باشگاه خبرنگاران جوان؛ عاشوری _ آتش زدن ضایعات و پسماند کشاورزی از جمله کاه و کلش برنج پس از پایان برداشت مکانیزه این محصول در شالیزار‌های گیلان به عنوان یک معضل در این استان طی دهه‌های اخیر شناخته شده است.

 تغییر در شرایط آب و هوایی، افزایش درجه حرارت زمین، آلودگی هوا، بروز مشکلات تنفسی برای کودکان و سالمندان، نابودی خاک، از بین رفتن موجودات مفید برای کشاورزی، کاهش منابع غذایی دامی و سایر مشکلات از معایب سوزاندن ضایعات کشاورزی است که در سال‌های اخیر به خصوص در ماه‌های مرداد و شهریور مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

مضرات آتش زدن ضایعات و پسماند برنج در شالیزار‌ها

 اعظم‌السادات میر روشندل، رئیس اداره پایش و امور آزمایشگاه‌های اداره کل محیط زیست گیلان در این مورد گفت: سوزاندن کاه و کلش علاوه بر ایجاد آلودگی هوا، برای زمین شالیزاری هم مضر است.

او افزود: اقدام به آتش زدن کاه و کلش علاوه بر لطمه زدن به بافت و ساختار خاک و کاهش قدرت حاصلخیزی آن، تاثیرات منفی بر اکوسیستم دارد و باعث از بین رفتن بسیاری از میکروارگانیسم‌های مفید خاک برای فعالیت‌های کشاورزی می‌شود.

رئیس اداره پایش و امور آزمایشگاه‌های اداره کل محیط زیست گیلان تصریح کرد: آسیب‌رسانی به گیاهان حاشیه مزارع از جمله درختان اطراف شالیزارها، تبدیل کربن آلی به معدنی در خاک، تولید گاز‌های گلخانه‌ای، تشدید و بالا رفتن شاخص‌های آلودگی هوا و بروز ناراحتی‌های تنفسی و قلبی از دیگر عواقب این اقدام نادرست است.

میر روشندل همچنین ارائه امکانات بیشتر به کشاورزان برای بسته بندی کاه و کلش و فراهم کردن زمینه‌های فروش آن به عنوان علوفه یا ماده اولیه فرآوری‌های صنعتی، تهیه و تولید صنایع دستی را از راهکار‌های جلوگیری از سوزاندن کاه و کلش برنج و آلودگی محیط زیست برشمرد.

آتش زدن کاه و کلش شالیزار‌ها ممنوع است و پیگرد قانونی دارد

هر ساله از کشاورزان درخواست می‌شود ضمن رعایت قوانین زیست‌محیطی، با به‌کارگیری روش‌های جایگزین و اصولی در مدیریت بقایای کشاورزی، نقش مؤثری در حفظ محیط زیست و سلامت جامعه ایفا کنند.

فرهاد حسینی طایفه، مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان در این خصوص گفت: سوزاندن بقایای کشاورزی (کاه و کلش) در مزارع در فصل برداشت برنج موجب آلودگی شدید هوا، تخریب خاک، آسیب به تنوع زیستی و تهدید سلامت عمومی جامعه می‌شود.

به گفته او، مطابق ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی و ماده ۲۲ قانون هوای پاک، هرگونه اقدام به سوزاندن پسماند‌های کشاورزی از جمله کاه و کلش جرم تلقی شده و برای مرتکبان آن پیگرد قانونی در نظر گرفته خواهد شد.

مدیرکل محیط زیست گیلان افزود: بر همین اساس، ادارات حفاظت محیط زیست در سراسر استان به همراه سایر نهاد‌های نظارتی با هرگونه تخلف در این زمینه برخورد قانونی کرده و موارد مشاهده‌شده به مراجع قضایی ارجاع داده می‌شود.

معرفی یک متخلف به مراجع قضایی در فومن

ابوذر قریب زاده، سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فومن نیز در همین راستا از معرفی یک مورد تخلف آتش زدن کاه و کلش در اراضی کشاورزی این شهرستان به مراجع قضایی خبر داد و گفت: به دنبال گزارش‌های مردمی و پایش میدانی مأموران یگان حفاظت محیط زیست، یک مورد آتش‌زدن کاه و کلش در اراضی کشاورزی روستای گشت گوراب این شهرستان شناسایی و متخلف این اقدام به دلیل ایجاد آلودگی شدید هوا و تهدید سلامت عمومی به مراجع قضایی معرفی شده است.

او ضمن هشدار به کشاورزان تاکید کرد: سوزاندن بقایای گیاهی نه تنها حاصلخیزی خاک را نابود و توسعه پایدار کشاورزی را مختل می‌کند، بلکه سلامت انسان‌ها را به خطر می‌اندازد و کشاورزان در سال آینده با کاهش شدید بهره‌وری زمین مواجه خواهند شد

استفاده از ضایعات برنج برای تقویت خاک شالیزار‌ها

کارشناسان کشاورزی و محیط زیست استان معتقدند: برخی آموزش‌های نادرست به کشاورزان در گذشته، آنها را به این باور رسانده بود که برای آفت‌زدایی از خاک مزارع، کاه و کلش را بعد از دروی برنج آتش بزنند.

این در حالیست که پخش کردن کاه و کلش باقی مانده برنج در سراسر زمین روشی درست برای تشکیل مواد آلی و تقویت خاک است و تجزیه و پوسیده شدن کاه و کلش باعث افزایش عناصر غذایی قابل استفاده در خاک می‌شود و کاهش مصرف کود‌های شیمیایی را به دنبال دارد