باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهره شعبانی - قم، استانی کویری خشک با منابع آبی محدود، سال‌هاست با بحران آب دست‌وپنجه نرم می‌کند. در چنین شرایطی، صدور مجوز برای صنایع آب‌بر از جمله فولاد، نه‌تنها با منطق زیست‌محیطی در تضاد است، بلکه با وجدان عمومی نیز ناسازگار به نظر می‌رسد.

در شرایطی که بحران آب در قم به یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی استان تبدیل شده، صدور مجوز برای صنایع آب‌بر از جمله فولاد، واکنش‌های گسترده‌ای را در میان فعالان محیط‌زیست و شهروندان برانگیخته است.

مهدی نظرزاده، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قم، در پاسخ به این انتقادات گفت: صنایع استان به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ نخست، شرکت‌های مستقر در شهرک‌های صنعتی که عمدتاً مصرف آب آن‌ها محدود به شرب و بهداشت است و فرآیندهای صنعتی سنگین ندارند. این شهرک‌ها در مناطق خشک واقع شده‌اند و با مصرف کم آب، می‌توانند اشتغال‌زایی کنند.

او در ادامه افزود: در حوزه صنایع فولادی، مجوزهایی بر اساس دستورالعمل‌های قانونی صادر شده که شرط اصلی آن جایگزینی آب با پساب تصفیه‌شده است. این فرآیند آغاز شده و سرمایه‌گذار نیز انتخاب شده است.

بر اساس اعلام نظرزاده، قرار است روزانه حدود ۴۰۰ لیتر در ثانیه از فاضلاب شهرک پردیسان جمع‌آوری، تصفیه و به صنایع مستقر در سلفچگان و نیزا که بخشی از آنها فولادی هستند، منتقل شود.

در حوزه فضای سبز شهری نیز، به گفته مدیرعامل شرکت آبفای استان، تنها ۲۵ درصد از آب مصرفی از شبکه شهری تأمین می‌شود و ۷۵ درصد باقی‌مانده از چاه‌ها و پساب‌ها تأمین می‌گردد.

او افزود:از سوی دیگر، وزارت راه و شهرسازی مکلف شده است تا از طریق مقررات ملی ساختمان، سامانه‌های جمع‌آوری آب باران را در پروژه‌های ساختمانی الزامی کند. قم به عنوان پایلوت این طرح انتخاب شده و موضوع در جلسات مدیریت بحران با حضور نظام مهندسی و شرکت آب و فاضلاب استان مطرح شده است.

نظرزاده درباره نحوه جمع‌آوری آب باران گفت: آب باران در منازل و کارخانه‌ها باید به‌صورت داخلی جمع‌آوری شود. آبی که وارد معابر شهری می‌شود، به دلیل آلودگی، نیاز به تصفیه دارد و نهایتاً به رودخانه‌ها هدایت خواهد شد.

او همچنین به شهرک‌های جدیدی مانند پرنیان و طایقان اشاره کرد که ساختار ویلایی دارند و باید مجهز به سامانه‌های جمع‌آوری آب باران شوند.

اما پرسش اصلی پابرجاست؛ آیا صرف الزام به استفاده از پساب، برای صنعتی با مصرف بالای آب کافی است؟ و آیا زیرساخت‌های تصفیه و انتقال پساب در قم به اندازه‌ای توسعه یافته‌اند که بتوانند بار چنین صنایعی را تحمل کنند؟