وام ازدواج؛ گره‌گشا یا گره افزا؟
هزاران جوان لرستانی ماه‌هاست در انتظار وام ازدواج هستند؛ تسهیلاتی که قرار بود آغازگر زندگی مشترکشان باشد اما حالا به مانعی جدی در مسیر تشکیل خانواده تبدیل شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان ؛ سارا بابایی- ازدواج و فرزندآوری سال‌هاست در صدر دغدغه‌های اجتماعی کشور قرار دارد.
در استانی مانند لرستان که نرخ بیکاری و مهاجرت جوانان بالاست، تسهیلات ازدواج نه فقط یک وام ساده، بلکه گره‌گشای اصلی آغاز زندگی مشترک است.
اما تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد اگرچه بانک‌های لرستان از ابتدای سال جاری تاکنون نزدیک به ۶ هزار فقره وام ازدواج پرداخت کرده‌اند، اما همچنان بیش از ۱۳ هزار و ۷۰۰ جوان در صف دریافت این تسهیلات قرار دارند.
این صف‌های طولانی، تأخیر در پرداخت و برخی سخت‌گیری‌های بانکی باعث شده بسیاری از زوج‌های جوان ماه‌ها پس از برگزاری مراسم عقد، همچنان چشم‌انتظار باشند.
۶ هزار وام پرداخت، ۱۳ هزار نفر در صف
طالب یاسمی، سرپرست شورای هماهنگی بانک‌های لرستان، در تازه‌ترین اظهارات خود اعلام کرد:۵ هزار و ۶۹۶ فقره وام ازدواج از ابتدای سال پرداخت شده است و مجموع پرداختی بانک‌ها در این حوزه ۱,۹۹۴ میلیارد تومان بوده است.
وی اضافه کرد:بانک‌های دولتی و نیمه‌دولتی با پرداخت ۵,۴۶۷ فقره وام به ارزش ۱,۸۵۰ میلیارد تومان، بیشترین سهم را داشته‌اند.
او اظهار داشت: بانک‌های خصوصی تنها ۴۳۹ فقره وام معادل ۱۴۳ میلیارد تومان پرداخت کرده‌اند.
یاسمی گفت:بانک ملی به تنهایی ۱,۸۰۷ فقره وام ازدواج به ارزش ۶۱۵ میلیارد تومان پرداخت کرده که معادل ۳۰ درصد کل تسهیلات استان است.
اما در کنار این اعداد و ارقام، یک واقعیت تلخ وجود دارد: ۱۳ هزار و ۷۷۰ جوان لرستانی همچنان در صف دریافت وام هستند.
روایت انتظار طولانی
انتظار برای وام ازدواج، حالا به یک چالش اجتماعی تبدیل شده است.
زهرا و مهدی، زوج جوانی از خرم‌آباد که دو ماه پیش عقد کرده‌اند، می‌گویند:برای برگزاری جشن ساده و تهیه یک خانه کوچک روی وام ازدواج حساب کرده بودیم. الان سه ماه است بانک فقط می‌گوید در صف هستید. مجبور شدیم فعلاً در خانه پدری زندگی کنیم و همه برنامه‌هایمان عقب افتاده است.
میثم، ۲۸ ساله از بروجرد، نیز وضعیت مشابهی دارد:من کارگر یک کارگاه هستم. توان اجاره خانه بدون وام را ندارم. عقد کردیم اما همسرم در خانه پدرش مانده چون هنوز وام را ندادند. این انتظار هم برای ما سخت است هم برای خانواده‌هایمان.
عملکرد بانک‌ها؛ چرا اختلاف وجود دارد؟
اگرچه بانک ملی با اختصاص ۳۰ درصد کل وام‌های ازدواج لرستان، نقش پررنگی ایفا کرده اما سهم ناچیز بانک‌های خصوصی مورد انتقاد قرار گرفته است.
یاسمی در این باره تأکید می‌کند:بانک‌های ملت، سپه، تجارت، ملی و مسکن بیشترین سهم را در حوزه فرزندآوری و ازدواج داشته‌اند، اما برخی بانک‌ها در این حوزه عملکرد ضعیفی دارند و باید تلاش بیشتری کنند.
فراتر از ازدواج؛ وام فرزندآوری و سایر تسهیلات
به گفته یاسمی، از ابتدای سال تاکنون ۴,۶۲۶ نفر در لرستان وام فرزندآوری به ارزش ۴۳۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان دریافت کرده‌اند.
همچنین تسهیلات بانک ملی در حوزه‌های مختلف ازدواج، فرزندآوری، اشتغال و قرض‌الحسنه مهربانی، تاکنون به ۴ هزار میلیارد تومان رسیده است.
انتقاد به تمرکز حساب‌ها در خارج از استان
یکی دیگر از چالش‌های جدی، تمرکز حساب‌های فروشگاه‌های بزرگ خارج از لرستان است. یاسمی می‌گوید:۲۸۰ فروشگاه زنجیره‌ای از جمله افق، کوروش و نمایندگی‌های اسنوا حساب‌های خود را بیرون از استان نگه می‌دارند. این مسأله منابع بانکی استان را کاهش داده و به اقتصاد محلی آسیب می‌زند.
دغدغه نماینده ولی فقیه در لرستان
نماینده ولی فقیه در استان نیز با انتقاد از صف‌های طولانی وام ازدواج گفته است:این صف‌ها نشان می‌دهد بانک‌ها باید با جدیت بیشتری برای رفع مشکلات جوانان اقدام کنند. امروز ازدواج یک ضرورت اجتماعی است نه یک انتخاب اختیاری.
آزمون جدیت بانک‌ها
وام ازدواج در لرستان به آزمونی برای سنجش جدیت بانک‌ها در حمایت از جوانان تبدیل شده است. آمارها نشان می‌دهد تلاش‌هایی صورت گرفته اما صف طولانی متقاضیان و نارضایتی زوج‌های جوان حاکی از آن است که هنوز فاصله زیادی تا وضعیت مطلوب وجود دارد.
اگر بانک‌ها همکاری بیشتری نکنند، رؤیای ساده یک زندگی مشترک برای هزاران جوان لرستانی همچنان در گرو کاغذبازی‌های بانکی باقی خواهد ماند.
