باشگاه خبرنگاران جوان - هفته گذشته تعدادی از درختان میدان آزادی توسط مدیریت شهری قطع شدند. این اقدام مدیریت شهری واکنش‌ها و اعتراضاتی را در رسانه ها، مردم و شورای شهر تهران بدنبال داشت.

زهره عبادتی با انتقاد از وضعیت نگهداشت فضای سبز شهری و در واکنش به قطع درختان میدان آزادی، خواستار توجه جدی شهرداری تهران به اجرای ماده ۲۲ قانون هوای پاک شد و  اظهار کرد: براساس ماده ۲۲ قانون و آیین‌نامه اجرایی هوای پاک شهرداری‌ها مکلفند تا در حفظ و نگهداری فضای سبز شهر‌ها اقدام کنند و شهرداری تهران نیز در این زمینه اهتمام جدی داشته باشد.

وی افزود: در حال حاضر مشکل موضوع کم‌توجهی به موضوع نگهداری و نگهداشت فضای سبز است، یعنی در حالی از خشکسالی به‌عنوان دلیل قطع درختان نام برده می‌شود که قانون هوای پاک برای چنین شرایطی سازوکار مشخصی را تعیین کرده و شهرداری تهران مکلف به اجرای آن بوده‌اند، همچنان در حفظ درختان هستند.

عبادتی اضافه کرد: بر اساس قانون مذکور، در شهر‌های با جمعیت بیش از ۵۰ هزار نفر شهرداری‌ها مکلفند اقدام به ایجاد سرانه ۱۵ مترمربع فضای سبز کنند البته شهرداری تهران در ایجاد این مقدار سرانه فضای سبز در پایتخت اقدام کرده، اما بحث ما بر سر نگهداست این مقدار فضای سبز است که به خشکسالی و نابودی نیانجامد.

عبادتی ادامه داد: اگر شهرداری در این زمینه کوتاهی کند، سازمان محیط زیست در چارچوب قانون هوای پاک، نقش مطالبه‌گرانه خود را ایفا خواهد کرد همانطور که تاکنون نیز مطالبه گر بوده هر چند این سازمان مسوولیت اجرایی ندارد، اما می‌تواند با همکاری سایر دستگاه‌ها و از جمله شهرداری و شرکت آب و فاضلاب زمینه اجرای دقیق قانون را فراهم کند.

معاون محیط زیست استان تهران در پاسخ به این سوال که آیا علت قطع درختان میدان آزادی را خشکسالی و آفت زدگی می‌دانید و تایید می‌کنید و یا آنکه این موضوع دلیلی برای بهانه تراشی مدیریت شهری است؟ گفت: با پیگیری‌های انجام‌شده از مسوولان شهری علت قطع درختان میدان آزادی آفت زدگی بوده و گفته می‌شود به همین دلیل اقدام به قطع آنها کرده‌اند.

وی تاکید کرد: مسوولان شهری علت آفت زدگی درختان را خشکی ناشی از کم‌آبی و کاهش بارندگی عنوان کرده و گفته‌اند قطع درختان بعضا به دلیل احتمال سقوط براثر وزش باد نیز اتفاق می‌افتد.

 آفت درختان منجر به قطع آنها می‌شود

عبادتی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا در آبیاری درختان پساب با کیفیت استفاده می‌شود یا خیر؟ پاسخ داد که قانون به روشنی مشخص کرده است که شهرداری‌ها باید از پساب تصفیه‌شده برای آبیاری فضای سبز استفاده کنند. این پساب از طریق تصفیه‌خانه‌ها تامین می‌شود و کیفیت آن به‌صورت دوره‌ای توسط سازمان محیط زیست کنترل می‌شود.

وی یادآور شد: در صورت وجود هرگونه مشکل، اطلاع‌رسانی و پیگیری لازم صورت خواهد گرفت؛ بنابراین نگرانی در استفاده از پساب با کیفیت مناسب برای آبیاری وجود نخواهد داشت.

وی در ادامه اظهار کرد: هم اینک مذاکراتی برای انتقال خطوط لوله پساب از سوی شهرداری تهران در جریان است، اما به نظر می‌رسد هنوز اقدام اجرایی مؤثری از سوی شهرداری تهران انجام نشده است.

عبادتی ادامه داد: قانون به شهرداری‌ها این اختیار را داده تا در صورت مشارکت در احداث تصفیه‌خانه‌های محلی؛ از وزارت نیرو آب فاضلاب تصفیه شده ه‌صورت رایگان برای آبیاری دریافت کند.

وی محدودیت زمین برای گسترش تصفیه‌خانه‌ها و تامین فضای لازم از سوی منابع طبیعی و نیز ایجاد زیرساخت‌های لازم برای استفاده از پساب را یکی از ضرورت‌های مدیریت هوشمند فضای سبز در تهران عنوان کرد و گفت: برای این موضوع باید چاره اندیشی شود.

قطع درختان در تهران سابقه‌ای تکرارشونده دارد؛ بطوریکه در سال‌های گذشته در ابعاد مختلف اتفاق افتاده است.

بخشی از قطع درختان به صورت رسمی و در چارچوب پروژه‌های عمرانی همانند احداث بزرگراه‌ها، خطوط مترو و توسعه فضای شهری انجام شده، اما بخش قابل توجهی دیگری از قطع درختان به‌صورت غیرمجاز و اغلب در نیمه‌شب یا بدون مجوز‌های لازم رخ داده است.

اگر چه شورای شهر و شهرداری در برخی موارد اقدام به برخورد با متخلفان کرده‌اند، اما نبود نظارت مستمر، ضعف در اجرای قوانین موجود و دشواری پیگیری حقوقی در موارد خصوصی، باعث تداوم روند قطع درختان شده است.

علاوه بر این در بخش آبیاری درختان ضعف‌هایی با توجه به کاهش منابع آبی و خشکسالی‌های پیاپی وجود دارد بطوریکه درختان با آبیاری ناکافی روبه‌رو هستند، درختان تازه‌کاشته‌شده نیز در بسیاری موارد بدون رسیدگی مناسب، در تابستان دچار تنش آبی می‌شوند.

کارشناسان محیط زیست معتقدند حفظ فضای سبز موجود باید اولویت اصلی مدیریت شهری باشد و برای آن نیاز به بازنگری جدی در قوانین ساخت‌وساز، تقویت سامانه‌های نظارت بر قطع درختان، توسعه سامانه‌های هوشمند آبیاری و آموزش شهروندان در زمینه نگهداری از درختان وجود دارد.

آنان بر این باورند که این موضوع نه تنها به ارتقای کیفیت زندگی شهروندان بلکه می‌تواند به کاهش آلودگی هوا و مقابله با گرمایش شهری کمک کند.