتی کاخ سفید درباره او می‌پرسند.

از شیفتگی ترامپ تا انتشار نظرسنجی‌های منفی درباره عملکرد ماسک

به نظر می‌رسد خود ماسک هم کم‌رنگ شدن حضورش در دولت را پذیرفته است. این هفته، مدیر اجرایی تسلا تأیید کرد که فقط دو روز در هفته به عنوان رئیس وزارت کارآمدی مشغول به کار است و روز گذشته نیز اعلام کرد که به کار ۲۴ ساعته در شرکت‌های خود بازمی‌گردد. این یک تغییر چشمگیر نسبت به هفته‌های اول ریاست جمهوری ترامپ است، زمانی که ماسک در مراسم تحلیف شرکت کرد، در مارالاگو حضور دائمی داشت، در کنار ترامپ در دفتر بیضی ظاهر شد و مصاحبه مشترکی با فاکس نیوز داشتند. در آن زمان به نظر می‌رسید ترامپ واقعا شیفته ثروتمندترین فرد جهان شده است؛ کسی که موشک به فضا می‌فرستد و حداقل ۲۵۰ میلیون دلار برای حمایت از کارزار انتخاباتی او در سال گذشته خرج کرده است. در ماه مارس، ترامپ حتی بخش جنوبی کاخ سفید را به یک نمایشگاه موقت تسلا تبدیل کرد و پنج وسیله نقلیه الکتریکی آن را به نمایش گذاشت و قول داد یکی از آنها را خودش بخرد. اما نظرسنجی‌ها حکایت خودشان را داشتند. ماه گذشته، یک نظرسنجی ملی توسط دانشکده حقوق دانشگاه Marquette تایید کرد که حدود ۶۰ درصد از مردم، دیدگاه نامطلوبی نسبت به ماسک دارند و فقط ۳۸ درصد او را می‌پسندیدند.

«رو هانا» یکی از اعضای دموکرات کنگره که بیش از یک دهه است با ماسک آشنایی دارد، در این خصوص اظهار داشت: «با کاهش آمار محبوبیت او، علاقه ترامپ نیز کاهش یافت. وقتی ارقام محبوبیت افراد کم می‌شود، ترامپ آنها را کنار می‌گذارد. ماجرای بین آنها چیزی بیش از یک شیفتگی اولیه و بعد هم طرد کردن نیست». هانا از همان ابتدا پیش‌بینی کرده بود که ماسک بیش از چهار یا پنج ماه دوام نمی‌آورد: «گفتم که او ناامید و خسته خواهد شد». این عضو کنگره در مورد هدف ماسک برای صرفه‌جویی ۲ تریلیون دلاری در هزینه‌های دولت گفت: «من از ابتدا گفتم که او به هیچ وجه نمی‌تواند به این هدف دست پیدا کند. او حتی به ۱ تریلیون دلار کاهش هزینه‌ها هم نرسیده است. صرفه‌جویی او چیزی حدود ۸۱ میلیارد دلار است. ماسک این درس را آموخت که بسیاری از رهبران تجاری موفق می‌آموزند. آن هم این که سیاست سخت‌تر از آن چیزی است که آنها تصور می‌کنند و به اراده آنها خم نمی‌شود».

اخراج‌های گسترده کارمندان فدرال: آسیب به دولت و نام تجاری ماسک

ایلان ماسک برای کاهش هزینه‌های دولت، دست به اخراج‌های گسترده زد. امری که موانع قانونی خود را دارد و ممکن است برخی افراد اخراج شده مجددا سر کار خود بازگردند. روز پنجشنبه، یک قاضی فدرال در سانفرانسیسکو گفت که ترامپ نمی‌تواند بدون موافقت کنگره دولت آمریکا را بازسازی و کوچک کند و احتمالاً حکم خود را برای ممانعت از اجرای اخراج‌های دسته جمعی از سوی آژانس‌های فدرال تمدید خواهد کرد. با این حال، وزارت کارآمدی ماسک همین حالا هم تاثیرات منفی عمیقی را برای نیروی کار دولت اعمال کرده و در برخی موارد به دنبال تعطیلی کل یک آژانس بوده که باعث آسیب‌های بی‌شمار به ساختار دولت شده است. به عنوان مثال، بررسی‌های سی‌ان‌ان نشان می‌دهد که آژانس مدیریت اضطراری فدرال برای شروع فصل طوفان «آماده نیست». این آژانس از زمان سر کار آمدن دولت ترامپ ۳۰ درصد از کارکنان خود را اجبارا تعدیل کرده است.

در همین حال، شرکت تسلا که منبع اصلی ثروت ماسک است، به دلیل فعالیت‌های سیاسی او آسیب قابل توجهی به نام تجاری خود زده و فروش خود را از دست داده است. او همچنین از حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» حمایت کرده است. نتیجه این حمایت آن بوده که نمایندگی‌های تسلا به صحنه‌های اعتراض و خرابکاری در آمریکا و کشور‌های دیگر تبدیل شده است. این هفته، ماسک به مجمع اقتصادی بلومبرگ در دوحه گفت: «از نظر اقدامات سیاسی، من در آینده کار‌های بسیار کمتری انجام خواهم داد.» پس از این اظهارات، «بن ویکلر» رئیس حزب دموکرات در ایالت ویسکانسین به آسوشیتدپرس گفت: «بزرگترین سرمایه گذار خواهان اسباب بازی‌های خود را برداشته و به خانه می‌رود». بدیهی است که ماسک و تعدیل نیرو‌های گسترده‌اش سبب کاهش محبوبیت جمهوری‌خواهان شده است. آن هم در حالی که این حزب به دنبال انتخاب شدن مجدد در انتخابات میان‌دوره‌ای سال آینده است. انتظار می‌رود دموکرات‌ها در رقابت‌های سراسر کشور از ماسک به‌عنوان ابزاری برای تبلیغات منفی علیه جمهوری‌خواهان استفاده کنند.

وندی شیلر، استاد علوم سیاسی در دانشگاه براون در ایالت رود آیلند می‌گوید: «ین یک بالون آزمایشی بود. ترامپ می‌خواست بداند چگونه می‌توان تعداد کارمندان دولت را کم کرد. اگر آزمایش آنها خوب جواب می‌داد، ممکن بود همین روند را با ماسک یا بدون او ادامه دهند. اما حالا که نتیجه منفی داشته، از او به عنوان کیسه بوکس استفاده کرده و در نهایت کنار گذاشتند».

منبع: گاردین